حمید خاکباز دکترای تخصص روانشناسی و مشاوره گفت: بهترین روش برای تقویت و هدایت رفتار کودکان، رویکردی سازنده و مثبت است، یعنی والدین به جای توجه به رفتار نادرست کودکان و گوشزد کردن پیامدهای رفتار نادرست آنها، باید نسبت به کارهای مثبت کودک توجه کنند و به فعالیتهای او اهمیت دهند.
او در ادامه افزود: توصیه میشود والدین برای شکل گیری رفتار مثبت در کودکان، نسبت به انجام موارد ذکر شده توجه کنند:
_ والدین باید الگوی رفتاری باشند: در واقع فرزندان رفتار والدین خود را تماشا میکنند و سرنخهایی در مورد نحوه رفتار یاد میگیرند. برای مثال والدینی که تمایل دارند فرزندشان کلمهی لطفا را در جملات خود به کار ببرد، باید ابتدا خودشان این کلمه را در صحبتهای خود استفاده کنند. همچنین یا اگر نمیخواهند فرزندشان با صدای بلند و پرخاشگرانه صحبت کند، باید در زندگی روزمره با ملایمت و آرامش صحبت کنند.
_ بیان و انتقال احساس از والدین به فرزندان: والدین اگر صادقانه با فرزندان خود صحبت کنند که رفتار فرزند چه تاثیری بر پدر و مادر میگذارد؛ در واقع فرزند آن لحظه احساس خود را میتواند در رفتار والدین مشاهده کند. توصیه میشود والدین جملات خود را با ضمیر من شروع کنند تا به کودک فرصت نگاه و حل مساله از دیدگاه والدین داده شود. برای مثال والدین جمله من ناراحتم را به کار ببرند تا بتوانند بعد از ضمیر من احساس خود را بیان و منتقل کنند. همچنین بعد از بیان احساس خود، دلیل را بگویند تا با قضاوت فرزند رو به رو نشوند. به عنوان مثال من ناراحتم؛ زیرا صدای زیاد در خانه باعث میشود که نتوانم تلویزیون تماشا یا با تلفن صحبت کنم.
_ به خاطر سپردن رفتار مثبت فرزند و ارسال بازخورد: فرزند خود را با جملاتی مانند نحوه خوب بازی کردن او تشویق کنید. بیان جملات انگیزشی و تشویقی از نمونههایی مانند خانه را کثیف و نامنظم نکنی، بهتر است.
_ کاهش سطح انتظار از فرزند توسط والدین: پدر و مادر در صورت رابطه صمیمی با فرزند، میتوانند با احساس و عواطف فرزند خود هماهنگ شوند؛ بنابراین نقش کاهش انتظار والدین از فرزندان بسیار حائز اهمیت است.
_ والدین فعالانه به صحبتهای فرزند خود گوش دهند: به طور مثال اگر فرزند در بازی خود نتوانست پازل را حل کند، توصیه میشود والدین به کودک توجه و احساس ناراحتی او را درک کنند.
_ به قول و وعدههایتان عمل کنید: در صورتی که به فرزند خود قول میدهید در خصوص انجام کارهای خوب، حتما به وعده خود عمل کنید.
_ ایجاد محیط امن و مناسب برای شکل گیری رفتار خوب فرزند: سعی کنید محیطی برای فرزند خود در نظر بگیرید که خطر آسیب دیدن کودک وجود نداشته باشد یا با وسایل خطرناک در ارتباط نباشد.
_ ایجاد قاعده و قانون برای فرزند درباره رفتارهای مناسب و نامناسب: والدین در این قسمت سعی کنند انعطاف پذیری خود را در رابطه با فرزند افزایش دهند.
_ قاطعانه عمل کردن زمان شکایت کودک: زمانی که کودکان از کار و موردی شکایت میکنند توصیه میشود والدین قاطعانه عمل کنند. به عنوان مثال اگر کودک شکایت میکند که من فلان وسیله را میخواهم، در صورتی که جواب والدین نه است باید قاطعانه نظر خود را بگویند و فرزند را با جمله شاید بخرم رو به رو نکنند.
_ ایجاد قواعد ساده و مثبت برای فرزند: برای مثال زمان عبور از خیابان به فرزند خود بگویید دستت را به من بده و از بیان جملههایی مانند وارد خیابان نشو پرهیز کنید. در کل توصیه میشود جملات را به فرزند خود به حالت مثبت بیان کنید.
_ سپردن مسئولیت به فرزند: فعالیتهایی مانند تمیز کردن خانه و انجام قسمتی از کارهای پدر و مادر به حس مسئولیت و نقشپذیری کودک در زندگی کمک میکند.
_ استفاده از کلمات همکاری به جای کلمات دستوری: برای فرزند خود توضیح دهید که به همکاری او نیاز دارید و توجه به کودک و صحبت با او بسیار مهم است.
_ اهمیت دادن به فرزند توسط والدین: برخی از کارهایی که کودک میتواند انجام دهد را به او بسپارید تا عزت نفس فرزند خود را افزایش دهید.
_ حس شوخ طبعی و طنز را در تمام زمینههای زندگی و روابط والدین با فرزند حفظ کنید: توصیه میشود در بازی کردن نقشهای مختلف با کودک، بیان لطیفه و جملات طنز آمیز استفاده کنید؛ زیرا این موضوع به حفظ و شکل گیری رفتارهای مناسب کمک میکند.
باشگاه خبرنگاران جوان