اعتیاد با قرص شب های امتحان

در ماه های نزدیک به امتحانات دانشگاه ها و دبیرستان ها تعدادی از افراد سودجو و فرصت طلب برای پر کردن جیب خود قرص هایی را تبلیغ می کنند که سلامت دانشجویان و دانش آموزان کشور را تهدید می کند.

یکی از این قرص ها ریتالین است که توسط سودجویان برای تقویت حافظه و تمرکز بیشتر بر روی مطالب درسی تأکید دارد اما مصرف این قرص بدون تجویز پزشک و خودسرانه عوارض خطرناکی دارد و موجب اعتیاد نیز می شود.

شایع‌ترین عوارض مصرف خودسرانه‌ ایت قرص عبارت است از عصبانیت و بی خوابی، حالت تهوع و استفراغ، احساس سرگیجه و سردرد و افزایش ضربان قلب و فشار خون. حال با این عوارض آیا مصرف این قرص برای شب امتحان ارزش دارد.

بیشتر درباره قرص ریتالین بدانیم

متیل فنیدات (Methylphenidate) که بیشتر به نام تجاری ریتالین (Ritalin) شناخته می‌شود، از مشتقات گروه آمفتامین‌ها است که برای درمان بیش فعالی، نشانه‌های نارکولپسی و برخی از مبتلایان به افسردگی تجویز می‌شود. از این دارو همچنین در درمان خواب آلودگی مزمن (Narcolepsy) در میان افراد میانسال و کهنسال استفاده می‌شود. مصرف این دارو برای افراد دارای اضطراب زیاد، فشار عصبی، عصبانیت همراه با بی‌قراری، حساسیت مفرط نسبت به دارو، فشار خون بالا، گلوکوم، افسردگی‌های قابل درمان با داروهای ضد افسردگی رایج، تیک‌های حرکتی و کودکان زیر ۶ سال منع می‌شود.
مصرف کنندگان تصور می‌کنند ریتالین بی‌خطر است. در حالی که عوارض مصرف خودسرانه این قرص‌ها می‌تواند در حد مواد مخدر دیگر نظیر کوکایین و آمفتامین باشد و پزشکان و روانپزشکان با صراحت اعلام می‌کنند ترک کردن داروهای محرک آمفتامینی نظیر ریتالین و اکستازی، سخت‌تر و پیچیده‌تر از سایر مواد مخدر است.

فروش قرص ریتالین در زمان امتحانات50درصد افزایش می یابد

ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی درباره مصرف قرص ریتالین در بین دانشجویان و دانش آموزان گفت: مطالعات در داخل کشور نشان می‌دهد مصرف ریتالین در برخی دانشجویان بعد از الکل، مواد خانواده حشیش، تریاک و ترامادول رتبه پنجم را به خود اختصاص می دهد .

وی ادامه داد: ریتالین دارویی است که توسط نوجوانان و جوانان بویژه محصلین و دانشجویان در شب‌های امتحان و به ‌طور عمده جهت بهبود تمرکز و کاهش خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد .

وی با بیان اینکه گزارشاتی وجود دارد که نشان می‌دهد، فروش این دارو در زمان برگزاری امتحانات تا ۵۰ درصد افزایش می‌یابد، افزود: یکی از علل شیوع قابل توجه مصرف این دارو عدم اطلاع از عوارض جانبی آن است. عوارضی از قبیل تهوع و استفراغ، بی‌اشتهایی، بی‌خوابی، افزایش اضطراب، احساس سرگیجه و سردرد، خارش و جوش‌های پوست و در مواردی بروز حالت‌های روان‌پریشی است. عوارض مصرف طولانی مدت ریتالین یا مقدار زیاد و خود سرانه آن می‌تواند از این هم خطرناک‌تر باشد و حتی موجب مرگ در نوجوانان و جوانان می‌شود. از طرفی ریتالین در موارد مصرف خودسرانه، پتانسیل بالای اعتیادآوری دارد .

قرص شب امتحان اعتیاد آور است

حال با افزایش مصرف خودسرانه این قرص و تبلیغات سو سرهنگ عبدالوهاب حسنوند رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر از عوارض مصرف ریتالین معروف به قرص شب امتحان خبر داد و نسبت به اعتیاد به آن از سوی دانش آموزان و دانشجویان هشدار داد.

وی گفت: برخی از دانشجویان در نوک پیکان خطر استفاده از ریتالین قرار دارند و این افراد کسانی هستند که به منظور شب بیداری و افزایش تمرکز، اقدام به مصرف مستمر ریتالین می کنند.

حسنوند تصریح کرد: بسیاری از خانواده ها و جوانان بر این باورند که اعتیاد تنها به سوء مصرف مواد مخدر محدود است و سایر داروهای موجود در داروخانه اعتیاد ندارند ولی واقعیت این است که اصلاح این باور ضروری است و باید بدانیم که برخی داروها نیز خطر اعتیادآوری بالایی دارند.بنابراین لازم است این داروها را بشناسیم تا بتوانیم از وابستگی احتمالی به آنها پیشگیری کنیم.

