سید رضا میرطاهر کارشناس مسائل اروپا و آمریکا با اشاره به اظهارات هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان مبنی بر انجام دومین تراکنش اینستکس طی روز‌های آتی، گفت: مطابق توافق هسته‌ای برجام قرار بود اعضای ۱+۵ ضمن رفع تحریم‌ها علیه ایران، تسهیلاتی را در راستای ایجاد ارتباطات و تعاملات تجاری، بانکی و مالی برای ایران فراهم کنند.
او افزود: با خروج آمریکا از برجام در می ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم‌های یکجانبه علیه تهران، اولا این گروه تبدیل به ۱+۴ شد و ثانیا یکی از وظایف اصلی به ویژه سه عضو اروپایی آن یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس این شد که بتوانند در زمینه کاهش تاثیر تحریم‌های آمریکا به ایران کمک کنند و در همین راستا اتحادیه اروپا برخی گام‌ها را اعلام کرد که آخرین آن ایجاد یک ساز و کار ویژه تبادل مالی و تجاری با ایران موسوم به اینستکس بود.
میرطاهر با اشاره به انفعال اتحادیه اروپا مقابل توافق هسته‌ای ادامه داد: متاسفانه طی یک سال و نیم گذشته گام چندانی برای تحقق این ساز و کار برداشته نشد و اساسا دلیل اینکه ایران هم متقابلا در پنج گام تعهدات برجامی خود را به طور کامل لغو کرد، همین کم کاری اروپایی‌ها بود.
این کارشناس مسائل اروپا و آمریکا اضافه کرد: اکنون اروپایی‌ها به تکاپو افتاده‌اند و در حدود دو هفته پیش هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان اعلام کرد نخستین تراکنش در چارچوب اینستکس انجام شده است؛ البته مبلغ آن بسیار ناچیز بود و مجددا هایکو ماس اعلام کرد که قرار است دومین تراکنش اینستکس انجام بگیرد.
او ادامه داد: اینکه این تراکنش‌ها تا چه حد از اهمیت برخوردارند و تا چه حدی می‌توانند نیاز‌های فوری ایران به کالاهای اساسی و تجهیزات پزشکی برای مبارزه با کرونا را رفع کنند، محل تردید است.
میرطاهر اظهار کرد: البته اروپا در راستای منافع خود طی دو سال گذشته تلاش زیادی در راستای تشویق ایران انجام داده تا همچنان در برجام باقی بماند؛ اما تا زمانی که اقدامات موثر و مشخصی از جانب تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا برای تحقق وعده هایشان صورت نگیرد، عملا نمی‌شود به بقای برجام امید چندانی داشت.
این کارشناس مسائل اروپا و آمریکا با اشاره به نزدیکی انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری ایالات متحده توضیح داد: به نظر می‌رسد با توجه به اینکه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر ۲۰۲۰ برگزار خواهد شد همچنین با توجه به همه گیری کرونا در ایالات متحده و اوضاع بسیار سخت اقتصادی این کشور امید ترامپ برای ریاست جمهوری مجدد کاهش پیدا کرده است.
او در پایان تاکید کرد: شاید یکی از امید‌های اروپایی‌ها این باشد که بتوانند به نحوی بقای برجام را حداقل تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا حفظ کنند تا در صورت انتخاب یک رئیس جمهور دموکرات یعنی جو بایدن، اوضاع تغییر کرده و آمریکا بار دیگر به برجام بازگردد؛ اما به هر حال تا زمانی که شرایط تغییر نکند نمی‌توان امید داشت که اروپایی‌ها بتوانند ایران را متقاعد کنند به اجرای مجدد تعهدات برجامی خود بازگردد.
باشگاه خبرنگاران جوان
