اقلیم استرالیا این روزها شکننده‌تر از هر نقطه دیگری از جهان شده است. طبیعت این کشور ماه‌ها در آتش سوخته است و یک میلیارد جاندار جان خود را از دست دادند و پس از آن سیل و طوفان به جان این کشور افتاد. پرسشی که این روزها ذهن بسیاری از افراد را در جهان به خود مشغول کرده این است که علت این آتش‌سوزی‌های گسترده چیست و این حجم از خسارت به طبیعت چه تاثیری بر کل کره زمین می‌گذارد؟
محمودرضا مؤمنی - متخصص تغییر اقلیم و آلودگی هوا - درباره علت آتش‌سوزی‌های استرالیا به ایسنا توضیح می‌دهد: برای ایجاد آتش‌سوزی باید سه شرط سوخت، اکسیژن و یک منبع گرما - که به عنوان مثلث آتش شناخته می‌شوند - وجود داشته باشند. در این میان هر چه سوخت از جمله درختان، بوته‌ها، علف‌ها و حتی خانه‌ها بیشتر باشد شدت آتش‌سوزی نیز بیشتر خواهد شد. از سوی دیگر آتش‌سوزی برای گسترش نیاز به اکسیژن دارد که باد می‌تواند میزان اکسیژن و شدت آتش‌سوزی را افزایش دهد همچنین باد سبب گسترش آتش‌سوزی از یک مکان به مکان دیگر می‌شود که در نهایت گسترش سریع آتش‌سوزی را به دنبال دارد.
وی می‌افزاید: منبع گرما که می‌تواند خورشید، رعد و برق، روشن‌کردن آتش در طبیعت، کمپ‌ها، پرت‌کردن ته‌سیگار در طبیعت و بادهای داغ باشد، جرقه آتش را فراهم و پس از آن دمای سوخت را به‌اندازه کافی داغ می‌کند که به دنبال آن آتش‌سوزی آغاز می‌شود.
مومنی می‌گوید: شرایط آب و هوایی در رفتار آتش‌سوزی نقش دارد. برای مثال باد به همراه خود منبعی جدید از اکسیژن برای آتش‌سوزی دارد و سبب هدایت آتش به سمت سوخت جدید می‌شود همچنین دمای گرمتر و رطوبت کمتر سوخت بیشتری برای آتش‌سوزی فراهم می‌کند.
این متخصص تغییر اقلیم و آلودگی هوا با بیان اینکه طی فصل تابستان در استرالیا مثلث آتش - سه مولفه لازم برای آتش‌سوزی - فراهم است، توضیح می‌دهد: در استرالیا گرمایش جهانی و تغییر اقلیم علت آتش‌سوزی نیست اما باید این نکته را در نظر داشت که گرمایش جهانی تعداد، مدت‌زمان و شدت این آتش‌سوزی‌ها را افزایش داده است.
۲۰۱۹ گرمترین سال جهان در بخش‌هایی از جهان
از زمان آغاز انقلاب صنعتی تاکنون دمای زمین حدود یک درجه سانتیگراد گرمتر شده است همچنین سال ۲۰۱۹ گرمترین سال جهان در بخش‌هایی از جهان اعلام شد. به گفته مومنی کشور استرالیا نیز طی سال گذشته گرمترین و خشک‌ترین سال خود را تجربه کرد. متوسط دما طی سال ۲۰۱۹ در کشور استرالیا ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر از متوسط دمای بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ گزارش شده است و علاوه بر این دما طی ماه گذشته در استرالیا ۴۹.۹ درجه سانتیگراد بود. تمامی این موارد نشان می‌دهد که تغییر اقلیم چقدر جدی و خطرناک است.
بر اساس آخرین گزارش‌ها تاکنون بیش از ۱۸۰ نفر در ایالات مختلف استرالیا با اتهامات مختلف مرتبط با آتش‌افروزی مواجه شده‌اند. مومنی معتقد است که عوامل انسانی از جمله روشن‌کردن آتش در طبیعت و پرت‌کردن ته‌سیگار در طبیعت می‌تواند از عوامل شروع این آتش‌سوزی‌ها باشد.
آتش‌سوزی‌های اخیر در استرالیا سبب از بین رفتن حدود یک میلیارد جاندار شده و البته این آمار کماکان درحال افزایش است همچنین حدود ۲۱ میلیون جریب (معادل ۹ میلیون هکتار) زمین سوخته که وسعت آن به بزرگی کشور کره جنوبی است. علاوه بر این تاکنون ۲۵۰۰ خانه ویران شده و ۲۷ نفر نیز کشته شده‌اند.
نگرانی‌ها پس از آتش‌سوزی گسترده
این متخصص تغییر اقلیم و آلودگی هوا در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که در آتش‌سوزی‌های استرالیا برخی از گونه‌ها منقرض شده‌اند همچنین این نگرانی وجود دارد که برخی از پوشش‌های گیاهی نتوانند مجدد خود را احیا کنند و حیوانات قادر به سازگارشدن با مناطق جدیدی که به‌آن فرار کرده‌اند و یا شرایط جدیدی که به وجود آمده است، نباشند این مسئله می‌تواند خسارتی جدی برای اکوسیستم کل دنیا باشد که در آینده اثرات آن بیشتر مشخص خواهد شد.
نخستین تلاش‌های بین المللی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و به تبع آن جلوگیری از افزایش دمای زمین، طی سال ۲۰۱۵ و در کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل متحد در پاریس آغاز شد. بر اساس توافق ۱۹۵ کشور حاضر در این کنفرانس قرار شد که متوسط افزایش دمای زمین تا سال ۲۱۰۰ نسبت به قبل از انقلاب صنعتی محدود به دو درجه سانتیگراد شود و حتی تلاش‌ها برای آنکه متوسط افزایش دما به ۱.۵ درجه سانتیگراد برسد نیز ادامه پیدا کند.
مومنی می‌گوید: این یعنی تعداد، مدت‌زمان و شدت آتش‌سوزی‌ها را محدود به مقدار خاص کنیم و اجازه ندهیم که شدت خسارات از یک حد مشخصی بیشتر شود. اهمیت این موضوع برای بحث بحران اقلیمی و تاب‌آوری اقلیمی مهم است و بر اساس آن می‌توان برای آینده برنامه‌ریزی و هزینه خسارات را برآورد کرد. توافق پاریس کمک خواهد کرد که هزینه و میزان خسارات ناشی از آتش‌سوزی محدود به مقداری مشخص و بحران اقلیمی نیز مدیریت شود و سازگاری تدریجی نسبت به آن رخ دهد.
این متخصص تغییر اقلیم و آلودگی هوا در پایان تاکید می‌کند که کشور استرالیا یکی از نمونه‌های واضح عواقب تغییر اقلیم است که متاسفانه وارد فاز بحران اقلیمی شده و هزینه‌های سنگینی برای آن کشور و دنیا به بار آورده است. این آتش‌سوزی‌ها نشان داد که توافق پاریس از اهمیت بالایی برخوردار است و کشورهای دنیا بیش از گذشته باید به فکر اجرای تعهدات خود در این توافق‌نامه باشند.
ایسنا
