بیش از ۲۰ سال است که محققان بر روی درمان بیماریهای عفونی از طریق آنتی بادیها تحقیق میکنند که دستاوردهای بسیاری در این زمینه داشتهاند.
به تازگی تیمی از دانشمندان رویکرد جدیدی را ارائه دادهاند که در آن با اتصال آنتی بادیهای ریز در خون لاما با استفاده از نوعی چسب فوقالعاده باکتریایی، میتوان ویروس را مهار و سایر عوامل بیماریزا را تسخیر کرد.
به گفته محققان این روش جدید بسیاری از موانع موجود در آزمایشهای قبلی را رفع کرده و برای بیماریهای عفونی و سرطان مفید خواهد بود.
آنتی بادیها طیف وسیعی از بیماریها از جمله سرطان و بیماریهای خود ایمنی را درمان میکنند. تعداد معدودی از آنتی بادیهای مهندسی شده به عنوان روشهای درمانی عفونتها مورد تأیید قرار گرفتهاند، اما تولید آنتی بادیهای عملکردی به دلایل مختلف دشوار است.
سلولهای تغییر یافته ژنتیکی برای ساخت آنتیبادیها میتواند مشکل ساز شده و بر عملکرد مولکولهای مهندسی شده تاثیر بگذارد. یک جایگزین بالقوه برای این منظور آنتی بادیهای مینیاتوری هستند که توسط سلولهای ایمنی بدن لاماها، شترها و کوسهها پمپاژ میشوند که تقریباً نیمی از آنها، آنتی بادیهای استاندارد هستند. این پروتئینهای کم مصرف نسبت به همنوعان خود بزرگتر، سریعتر و ارزانتر هستند.
این تیم در تحقیقات خود به دنبال پاسخگویی به این سوال بود که آیا آنتی بادیهای مینیاتوری میتوانند از ابتلا به ویروسها محافظت کنند یا خیر. گروهی از ویروسهایی که سازمان جهانی بهداشت در مورد پاندمی شدن آنها هشدار داده است. محققان آنتیبادیها را علیه دو ویروس آزمایش کردند. نتیجه این آزمایشها نشان داد که این آنتی بادیها باعث ایجاد بیماری در انسان نمیشود، اما در بز و گوسفند باعث سقط جنین و نقص عضو هنگام تولد میشود.
دانشمندان پس از تزریق لاما به هر دو ویروس، سلولهای ایمنی ایجاد شده توسط آنتی بادی از خون حیوانات را جدا کردند. آنها مشاهده کردند که لاماها تولید بیش از ۷۰ نوع آنتی بادی کوچک را که پروتئینهای این دو ویروس را به رسمیت شناخته و به آنها میچسبند، آغاز کردند.
محققان برای ارزیابی میزان قدرت و کارآیی این آنتی بادیهای مینیاتوری آنها را در یک ظرف بر روی سلولهای کلیوی میمونها آزمایش کردند. بیشتر آنتی بادیها اثر کمی داشتند، از این رو محققان آنها را با چسب فوقالعاده باکتریایی متشکل از دو نوع پروتئین با یکدیگر مخلوط کردند. هنگامی که قطعاتی از انواع مختلف با هم روبهرو میشوند، به یکدیگر متصل میشوند. اگر قطعات به مولکولهای دیگر وصل شوند، آن مولکولها نیز به هم متصل میشوند.
با استفاده از چسب باکتریایی، محققان میتوانند دو یا سه آنتی بادی لاما را به هم متصل کنند که به آنها اجازه میدهد ویروس را متوقف کنند. دانشمندان دریافتند که در جلوگیری از ورود هر دو ویروس به سلول، آنتی بادیهای چسبیده بسیار بهتر از آنتی بادیهای فردی هستند.
آنها سپس آنتی بادیهای متصل را در موشهایی که دوز کشنده هر یک از ویروسها را دریافت کرده بودند، آزمایش کردند. تمام موشهای درمان نشده آلوده به ویروس، پس از ۳ روز از بین رفتند، اما بیش از ۲۰ ٪ جوندگان که سه برابر آنتی بادیهای مرتبط را دریافت کرده بودند، با گذشت ۱۰ روز همچنان زنده بودند.
این مطالعه نشان میدهد که رویکرد آنتی بادی کوچک ممکن است فرصتهای جدیدی را برای بهینه سازی آن فراهم کند، اما هنوز این تحقیق مجهولاتی دارد که باید به آنها پاسخ داده شود، قبل از اینکه بتوانند در مورد آزمایش استراتژی در افراد بیاندیشند؛ مانند اینکه آیا آنها میتوانند مقادیر کافی از آنتی بادیهای مرتبط ایجاد کنند یا خیر.
این رویکرد میتواند در برابر انواع دیگر ویروسها موثر باشد، اما احتمالاً نمیتواند به موقع برای مقابله با بیماری کووید ۱۹ که باعث همه گیریهای فعلی شده، آماده شود.
باشگاه خبرنگاران جوان