ایران اکونومیست- مجری طرح گندم با اشاره به تداوم برخی بی‌مهری‌ها به طرح خودکفایی گندم گفت:ردیف اعتباری طرح خودکفایی گندم حذف شده است و این پدیده در طی ۴ دهه گذشته در بخش کشاورزی بی سابقه است.
کد خبر: ۳۵۳۵۵۱
برای تحقق «جهش تولید» بخش کشاورزی بیشترین ظرفیت را دارد و می‌تواند در تحقق این سیاست عملکرد مؤثری داشته باشد. به اعتقاد کارشناسان بخش کشاورزی کشور می‌تواند علاوه بر تأمین نیاز داخلی، در توسعه بازارهای صادراتی و ارزآوری برای کشور نیز نقش بسزایی ایفا کند که این عوامل می‌تواند در تحقق سیاست‌های جهش تولید مؤثر باشد. با این حال طی سالیان اخیر بخش کشاورزی بویژه در حوزه تولید محصولات استراتژیک از جمله گندم مورد بی مهری‌های زیادی قرار گرفته که هم اعتراض کشاورزان و هم اعتراض متولیان تولید را به دنبال داشته است. مسئولان وزارت جهاد کشاورزی معتقدند در شرایط تحریم که واردات محصول به کشور کار آسانی نیست باید به تولیدات داخلی متکی باشیم بویژه آنکه گندم حدود ۴۰ درصد پروتئین و ۴۴ درصد انرژی افراد جامعه را تأمین می‌کند. ضمن اینکه مسئولان امر تاکید می‌کنند در طرح خودکفایی گندم بیشتر از ظرفیت‌های خالی درون بخش کشاورزی استفاده شده و همه زحمت روی دوش کشاورزان است. در همین زمینه خبرنگار مهر گفتگویی را با «اسماعیل اسفندیاری پور» مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی انجام داده که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد: آقای اسفندیاری پور، گویا ردیف اعتباری طرح خودکفایی گندم حذف شده، آیا این مساله را تأیید می‌کنید؟ -بله؛ ردیف اعتباری طرح خودکفایی گندم حذف شده و این پدیده در سابقه کشاورزی کشور طی ۴ دهه گذشته بی سابقه بوده که طرح خودکفایی گندم که مهمترین طرح زراعی کشور است فاقد ردیف اعتباری برای اجرای پروژه‌ها باشد. ردیف اعتباری طرح خودکفایی گندم از سال ۹۴ تقریباً حذف شده و در حال حاضر به رقم اندکی رسیده و این اعتبار ناچیز هم در پایان سال تخصیص یافته و ابلاغ می‌شود. در این میان باید یادآور شوم وجهی که بابت خرید گندم به کشاورزان پرداخت می‌شود در ازای خرید کالای باارزش گندم است که کشاورز تولید می‌کند و و بهائ آن پرداخت می‌شود از این بابت منتی بر سر کشاورز نیست. این اعتبار دقیقاً در چه حوزه‌هایی از تولید گندم مورد استفاده قرار می‌گرفت؟ ردیف اعتباری طرح خودکفایی گندم حذف شده و این پدیده در سابقه کشاورزی کشور طی ۴ دهه گذشته بی سابقه بوده که طرح خودکفایی گندم که مهمترین طرح زراعی کشور است فاقد ردیف اعتباری برای اجرای پروژه‌ها باشد -ردیف اعتباری گندم صرف هزینه‌های اجرایی برای کمک به توسعه روش‌های جدید کاشت، کمک به تهیه ماشین آلات جدید، ارقام کیفی جدید با تولید بالا، مدیریت آفات و بیماری‌ها و روش‌های الگویی برای ارتقا کیفیت تولید که منجر به افزایش عملکرد در هکتار و درآمد کشاورز می‌شود. دلایل حذف این اعتبارات چه بوده است؟ -در واقع هیچ دلیلی پذیرفته نیست و قابل دفاع نیست مهمترین طرح زراعی فاقد ردیف در بودجه سالانه کشور باشد و انتظار پایداری و تحکیم امنیت غذایی نیز وجود داشته باشد. ما مرتب این مساله را پیگیری کردیم اما نتیجه حاصل نشد و مسئولان تأمین کننده اعتبار باید درباره عواقب این بی توجهی پاسخگو باشند. ردیف اعتباری طرح در سالهای گذشته چقدر بوده و هم اکنون به چه میزان کاهش یافته که عنوان می‌کنید در واقع این ردیف حذف شده است؟ -سال ۸۲ (۱۷ سال قبل) طرح خودکفایی گندم حدود ۳۵ میلیارد تومان اعتبار داشت. در سالهای اخیر به نیز به ۴ تا ۵ میلیارد تومان رسید و از محل عنوان کلی طرح‌های خود اتکایی رقمی به این طرح مهم تولیدی که امنیت غذایی شدیداً به آن وابسته است اختصاص می‌یابد که در صورت مقایسه با ۱۷ سال قبل و لحاظ نرخ تورم سنواتی ۱۷ ساله با شرایط موجود برای توسعه تولید گندم ردیف اعتباری اجرایی طرح گندم حداقل ۵۰۰ میلیارد تومان باشد. گویا در حوزه تولید بذر و پرداخت مطالبات تولیدکنندگان نیز مشکلاتی بوجود آمده است، در این رابطه توضیحاتی را ارائه کنید که دقیقاً چه اتفاقی افتاده است؟ یک فاکتور بسیار مهم در این زمینه عامل بذر است که در این حوزه از ظرفیت‌های بخش خصوصی و تعاونی استفاده شد اما متأسفانه حقوق آنان هم تاکنون پرداخت نشد. و همه ساله با تأخیر انجام می‌شود و ۷۰ درصد یارانه بذر سال ۱۳۹۸ کشاورزان که پاییز گذشته بذر مصرف و در حال حاضر محصول کشت شده برداشت می‌شود تاکنون پرداخت نشده است میزان بذر تولیدی سال ۹۲ معادل ۲۹۰ هزار تن بود اما طی سالهای اخیر بالای ۴۰۰ هزارتن بذر گواهی شده در کشور تولید و مصرف شد اما سال گذشته میزان یارانه تأمین نشد و مقادیر مصرف بذر نیز کاهش داشته است. با توجه به اینکه شرکتهای تولیدکننده ۷۰ درصد یارانه بذر را نگرفته‌اند، نگرانی برای تأمین وجود ندارد؟ مسئولان سازمان برنامه و بودجه نسبت به اجرای برنامه تولید گندم و پرداخت بموقع وجوه گندم تحویلی کشاورزان تاکنون کم لطفی کرده‌اند در این زمینه نگران هستیم. کشورهایی که شرایط ما را دارند برای اینکه فاصله بین بذر و دانه را کاهش یابد برای اینکه کشاورزان را ترغیب به استفاده از بذور اصلاح شده (با ظرفیت تولید بالا) نمایند، برای بذر یارانه پرداخت می‌کنند به عنوان مثال کشور ترکیه در این زمینه حدود ۴۰ درصد قیمت بذر یارانه می‌پردازد. در حالی که یارانه پرداختی در کشور ما حدود ۸ تا ۱۵ درصد به ترتیب در گندم آبی و دیم بوده و حتی این رقم هنوز پرداخت نشده و شرکتها ۷۰ درصد یارانه بذر تحویلی سال ۹۸ را همچنان طلبکار هستند و این درحالی است که این شرکتها باید بذر گندم مورد نیاز کشت پاییز سال ۱۳۹۹ را خریداری و تأمین کنند. در واقع می‌توان گفت که طی سالهای اخیر نسبت به بخش کشاورزی و بویژه تولید گندم کم لطفی‌های زیادی صورت گرفته است؟ -مسئولان سازمان برنامه و بودجه نسبت به اجرای برنامه تولید گندم و پرداخت بموقع وجوه گندم تحویلی کشاورزان تاکنون کم لطفی کرده‌اند. آیا این مسائل بر میزان تولید سالهای آینده تأثیرگذار خواهد بود؟ -قطعاً کاهش حمایتها بر تولید اثر منفی خواهد داشت و کشاورزان نگران می‌شوند و دغدغه خواهند داشت و انتظارات توسعه و جهش تولید را پاسخگو نخواهد بود. حذف ردیف اعتباری طرح گندم تاکنون چه تأثیری بر روند تولید و خودکفایی داشته است؟ -در واقع بعد از حذف ردیف اعتبارطرح گندم با اینکه رشد خرید گندم در شش سال منتهی به سال ۹۸ در مقایسه با سه سال پایه ۹۰ تا ۹۲ معادل ۱۲۰ درصد رشد یافت اما امکان تحقق رشد بیشتر و مورد انتظار فراهم نشد. متأسفانه دستگاه‌ها و بخش‌های غیر مولد هر سال در قانون بودجه ردیف اعتباری دارند ولی محصول گندم که امنیت غذایی کشور به آن وابسته است فاقد اعتبارات؟ هر طرح و برنامه توسعه‌ای برای اجرا الزامات و نیازمند اعتبار است بدون اعتبار هیچ طرح توسعه‌ای به نتیجه نخواهد رسید. زمانی که تولید کاهش می‌یابد سر و صدای زیادی به راه می‌افتد و مدعی پیدا می‌شود که چه اتفاق افتاد چرا این چنین شد اما وقت حمایت و پشتیبانی از برنامه برای اجرا می‌شود متأسفانه هیچ یاوری نیست بیایند و بگویند که کجا کمک کردند؟ کجا الزامات تحقق برنامه را تأمین کرده‌اند؟ اشاره کردید بخشی از این اعتبارات برای تأمین ماشین آلات مورد نیاز بخش مورد استفاده قرار می گرفته، این ماشین آلات وارداتی است یا در داخل کشور تولید می‌شود؟ -ماشین آلات مورد استفاده گندمکاران تولید داخل است. استفاده از ادوات کشت مستقیم بویژه در دیمزارها هزینه کاشت را تا ۳۵ تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد. کشاورزان برای اینکه ترغیب به استفاده از این ادوات شوند در سالهای اول نیازمند است تشویق و حمایت هستند چون اعتبار برای حمایت از کشاورزی منظور نمی‌شود روند استفاده از ماشین آلات و توسعه کشاورزی حفاظتی کند و بطئی است. آقای اسفندیاری پور برآوردی دارید که کلیدخوردن طرح افزایش ضریب خوداتکایی گندم از سال ۹۳، چقدر صرفه جویی ارزی برای کشور به دنبال داشته است؟ متأسفانه دستگاه‌ها و بخش‌های غیر مولد هر سال در قانون بودجه ردیف اعتباری دارند ولی محصول گندم که امنیت غذایی کشور به آن وابسته است فاقد اعتبار است؟ هر طرح و برنامه توسعه‌ای برای اجرا الزامات و نیازمند اعتبار است بدون اعتبار هیچ طرح توسعه‌ای به نتیجه نخواهد رسید -طی سه سال ۹۰ تا ۹۲، به طور متوسط خرید تضمینی گندم دولت از کشاورزان ۴ میلیون و ۸۰ هزار تن بوده است. در شش سال منتهی به ۹۸، متوسط ۶ ساله به حدود ۹ میلیون تن رسید (۱۲۰ درصد رشد) و براساس قیمت گندم این حجم کاهش واردات معادل هفت میلیارد و ۱۵۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی اتفاق افتاده است. از این رقم چیزی هم برای توسعه تولید و حمایت از کشاورزان اختصاص یافته است؟ -متأسفانه خیر. آیا این حق تولید گندم و کشاورزان نبوده است که حداقل ۵ درصد این منابع ارزی صرفه جویی شده صرف توسعه تولید گندم کشور و حمایت به کشاورزان برای رشد تولید و بهره گیری از ظرفیت‌های مغفول مانده بشود؟ تمام این اعداد و ارقام مستند است. ۵ درصد رقم (۷ میلیارد و ۱۵۰ میلیون دلار) حدود ۳۶۰ میلیون دلار می‌شود با این میزان اعتبار اقدامات بسیار اثر بخشی و تأثیر گذاری می‌شود در حوزه ارتقا تولید گندم و بهبود بهره وری انجام داد. برخی عنوان می‌کنند که واردات گندم هزینه کمتری نسبت به تولید آن دارد. -این مساله به هیچ عنوان صحت ندارد. دلیل مطرح کردن چنین مباحثی در گذشته، سرکوب قیمت ارز در داخل کشور بوده است. با ارز سرکوب شده قیمت کاهش می‌یافت اما الان که قیمت ارز واقعی شده است و خودش را اشکار کرده است، باطل بودن این ادعا نمایان شده است در واقع عده‌ای با مطرح کردن این مباحث نادرست نفس تولید ملی را در گذشته گرفتند. حال طرفداران این نظریه بفرمایند گندم وارد کننده مگر شدنی است؟ چه تضمینی وجود دارد که ممالک دیگر بود منتظر آنان که گندم و غذای مردم را تولید کنند اگر تولید نکردند چه؟ چه مسئولیتی خارجی‌ها در این زمینه دارند. درصورتی که با اندک سرمایه گذاری با دست توانای کشاورز ایرانی این شدنی است همچنانکه در شش سال گذشته با اندک توجه ظرفیت‌های خال به بالفعل در آمده و تولید گندم رشد و خرید در مقایسه با سال پایه به ۱۲۰ درصد رشد رسیده است. مباحثی که درباره ارزان‌تر بودن گندم خارجی مطرح می‌شود تا چه اندازه درست است؟ - به هیچ عنوان گندم خارجی ارزان‌تر از تولید داخل نیست. به عنوان مثال متوسط قوه اسب بخار در هکتار کشاورزی ما حدود ۱.۸ است این رقم در غالب کشورهای صادر کننده اروپایی بالای ۲.۵ اسب بخار است بنابراین همین یک قلم هزینه تولید آنها از ما بیشتر است. سایر پارامترها در حوزه مصرف کود ۲.۵ برابر ایران کود استفاده می‌کنند بنابراین هزینه تولیدشان بیشتر می‌شود ممکن است بحث مقادیر تولید مطرح شود که شرایط بارندگی و تکنولوژی در دسترس و… ادامه آن از مقوله بحث خارج است. فکر نمی‌کنید این ضعف وزارت جهاد کشاورزی بوده که نتوانسته به خوبی از تولید دفاع کند و مزایای آن را به درستی برای دیگران تبیین نماید؟ -مزایای تولید در داخل کشور واقعاً نیاز به استدلال دارد؟ هر انسان معمولی هم درستی آن را تشخیص می‌دهد. اما بیشتر به تصمیم گیرندگان برنامه و بودجه کشور برمی گردد که با درک صحیح از اولویت‌ها کشور تصمیم گرفته شود. ترجیع توسعه تولید غذا در داخل کشور است از طریق ارتقا بهره وری کشاورزی که قابلیت و پتانسیل تولیدی بسیاری در مملکت وجود دارد. یکی از انتقادات مطرح شده به خودکفایی محصولات اساسی این است که این دستاوردها معمولاً پایدار نیستند و به همین جهت نمی‌توان واژه خودکفایی را برای آنان اطلاق کرد. -سال ۹۱ قیمت گندم ۴۲۰ تومان و قیمت کاه گندم در همان سال ۴۰۰ تومان بود این وضع حمایت از کشاورزی است؟ چون در آن سال‌ها درآمدهای ارزی و نفتی در تاریخ کشور بی سابقه بود و در این شرایط واردات ساده‌تر و کسانی هم در پی آن بودند. بنا بر این در این شرایط دیگر رغبتی و انگیزه‌ای برای کشاورزان برای تولید باقی نمی‌ماند. این اتفاق به دلیل سرکوب قیمت ارز بود. گندم وارد کننده مگر شدنی است؟ چه تضمینی وجود دارد که ممالک دیگر بود منتظر آنان که گندم و غذای مردم را تولید کنند اگر تولید نکردند چه؟ چه مسئولیتی خارجی‌ها در این زمینه دارند در تمام دنیا، کشاورزان به اشکال مختلف یارانه دریافت می‌کنند حتی در کشورهای توسعه یافته که به ظاهر اقتصاد آزاد دارند به جهت اهمیت امنیت غذاییشان به بخش کشاورزی یارانه بدون منت پرداخت می‌کنند. تجربه اجرایی طرح گندم نشان داد که تولید در ۶ ساله گذشته روند صعودی داشته و پایداری تولید اثبات شده اما نیاز به حمایت و تقویت برای توسعه تولید اجتناب ناپذیر است. در بخش کشاورزی نوسان بین ۱۵ تا ۲۵ درصد پیش بینی‌ها به دلیل شرایط آب و هوایی و تغییرات اقلیمی طبیعی و عوامل خسارت زا است. برنامه‌هایی که تدوین شده قابل اتکا و رشد و نوسانات موزون است و کسانی که اظهار نظر می‌کنند قطعاً اطلاع کافی ندارند. اینکه دستاوردها بعد از چندین سال دچار نوسان می‌شود به دلیل عدم حمایت‌های لازم از کشاورزان و بی توجهی در سیاست گذاری ها است مثلاً چرا قیمت گندم در سه سال متوالی ۹۵-۹۶و ۹۷ با رقم تقریباً ثابت ۱۲۷۰۵- ۱۳۰۰۰-۱۳۰۰۰ ریال در هر کیلوگرم ثابت باشد چرا؟ قیمت کدام کالا و هزینه تولید ثابت بوده که قیمت گندم سه سال ثابت باشد؟ بنابراین حمایت از تولید برای پایداری آن ضروری است؟ -قطعاً. در شرایط واقعه بیماری کرونا شاهد بودیم که کشورها ممنوعیت صادرات محصولات غذایی از جمله گندم را اعمال کرده بودند و گندم هم رشد قیمت پیدا کرده و ممنوعیت صادراتی بعضاً اعمال شد چون بحث امنیت غذایی برای همه کشورها مهم است. بی توجهی‌ها و بی مهری‌های که انجام می‌شود مسیری خطرناک برای تولید پایدار گندم و حفظ دستاوردهای آن نیست؟ -باید با احتیاط و تدبیر و تعمق بیشتری عمل شود. وقتی سازمان برنامه و بودجه مرجع رسمی اعلام می‌نماید در سال ۱۳۹۸ وقتی بخش‌های دیگر اقتصادی تحت تأثیر شرایط خاص قرار گرفته‌اند فقط بخش کشاورزی ۷.۸ درصد رشد داشت و رشد اقتصادی کشور مثبت شده چون بخش کشاورزی بویژه بخش زراعت و باغبانی کمترین وابستگی را به خارج از کشور دارند. در بحث گندم ۱۰۰ درصد بذر تولید داخلی است. ماشین آلات در داخل تولید می‌شود. در حوزه کود دو سوم کود مصرفی گندم اوره است ۱۰۰ درصد در داخل تولید می‌شود. در همین راستا، ما بارها شاهد تاکید مقام معظم رهبری نیز بر این مساله بوده‌ایم و خودکفایی محصولات استراتژیک برای ایشان نیز اهمیت زیادی دارد. دقیقاً همینطور