تا زمان منفی شدن قیمت‌ها در دوشنبه گذشته، بازار بر این باور بود که کاهش تولید تا دسامبر ۱.۵ میلیون بشکه در روز خواهد بود اما اکنون ناظران انتظار دارند این میزان کاهش تولید تا اواخر ژوئن صورت بگیرد. شدت فشار قیمت، عامل تعطیلی فوری فعالیت و توقف تولید چاه‌های نفت می شود.
شوک قیمت در بازار فیزیکی شدیدتر بوده است و تولیدکنندگان گریدهایی مانند ساوت تگزاس سور و ایسترن کانزاس کامن هفته گذشته برای فروش نفتشان مجبور شدند، بیش از ۵۰ دلار در هر بشکه پرداخت کنند. شرکت کونوکو فیلیپس و شرکت نفت شیل "کانتینتال ریسورسز" همگی اعلام کردند که تولیدشان را تعطیل خواهند کرد. رگولاتورها در اوکلاهاما به شرکتهای حفاری نفت اجازه دادند بدون از دست دادن زمینهای فدرال، چاه‌های نفت خود را تعطیل کنند و نیومکزیکو هم تصمیم مشابهی گرفت.
اما داکوتای شمالی که سالها مترادف انقلاب شیل آمریکا بود، شاهد افول سریع بوده است. تولیدکنندگان بیش از ۶۰۰۰ چاه را تعطیل کرده و تولید حدود ۴۰۵ هزار بشکه در روز نفت که معادل ۳۰ درصد از تولید این ایالت بوده است را محدود کرده اند. کاهش تولید به آمریکا محدود نخواهد بود. از چاد که یک کشور فقیر و محصور در خشکی در آفریقاست تا ویتنام و برزیل، تولیدکنندگان اکنون تولیدشان را کاهش داده یا برای کاهش تولید برنامه ریزی می کنند.
میچ فلگ، مدیر شرکت نفتی دریای شمال"سریکا انرژی" در این باره گفت: من نمی خواهم احساساتی بشم اما روشن است که خطر تعطیلی تولید وجود دارد.
شرکتهای نفتی کوچک و بزرگ در یک دیدار اضطراری در هفته گذشته درباره سیاه‌ترین دورنمای به گفت و گو نشستند که مدیران نفتی تاکنون مشاهده کرده‌اند. برای شرکتهای کوچک مسئله اصلی سرپا ماندن در چند هفته آینده است اما حتی شرکتهای بزرگتری مانند اکسون موبیل و BP هم با چالش مواجه هستند. تاثیر این بحران روی شرکتهای بزرگ احتمالا در گزارشهای مالی که هفته جاری منتشر می شوند، قابل مشاهده خواهد بود.
عربستان سعودی، روسیه و سایر اعضای اوپک پلاس کاهش تولیدشان را از جمعه آغاز کرده و مجموعا تولیدشان را ۹.۷ میلیون بشکه در روز کاهش خواهند داد. شرکت نفتی دولتی آرامکوی سعودی کاهش تولید خود را برای رسیدن به هدف تولید تعیین شده تحت این توافق آغاز کرده است. شرکتهای نفتی روسیه هم اعلام کرده اند که صادرات نفت اورال در ماه میلادی آینده به پایینترین میزان در ۱۰ سال اخیر کاهش خواهد یافت.
با این حال این میزان کاهش ممکن است کافی نباشد. در حال حاضر هر هفته ۵۰ میلیون بشکه نفت ذخیره می شود که برای تامین نیاز مجموع کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و انگلیس کافی است. گارد ساحلی آمریکا روز جمعه اعلام کرد نفتکش‌های زیادی در سواحل کالیفرنیا لنگر انداخته‌اند و این نهاد اوضاع را زیر نظر دارد.
پیش از این بحران، جهان روزانه حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت مصرف می‌کرد و تقاضا اکنون بین ۶۵ تا ۷۰ میلیون بشکه است. بنابراین در بدترین سناریوی ممکن باید حدود یک سوم از تولید جهانی کاهش داده شود.
واقعیت ممکن است شدت کمتری داشته باشد زیرا مخازن نفت همچنان شکاف میان عرضه و تقاضا را پر می‌کنند و بعلاوه بازرگانان نفت می گویند که مصرف به کف رسیده و به آرامی رو به بهبود خواهد گذاشت. اما پیش آن پالایشگاه‌های نفت شاهد تعطیلی گسترده تولید خواهند بود.
