ونزوئلا با پیش فروش نفت خود، جای ایران را در بازار گرفته

 ونزوئلا از چند ماه گذشته به دلیل کشمکش‌های سیاسی علیه نیکولاس مادورو، رئیس جمهوری این کشور، از سوی آمریکا با تحریم‌های نفتی شبیه ایران روبرو شده است. اما طبق گزارش رویترز در دو ماه (سپتامبر و اکتبر) این کشور باوجود تحریم‌های سنگین آمریکا و اوضاع نابسامان داخلی توانست بیش از ۸۰۰ هزار بشکه نفت به فروش برساند.
حال جای سوال است که ونزوئلا چگونه توانسته در شرایط تحریم این میزان نفت بفروشد؟ ونزوئلا قبل از تحریم وام‌های میلیاردی از روسیه برای اصلاح شرایط اقتصادی خود دریافت کرده بود و پس از تحریم، به جای تسویه نقدی، به روسیه و دیگر کشورها نفت صادر می‌کند. در واقع ونزوئلا کاملاً هوشمندانه نفت خود را پیش فروش کرده است تا در شرایط تحریم مشکلی برای فروش نفت نداشته باشد. ونزوئلا روزانه ۵۰۳ هزار بشکه از نفت خود را به روسیه، ۲۹۲ هزار بشکه به چین و ۱۱۴ هزار بشکه به کوبا صادر می‌کند. این موضوع در حالی است که کشور ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی برای صادرات نفت به روسیه و چین وضعیت بهتری را نسبت به ونزوئلا دارد.
به گفته کارشناسان به نظر می‌رسد ونزوئلا با پیش فروش کردن نفت خود، در شرایط فعلی جای ایران را در بازار این کشورها گرفته است. ایران در شرایط تحریمی سال‌های ۹۰ و ۹۱ با توجه معافیت‌های نفتی آمریکا، به صورت میانگین یک میلیون بشکه نفت می‌فروخت. با تغییر دولت و پس از توافق برجام، به جای اصلاح زیرساخت‌ها، کشور در باد توافق فرو رفت. هر چند ایران توانست در ماه‌هایی حتی دو میلیون تا ۲ میلیون ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت بفروشد. اما این روند ادامه دار نبود و تحریم‌های نفتی دوباره میزان فروش نفت را به هم ریخت؛ تا جایی که طبق آمارهای رسمی اوپک فروش نفت ایران تقریباً به ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
بورس نفت، شاه‌راه برون رفت ایران از تحریم نفتی
 اگرچه مسئولان ایران دیرهنگام و همزمان با تحریم‌های نفتی در آبان ماه ۹۷ برای مقابله با این تحریم‌ها، بورس نفت را راه‌اندازی کردند و در سال ۹۸ طرح عرضه نفت در بورس با تصویب مجلس شورای اسلامی شکل منظمی را به خود گرفت. اما طرح عرضه نفت در بورس یک حرکت رو به جلو برای مقابله با تحریم‌ها بود. زیرا فروش نفت ایران را از بخش دولتی شرکت ملی نفت خارج، و پای بخش خصوصی را به این تجارت باز کرده است. باید به این نکته توجه کرد که رونق یافتن تجارت نفت در بورس نیازمند اجرای اصلاحاتی در مسیر بورس نفت است؛ به هر حال در شرایط تحریم خرید نفت برای خریداران هزینه بسیار زیادی دارد.
بخش خصوصی به راحتی حاضر به ورود به تجارت پرریسکی مثل نفت ایران نخواهد بود. این ریسک‌ها تجارت با نفت ایران را به قدری خطرناک کرده است که بخش‌های خصوصی خرده‌پا شاید کل سرمایه خود را در خطر ببیند. ریسک‌هایی که از آن به عنوان هزینه‌های تحریم یاد می‌شود.
اسدالله قره‌خانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نبود تخفیف‌های مناسب را معضل بورس نفت دانسته و گفته است: دولت باید با اعطای تخفیفات مناسب شرایط را برای سرمایه‌گذاران در بورس مهیا کند. اگر قیمت نفت از شرایط فعلی ارزان‌تر شود بخش خصوصی رغبت بیشتری برای خرید نفت از بورس نشان می‌دهد و می‌توان به موفقیت بورس نفت امیدوار بود.
اگر قرار باشد نفت ایران توسط بخش خصوصی معامله شود دولت ایران باید سعی در کاهش ریسک‌پذیری خریداران و تقبل هزینه‌های تحریم کند. کاهش قیمت پایه نفت عرضه شده در بورس باید به مقداری باشد که ریسک تجارت با نفت ایران را برای بخش خصوصی به حداقل برساند. بخش خصوصی برای ورود به هر تجارتی به میزان سود حاصل از آن تجارت اهمیت می‌دهد.
قیمت‌های نفت عرضه شده در بورس قیمت‌های بسیار بالایی است و تخفیف‌هایی که برای خریداران در نظر گرفته می‌شود بسیار جزئی است.
هدایت الله خادمی، از دیگر اعضای کمیسیون مجلس نیز نظری مشابه قره خانی دارد؛ وی در این رابطه گفته است: باید با توجه به شرایط تحریم قیمت منطقی برای نفت در بورس لحاظ شود. این تخفیف‌ها می‌تواند به ۱۰ دلار هم برسد. البته این مقدار با توجه به شرایط بازار منطقه و نوع مشتریان می‌تواند کمتر یا بیشتر هم شود.

مهر