است. بارها شاهد بوده‌ایم که مقام معظم رهبری بر خودکفایی در محصولات اساسی استراتژیک تاکید ویژه داشته‌اند و اخیراً نیز ایشان بر این مساله تاکید فرموده‌اند. ایشان در سال ۹۴ در دیدار با اعضای هیأت دولت فرموده بودند بخش کشاورزی مهم است. البته اعتقاد من این است آقای حجتی واقعاً می‌تواند کار کند. ایشان از نظر من جزو وزرای خوش سابقه است در کار و واقعاً می‌تواند این کار را کند. منتها چیزی که ما از ایشان و مجموعه توقع داریم این است که در تولید محصولات حیاتی باید خودکفایی به وجود بیاید. یعنی خودکفایی را به حرف و گپ این و آن نگاه نکنید که گندم بیرون ارزان‌تر است و مانند اینها. ما باید در مواد حیاتی به خودکفایی برسیم. با وجود چنین تاکیداتی، عده‌ای بحث واردات را مطرح می‌کنند آن هم با ارز سرکوب شده ۴۲۰۰ تومانی اگر قیمت واقعی ارز باشد قیمت گندم چقدر می‌شود؟، این نگاه و رویکرد غیر مسئولانه است. اگر واردات با قیمت ارز واقعی انجام شود مشخص خواهد شد که تولید داخلی با صرفه است یا واردات؟ ضمن اینکه بحث تأمین ارز و هدر دادن منابع ارزی کشور در شرایط فعلی مسأله‌ای جداگانه است. آقای اسفندیاری پور مساله دیگری که هر از گاهی توسط برخی عنوان می‌شود این است که دولت به ضرب و زور قیمت خرید تضمینی میزان تولید محصولات اساسی را افزایش می‌دهد. -این استدلال درست نیست. چون اتفاقاتی که افتاده ناشی از افزایش عملکرد در واحد سطح بوده است. میانگین سه سال ۹۰ تا ۹۲ سطح زیرکشت گندم آبی دو میلیون و ۴۷۲ هزار هکتار بوده و گندم دیم حدود ۴ میلیون هکتار بوده مجموعاً شش میلیون و ۴۴۰ هزارهکتار بوده است. عملکرد گندم آبی ۲۴۹۲ کیلوگرم و گندم دیم حدود ۷۰۰ کیلوگرم بوده است متوسط ۱۳۸۷ کیلوگرم بوده است. اما میانگین سطح برداشت گندم در شش سال اخیر منتهی به ۱۳۹۸ کشت گندم آبی دو میلیون و ۷۰ هزار هکتار و گندم دیم سه میلیون و ۶۳۲ هزار هکتار (مجموع ۵ میلیون و ۷۰۲ هزارهکتار) برداشت بوده سطح زیرکشت حدوا ۱۱.۴ کاهش یافته است. اما تولید حدود ۴۲ درصد افزایش یافته است. عملکرد گندم آبی و دیم به ترتیب حدود ۶۰ درصد و ۷۵ درصد رشد داشته است. بنابراین استدلال‌هایی که در این حوزه انجام می‌شود صحیح نیست. برخی نیز عنوان می‌کنند گندم گیاهی آب بر است و خودکفایی در این حوزه اصولاً کار درستی نیست. -این مساله نیز صحیح نیست دو سوم گندم تولیدی کشور دیم و یک سوم گندم آبی است. بنابراین بیشتر تولید از آب سبز و آب باران استفاده می‌شود. ضمن اینکه دوره رشد و نمو گندم مصادف با باران‌های پاییزه، زمستانه و بهاره است کشت بهار و تابستانه نیست که به آب وابستگی شدید داشته باشد. البته ما باید اقدامات فنی انجام دهیم که در گندم دیم افزایش عملکرد داشته باشیم. در واقع شرکتها پتروشیمی با ارز ارزان برای حمایت از تولید داخل احداث شده‌اند تا نهاده بسیار مؤثر کود بموقع تولید در اختیار کشاورزان