در این میان بازار سرمایه نیز به عنوان بخشی از سیستم مالی در این بحران دچار آسیب شده است. یورونیوز از زبان رئیس صندوق بین المللی پول نقل می کند که اقتصاد جهان در سال جاری میلادی عمیق ترین رکود را طی ۸۰ سال گذشته تجربه می کند.
صندوق بین المللی پول در گزارش جدید خود پیش بینی کرده است که رشد اقتصادی سال جاری در بیشتر کشورهای جهان تحت تاثیر شیوع کرونا بوده و موجب تعطیلی کسب و کارها شده است. به گفته صندوق بین المللی پول، متوسط رشد اقتصادی امسال با کاهش سه درصدی همراه خواهد بود که بسیار پایین تر از متوسط رشد ۳.۳ درصدی پیش بینی شده است.
ایسنا در گزارشی در این خصوص بیان داشته است که پیش بینی می شود رشد اقتصادی کشورها برای نخستین بار در طول ۶۰ سال اخیر وارد محدوده منفی شود. در چین بخش بزرگی از فعالیت‌های تولیدی در استان‌های مختلف از سر گرفته شده اما رشد اقتصادی سه ماهه نخست امسال برای نخستین بار در نیم قرن اخیر منفی شده است. در شرایطی که مشخص نیست بازگشت به کار چه زمانی عادی خواهد شد، رشد اقتصادی کشورهای اروپایی به ویژه در اقتصادهای بزرگ تر با کاهش محسوس مواجه شده است، به ویژه در ایتالیا که هم اکنون میزان تولیدات صنعتی به کمترین سطح خود در طول ۱۱ سال اخیر رسیده و طبق پیش بینی صندوق بین المللی پول اقتصاد این کشور حدودا یک دهم نسبت به سال قبل خود کوچک تر خواهد شد.
در این میان واکنش بازارهای سرمایه در سراسر دنیا اغلب نشان از روزهای بحرانی دارد. از جمله سقوط ۷ درصدی شاخص های بورس نیویورک در دقایق ابتدایی روز ۹ مارچ ۲۰۲۰ که موجب توقف کوتاه مدت معاملات بازار این کشور شد. رخ دادی که از اوج بحران مالی ۲۰۰۸ تاکنون بی سابقه بود. هرچند در چند روز گذشته باتوجه به کاهش آمار مرگ و میر ناشی از کرونا در ایتالیا و فرانسه که کانون های اصلی درگیری با کرونا در اروپا هستند، شاخص های بورسی در سراسر جهان صعودی شده اند اما ابعاد آسیب های وارده به اقتصادهای کوچک و بزرگ دنیا در آینده نمایان خواهد شد.
کشورهای مختلف اقدامات متفاوتی را برای کنترل تاثیرات منفی کرونا بر بازار سرمایه داشته اند برای مثال چندین کشور تغییراتی موقتی در بازه نوسان قیمت(Daily Trading Limit) ، جهت کنترل بازار اعمال کرده اند. به عنوان مثال بورس کویت دامنه نوسان را از +۱۰% تا -۵% تعیین کرد.با این توضیح که در شرایط عادی حد مثبت بازار سهام کویت ۱۰% و حد منفی -۱۰% بود. به عبارتی دیگر این بازار جهت جلوگیری از ریزش بیش از حد بازار، تغییرات دامنه نوسان را فقط در بازه ی منفی بازار اعمال کردند.
در دیگر کشور حوزه خلیج فارس، بورس امارات نیز همچون کویت حد پایین دامنه نوسانی را دستخوش تغییر قرار داده و بازه -۵% تا +۱۵% را جهت معاملات بورسی خود در نظر گرفته است.
دیگر کشوری که در بازه ی نوسان قیمت خود تغییرات ایجاد کرده است بورس کلمبو سریلانکا است.در یک ماه گذشته بازار سهام این کشور روزهای خوشی را سپری نکرده است. به طوری که از تاریخ ۱۴ فوریه سال جاری میلادی تا ۲۰ مارچ، شاخص بورس کلمبو یک هزار و ۲۵۸ واحد سقوط داشته است. این بازار جهت کنترل بیشتر در کاهش قیمت ها بازه +-۵% را اعمال کرده است.
به نظر می رسد شرایط سخت حاکم بر دنیا در سایه پاندمی ویروس کرونا، بی سابقه اما با روزنه ای از امید همراه است. با این وجود برخی از بورس های دنیا برای مقابله با تغییرات ناگهانی منفی اقدامات متفاوتی همچون تغییر در دامنه نوسان را جهت حمایت از سرمایه گذاران اعمال کرده اند تا این افراد فعال در حوزه بازار سرمایه دچار کمترین آسیب شوند.
* بهنام شیرخان، اداره امور بین الملل سازمان بورس و اوراق بهادار
