سازمان انتقال خون ایران به همت متخصصان و با تکیه بر پشتیبانی و اعتماد مردمی روزنه‌ای از جنس امید گشوده است و آن پلاسما تراپی بیماران مبتلا به کووید-19 است.
پیمان عشقی، مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران گفت: پلاسما تراپی یک روش درمانی است که تقریباً یک قرن است که در علوم پزشکی شناخته شده است.
وی ادامه داد: اینکه در خون افرادی که معمولا با یک عفونت ویروسی بیمار می‌‌شوند آنتی بادی‌ها، پادتن‌ها یا پادزهرهایی وجود دارد که اگر فرد بهبود یابد احتمالاً به دلیل آن پادتن‌ها بوده؛ بنابراین خون این افراد را در سال ۱۹۱۸ در بیماری آنفولانزای اسپانیایی به افرادی که بیمار شده بودند تزریق کردند و تجربه شد که این روند می تواند بهبود بیماران را تسریع کند.
مدیر عامل سازمان انتقال خون اظهار داشت: افرادی که سیستم ایمنی خوبی داشتند پادتن ساختند و ویروس را از بین بردند در طول دو دهه گذشته در بیماری‌های سارس، مرس و H1N1 که عفونت‌های تنفسی بودند و غالباً از چین شروع شده بودند و همچنین بیماری ابولا در آفریقا، پلاسما تراپی به خوبی پاسخگو بود؛ سازمان بهداشت جهانی در یک بیانیه در دوران ابولا این روش درمان را توصیه کرده بود.
ایران پیشگام کارآزمایی پلاسماتراپی بیماران کووید19 در جهان
عشقی با بیان اینکه پس از شروع کووید ۱۹ در چین بر اساس تجربه‌ای که از قبل وجود داشت چینی‌ها پلاسما تراپی را انجام دادند، ابراز داشت: خوشبختانه چینی‌ها نتایج خوبی را گرفتند؛ البته که این نتایج هنوز به صورت کارآزمایی بالینی منتشر نشده بود اما به صورت گزارش‌های موردی گزارشاتی از اثر بخشی این روش در کووید ۱۹ رخ داده بود.
وی خاطر نشان کرد: ما در ایران دومین کشوری بودیم که با شروع این بحران سریعاً مراحل علمی کار را طی کردیم و این روش را به صورت کارآزمایی بالینی شروع کردیم؛ یعنی در گروه مورد و شاهد زردابه یا پلاسمای خون افرادی که بهبود پیدا کرده بودند گرفتیم و به بیماران بد حالی که ملاک‌های نیاز به درمان آنها توسط پزشک تشخیص داده شده بود تزریق کردیم.
مدیرعامل سازمان انتقال خون متذکر شد: با این هدف که ویروس در بدن بیماران مبتلا در اولین مراحل بد حال شدن، نه در مرحله‌ای که بیمار به حدی بد حال شده باشد که بخشی از بافت ریه از بین رفته باشد بلکه در مراحلی که بیمار در ابتدای دوره بیماری یعنی تب، سرفه، افت اکسیژن خون و درگیری ریه در سی تی اسکن است، بتوانیم در این مرحله ویروس را از پا در بیاوریم و نگذاریم بیمار زیر دستگاه‌های پیچیده برود.
عشقی نتایج این روند علمی را کاملا امیدوار کننده تلقی کرد و گفت: این روند علمی بود که ما برای درمان طراحی کردیم و پس از سه هفته از شروع بحران اقدامات انجام شد، تاکنون نتایج بسیار خوبی گرفتیم و مبتنی بر این طرح ما اقدام به جمع آوری پلاسمای خون بیماران بهبود یافته در سرتاسر کشور کردیم تا این ذخیره را برای حال و آینده بیماران مان داشته باشیم.