قرار گیرد نه صادرات، اولویت تأمین نیاز کشاورزان داخل است و مازاد آن صادر شود بنابراین ما امیدواریم که اتفاقات سال ۹۸ در تأمین کود از سوی شرکتهای پتروشیمی دیگر تکرار نشود در همین راستا برای کنترل عوامل خسارت زا بویژه امسال بیش از یک میلیون و دویست هکتار با بیماری‌های برگ و خوشه گندم با قارچ کش مبارزه شده که همه این عوامل در افزایش تولید مؤثر هستند. کود اوره بیشتر از سنوات گذشته تأمین شد. کودهای اوره در گیاه گندم تبدیل به پروتئین می‌شود و کود غذای گیاه است اما متأسفانه خیلی‌ها به اشتباه بحث کاهش مصرف کود را مطرح می‌کنند. مصرف باید بهینه و به اندازه باشد. ضمن اینکه یکی از دلایل اصلی کاهش تولید در مزارع گندم مصرف ناکافی کود و تغذیه گیاهی است. به بحث کود اوره اشاره کردید، در اسفند ۹۸ و فروردین امسال خیلی از کشاورزان از کمبود کود اوره گلایه کرده بودند و گرفتاری‌های زیادی برای آنان در این حوزه ایجاد شده بود. -این اتفاق به دلیل بد عهدی‌های شرکتهای پتروشیمی بود در سال ۹۸ سه مرحله تحویل کود را از کشاورزان دریغ کردند که با پیگیری‌های انجام شده توسط شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و وزارت متبوع نارسایی و مشکل بر طرف شد و از اسفندماه همکاری‌های خوبی را پتروشیمی‌ها با شرکتهای خدماتی حمایتی کشاورزی دارند. در واقع شرکتها پتروشیمی با ارز ارزان برای حمایت از تولید داخل احداث شده‌اند تا نهاده بسیار مؤثر کود بموقع تولید در اختیار کشاورزان قرار گیرد نه صادرات، اولویت تأمین نیاز کشاورزان داخل است و مازاد آن صادر شود بنابراین ما امیدواریم که اتفاقات سال ۹۸ در تأمین کود از سوی شرکتهای پتروشیمی دیگر تکرار نشود. برای سال جهش تولید، وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده که طرح‌هایی تدوین کرده و یکی از طرح‌ها گویا مربوط به گندم است. درباره جزئیات این طرح توضیحات بیشتری ارائه کنید. -طرح جهش تولید گندم تدوین شده، طرح مذکور ۵ ساله است و به شرط آنکه منابع و الزامات اجرای آن تأمین شود تضمین می‌کنیم که تولید گندم پیش بینی شده در برنامه تحقق می‌یابد. در این طرح که از کشت پاییزه امسال قابل اجرا است. روش‌هایی تجربه شده در سطوح میدانی و استانی در مزارع کشاورزان بدون افزایش مساحت کشت افزایش عملکرد در واحد سطح اتفاق افتاده است. سرفصل‌های این اقدامات فنی که به تعدادی اشاره می‌شود مثل کشت مستقیم، توسعه استفاده از بذرارقام جدید اصلاح شده گندم، کشت روی پُشته، توسعه آبیاری قطره‌ای یا تیپ در سطح ۷۰۰ هزار هکتار اراضی مستعد و افزایش بهره وری آب (wp) به ازا هر متر مکعب آب ۱.۸ تا ۲.۲ کیلوگرم دانه گندم و صرفه جویی در آب و … است. تمام این راهکارها عملیاتی شده است کمبود منابع مانع اصلی توسعه است و برای هیچکدام از این اقدامات به خارج از کشور وابستگی وجود ندارد و کلیه تجهیزات در داخل تولید می‌شود.
