تیمی از محققان انگلیسی برای اولین بار توانستهاند مغز انسان زنده را با استفاده از یک روش تصویربرداری جدید مورد بررسی قرار دهند و نشان دهند که چگونه اختلال عملکرد شناختی که در اسکیزوفرنی دیده میشود، ممکن است به دلیل نبود یک پروتئین کلیدی که نقش مهمی در تسهیل ارتباط بین نورونها در مغز دارد، باشد.
روانگسیختگی یا اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی که اکثر روانپزشکان و روانشناسان به آن "سرطان خاموش" نیز میگویند، یک اختلال روانی شایع است که از ویژگیهای بارز آن فقدان توانایی در اندیشیدن، عاطفه ضعیف، انجام رفتارهای نامعقول و ناتوانی در درک واقعیت است. البته باید افزود که منظور از ناتوانی در درک واقعیت به معنای توهمات مغزی فرد بیمار است. این بیماری در بین همه بیماریهای عمده روانشناختی از همه وخیمتر و شدیدتر است و معمولا خود را به صورت توهم شنیداری، توهمهای جنونآمیز یا عجیب و غریب، یا تکلم و تفکر آشفته نشان میدهد و با اختلال در عملکرد اجتماعی یا شغلی قابل توجهی همراه است و فرد را از همه جوانب زندگی عقب میاندازد. شروع علائم معمولا در دوران نوجوانی رخ میدهد. این اختلال عمدتا ادراک را تحت تأثیر قرار میدهد، اما معمولا به مشکلات مزمن در رفتار و احساسات نیز میانجامد.
"اولیور هوز" (Oliver Howes)، نویسنده ارشد این مطالعه گفت: درمانهای فعلی برای اسکیزوفرنی فقط یک جنبه از بیماری (علائم روانی) را هدف قرار میدهد، اما علائم ناتوانکننده شناختی مانند از بین رفتن توانایی برای برنامهریزی و به خاطر سپردن، اغلب باعث ناتوانی در طولانی مدت میشود و هیچ درمانی برای آنها وجود ندارد. ما تصور میکنیم که از بین رفتن سیناپسی این علائم را تحت تأثیر قرار میدهد.
چندین دهه است که محققان عملکرد سیناپسی را به عنوان یکی از ویژگیهای مهم پاتوفیزیولوژیک اسکیزوفرنی فرض کردهاند. اما به غیر از معاینههای مغزی پس از مرگ و آزمایش بر روی حیوانات، هیچ راهی تاکنون برای بررسی این فرضیه در مغز انسان زنده وجود نداشت.
پیشتر دانشمندان تنوع ژنتیکی در ژن SV2A را با افزایش خطر ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی مرتبط دانسته بودند. این ژن در تولید پروتئینی که در ارتباط سیناپسی کمک میکند، نقش دارد. در این تحقیق آنها از یک ردیاب برشنگاری با گسیل پوزیترون رادیواکتیو که به تازگی به طور خاص برای بررسی پروتئین های SV2A توسعه یافته، استفاده کردند.
این روش محققان را قادر کرد تا برای اولین بار از فعالیت پروتئین در مغز زنده تصویربرداری کنند.
طی این مطالعه آنها مغز ۱۸ بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی را با استفاده از فناوری تصویربرداری جدید اسکن کردند و نتایج را با اسکن مغزی ۱۸ فرد سالم مقایسه کردند. نتایج نشان داد که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارای سطح پایینتر از SV2A در دو ناحیه اصلی مغز یعنی کورتکس سینگولیت جلویی ( anterior cingulate cortex) و قشر جلوی مغز هستند. قدم بعدی برای محققان استفاده از این تکنیک تصویربرداری جدید برای فاش کردن آنچه در مغز انسان در اولین مراحل بیماری اتفاق میافتد، است.
یافتههای این مطالعه در مجله" Nature Communications "منتشر شده است.
ایسنا