وی درباره کشورهایی که پس از ایران اقدام به پلاسما تراپی کردند، اظهار داشت: حدود ۱۰ روز بعد از اقدام ما برای پلاسما تراپی سازمان غذا و داروی آمریکا این روش را روشی مجاز برای درمان بیماران تجویز کرد؛ ضمن اینکه مجوز کارآزمایی هم دادند یعنی دقیقا همان کاری که ما انجام دادیم، با همان شاخص‌ها و همان دستورالعملها؛ با این تفاوت که اجازه انجام این اقدام در بیماران بد حال را نیز دادند و پس از آن سازمان بهداشت جهانی هم این توصیه را انجام داد که مراکز درمانی تجهیزات لازم برای پلاسما تراپی را داشته باشند و از این روش استفاده کنند؛ چراکه روشی بسیار امن و بی خطر است؛ همچنین اثرات جانبی بسیار پایینی دارد.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به تلاش دیگر کشورها، گفت: کشورهایی نظیر ایتالیا، آلمان، اخیرا انگلستان و کانادا نیز به مطالعه و درمان با این روش پرداختند و اکنون هم برخی از شرکت‌های دارویی ادعاهایی مبنی بر تولید پادتن تخلیص شده از این پلاسما ها را دارند؛ یعنی درصد بالایی از پادتن را از تعداد زیادی پلاسمای خون جدا کرده و آن را به صورت تزریقی ارائه می‌دهند؛ البته که این ادعاها هنوز عملیاتی نشده اما فعالیت‌های بسیاری نظیر بنیاد پلاسما تراپی زیر نظر مایکروسافت در حال انجام است.
عشقی در رابطه با قابلیت تغییر شکل ویروس کووید ۱۹ و احتمال نیاز به تغییر پادتن‌های ترشح شده و دریافت شده از پلاسمای بیماران سابق، بیان کرد: از نظر تئوریک احتمال تغییر شکل ویروس وجود دارد اما هنوز ثابت نشده، یعنی حتی همین ابتلای مجدد بیماران کرونا به این بیماری ثابت شده نیست؛ برخی بر این باورند که این موضوع ابتلای مجدد نیست بلکه خاموشی موقت بیماری قبلی بوده؛ مثال ساده را می‌توان در سرما خوردگی ها نیز مشاهده کرد.
وی اضافه کرد: شخصی که هنوز سرما خوردگی را به طور کامل پشت سر نگذاشته دوباره به این بیماری مبتلا می‌شود، سیستم ایمنی پاسخ ابتدایی میدهد و شخص احساس بهبودی می‌کند؛ مراقبت ها را کنار می‌گذارد و به کار و فعالیت سابق خود می‌‌پردازد و سیستم ایمنی تا آن زمان به طور کامل پاسخ نداده و ویروس را از بین نبرده است ، ویروس ها دوباره تکثیر شده و شخص را بیمار می‌کند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون تصریح کرد: برخی بر این باورند که تمام افراد پادتن کافی را نمی‌سازند؛ بنابراین پلاسما‌هایی که ما جمع آوری میکنیم از لحاظ غلظت پادتن متفاوت است. تحقیقات هنوز ادامه دارد؛ چه در مورد ابتلای مجدد، چه در مورد غلظت پادتن‌ها و چه در مورد جهش در شکل ویروس.
عشقی خاطر نشان کرد: کرونا ویروس بسیار باهوشی است و وزیر بهداشت جمله‌ای را گفته که به طور کامل گواه شرایط فعلی جهان است؛ ما با کرونا شطرنج بازی میکنیم، ما حرکات خود را انجام می‌‌دهیم و این ویروس هم حرکات خود را انجام میدهد اما هیچ کدام دلیل بر این نمی‌شود که ما آمادگی کافی نداشته باشیم.
وی متذکر شد: به عنوان سازمان انتقال خون ایران موظف هستیم که خون و فرآورده‌های خون لازم برای مقابله با این ویروس را به هر نحوی که پیش بینی میکنیم و با کوچکترین احتمالات جمع آوری کنیم، نتایج موجود در جهان، آمار و ارقام علمی آن به ما این باور را میدهد که پلاسما‌های خون مردم را جمع آوری کنیم و پلاسما تراپی را انجام بدهیم.
فارس