وی در این زمینه به داروی «بنزودیازپین ها» اشاره کرد و اظهارداشت: داروهایی که اکثرشان به «زپام» ختم می شوند، به این دسته دارویی تعلق دارند، مانند: دیازپام، کلونازپام، فلورازپام، اکسازپام، لورازپام و ....متاسفانه، برخی افراد برای کنترل و درمان خواب یا اضطراب و بی قراری خود، به طور خودسرانه این داروها را مصرف می کنند و این رفتار نه تنها منجر به بهبود اختلال های آنان نمی شود، بلکه موجب وابستگی به این داروها و درنهایت اعتیاد به آن می شود.

این مقام انتظامی تصریح کرد: مصرف خودسرانه این داروها در هر سن و سالی دیده می شود اما هوشیاری کم این افراد و بدن پر از سم آنان اجازه یک زندگی با نشاط و سالم را به آنان نخواهد دارد؛ قطعا کسی که ماهانه چهار هزار و ۵۰۰ عدد قرص کلونازپام می خورد، به طور قطع از نظر جسمی ، روحی و خانوادگی سالم نیست.

شاید عدم اطلاع رسانی درست درباره این قرص اعتیاد آور موجب شده است که دست یکسری از دلالان و سودجویان در فروش این دارو باز باشد و موجب اعتیاد آینده سازان کشور که همان دانشجویان و دانش آموزان هستند شود.

عوارض روانی ریتالین بیشتر از عوارض جسمی است

سعید صفاتیان مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور و مدیرعامل موسسه دانش اعتیاد ایرسا در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس، درباره استفاده از قرص‌های ریتالین اظهار داشت: این قرص‌ها که توسط دانشجویان و دانش‌آموزان به صورت خودسر استفاده می‌شود جزو مواد محرک است و از دسته آمفتامین‌هاست.

وی ادامه داد:‌البته موارد پزشکی مورد مصرف نیز دارد که در باره کودکان پیش فعال و افرادی که تمرکز و توجهشان کم است مصرف می‌شود.

مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: متاسفانه بعضی از افراد و دانشجویان قصد دارند در شب‌های امتحان از ریتالین استفاده کنند به خاطر دو خصوصیت آن که یک بیخوابی خود را کم کنند و تمرکز و توجهشان را زیاد کنند و فکر می‌کنند با مصرف این قرص مثلا اگر در شب امتحان 50 صفحه درس بخوانند به خاطر این تمرکز این 50 صفحه در ذهنشان می‌ماند ولی اثر ریتالین این طور نیست که اینها فکر می‌کنند و وقتی این دارو با نسخه پزشک برای افرادی تجویز می‌شود که نیاز به تمرکز وتوجه دارند باید چند ماه آن را مصرف کنند که بر روی توجه و تمرکزشان تاثیر داشته باشد.

صفاتیان بیان داشت: متاسفانه دانشجویان از عوارض این قرص مطلع نیستند و فکر می‌کنند که در شب امتحان با مصرف این قرص می‌توانند تاثیر خوبی در تمرکز و تقویت خودشان داشته باشند.

قرص ریتالین در داروخانه بدون تجویز پزشک فروخته می شود

وی خاطرنشان کرد: گرچه این دارو در داروخانه‌ها باید با نسخه پزشک فروخته شود ولی در حال حاضر به راحتی در هر داروخانه‌ای این قرص در دسترس است و دانشجو به راحتی می‌تواند به این قرص دسترسی داشته باشد.

مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: ریتالین به دلیل اینکه جزو مواد محرک است وقتی که مصرف می‌کنند صبح‌ها با گلودرد، شکم درد، تهوع، تشنج، استفراغ و مشکلات قلبی و ریوی پیدا می‌کنند.

مرگ با قرص ریتالین

صفاتیان گفت: حتی ما موارد مرگ با مصرف ریتالین داریم و افرادی که دارای ناراحتی قلبی دارند با مصرف این دارو با مرگ هم مواجه می‌شوند.

وی تاکید کرد: علاوه بر این موارد مصرف این قرص عوارض روانی دارد و دو قطبی شدن، اضطراب و حالت‌هایی از توهم ایجاد می‌کند و توانایی بینایی، شنوایی و بویایی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

مدیرکل اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت:‌عوارض روانی مصرف ریتالین بیشتر از عوارض جسمی آن است.

صفاتیان افزود: اگر مصرف این قرص طولانی مدت باشد قطعا اعتیاد پیدا می‌کند و به راحتی نمی‌توان آن را کنار گذاشت و درمان ریتالین از درمان افرادی که دارای اعتیاد به هروئین و کوکائین دارند سخت‌تر است و بنده به عنوان پزشک دیده‌ام از دانشجویانی که مصرف مواد ریتالین داشته‌اند و درمانشان حدود یک سال طول کشیده و همچنان نتوانستند به حالت اولیه بازگردند و وقتی از آنها درباره مصرف این قرص پرسیده می‌شود می‌گویند ما شب امتحان برای تمرکز بیشتر از این قرص استفاده می‌کردیم و از عوارض آن اطلاعی نداشتیم.

وی گفت: در ضمن مصرف ریتالین حافظه کوتاه مدت را از بین می‌برد و برای تقویت حافظه می‌تواند روش‌های علمی و از تکنیک‌های روانشناسی استفاده کرد.

فارس