شرکت "ماراتون پترولیوم" که یکی از بزرگترین پالایشگرهای نفت آمریکاست، هفته گذشته اعلام کرد که تولیدش در تاسیسات نزدیک سانفرانسیسکو را متوقف خواهد کرد. شرکت رویال داچ شل هم چندین واحدش در سه پالایشگاه آمریکایی در آلاباما و لوییزیانا را متوقف کرده است. در سراسر اروپا و آسیا، بسیاری از پالایشگاه‌ها با نصف ظرفیتشان کار می‌کنند.
پالایشگاه‌های نفت آمریکا در هفته منتهی به ۱۷ آوریل تنها ۱۲.۴۵ میلیون بشکه در روز نفت پالایش کردند که به استثنای تعطیلی مربوط به طوفان کاترینا، پایینترین میزان در ۳۰ سال اخیر بوده است.
تنها راه بهبود، احیا تقاضا و مصرف است
محمد خطیبی - کارشناس انرژی - درباره روند کاهشی قیمت نفت جهان و راهکار موجود در این شرایط به ایسنا گفت: تنها کاری که در این شرایط باید انجام شود تا روند فعلی کاهش قیمت‌ها تغییر یابد، تحریک تقاضاست، تا زمانی که مصرف احیا نشود، ما شرایط خوبی در بازار نخواهیم داشت.
وی افزود: باتوجه به اینکه پالایشگاه‌ها حداقل میزان را پایش می‌کنند، انبارها نیز پر هستند حتی انبار فراورده‌ها نیز پر شده و آن میزانی که تاکنون پالایش شده همچون بنزین، گازوئیل و سوخت‌های دیگر نیز مورد مصرف قرار نگرفته است و در کشتی‌ها و انبارها اشباع شده است؛ باید برای حل شرایط موجود به دنبال راهکاری برای افزایش مصرف پیدا کرد که تنها راه‌حل به اعتقاد بنده بهبود وضعیت تقاضاست.
احتمال ورشکستگی شرکت های نفتی
این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه باید ظرفیت برای تولید پالایشگاه‌ها افزایش یابد تا بتوانند تولید بیش‌تری داشته باشند و یا به‌عبارت بهتر بازار دچار تحریک و تعادل شود، اظهار کرد: تا زمانی که تقاضا و مصرف احیا نشود، این رکود در بازار وجود خواهد داشت و امیدی به بهبود روند قیمت‌ها نخواهد بود.
به گفته خطیبی، شرکت‌هایی وجود دارند که کارکرد آن‌ها بر اساس هزینه و فایده است، درواقع شرکتی که اکنون درآمدی ندارد و حتی ضرر نیز می‌کند، در معرض ورشکستگی قرار دارد، در این میان، حداقل شرکتهای کوچک و متوسط در معرض خطر ورشکستگی قرار گرفته‌اند. بنابراین هر میزان وابستگی شرکت‌ها به درآمدهای نفتی زیاد باشد، تحت فشار بیش‌تری هستند.
وضعیت ایران در این شرایط چگونه است؟
وی با تاکید بر اینکه کشورهایی که بیش از ۷۰ درصد وابستگی به درآمدهای نفتی دارند، دچار مشکل شده‌اند، تصریح کرد: ایران باتوجه به تحولات سال‌های اخیر و بحث تحریم‌ها، وابستگی خود را به نفت کاهش داده است طبیعتا در این شرایط فشار کمتری به ایران وارد می‌شود چراکه توانسته‌ایم حدود ۹۰ درصد از منابع غیر نفتی را در بودجه بگنجانیم و به میزان همان ۱۰ درصد تحت فشار قرار خواهیم گرفت.
این کارشناس حوزه انرژی، با بیان اینکه کشورها بر اساس میزان وابستگی که به درامدهای نفتی دارند، تحت فشار خواهند بود و شرکت‌هایی که بر اساس هزینه و فایده فعالیت می‌کنند، ممکن است ورشکست شوند، اظهار کرد: نمی‌توان گفت که تعداد این شرکت‌ها زیاد است چون برخی از شرکت‌ها تمام سرمایه‌گذاری خود را روی یک بخش نمی‌گذارند و سعی می‌کنند یک وضعیت متوازن داشته باشند اما به هر حال شرکتهای کوچک و متوسط و برخی شرکتهای خدماتی ممکن است ورشکست شوند.
خطیبی با بیان اینکه شرکتهای بزرگ می‌توانند این فشار را تحمل کنند اما شرکتهای کو چک بسیار آسیب‌پذیرند و ممکن است بیشتر تحت تاثیر قرار بگیرند، گفت: تنها راه بهبود این شرایط احیای تقاضا و مصرف است و برای این مهم نیز تمام کشورها باید بایکدیگر همراه شوند، در غیر این صورت نمی‌توان به بهبود قیمت‌ها امید داشت.
ایسنا
