یک تیم میان رشتهای از دانشگاه برمن، انستیتوی مهندسی مواد لایبنیتز و دانشگاه ایانانینا با استفاده از ترکیبات مس به همراه ایمونوتراپی موفق به کشتن سلولهای تومور در موشها شدهاند.
پیشرفتهای اخیر در درمان سرطان از دستگاه ایمنی برای مبارزه با این بیماری استفاده میکند. اما در بعضی موارد، ایمونوتراپی ناموفق بوده است. تیم محققان زیست پزشکی، فیزیکدانان و مهندسان شیمی دریافتند که تومورها به نانوذرات اکسید مس (ترکیبی از مس و اکسیژن) حساس هستند. این نانوذرات هنگامی که درون یک ارگانیسم زنده قرار میگیرند، حل شده و سمی میشوند. محققان با ایجاد نانوذرات با استفاده از اکسید آهن توانستند این فرآیند را برای از بین بردن سلولهای سرطانی کنترل کنند، به طوری که سلولهای سالم تحت تأثیر قرار نگیرند.
به گفته محققان، هر مادهای که در یک مقیاس نانو ایجاد میشود، دارای ویژگیهای کمی متفاوت از همتای معمولی آن است، از این رو مصرف مقدار زیادی از اکسیدهای فلزی، میتواند خطرناک باشد، اما اگر در غلظتهای کنترل شده و ایمن باشد، میتواند واقعا سودمند باشد.
در مطالعهای که انجام شد، همانطور که انتظار میرفت، در یک دوره درمانی که تنها با نانوذرات صورت گرفته بود، سرطان دوباره پس از درمان بازگشت. بنابراین، آنها نانوذرات را به ایمونوتراپی افزودند. به واسطه این ترکیب محققان دریافتند که ترکیبات مس نه تنها میتوانند سلولهای تومور را مستقیماً از بین ببرند، بلکه میتوانند به سلولهای سیستم ایمنی بدن که با مواد خارجی مانند تومورها میجنگند نیز کمک کنند. ترکیبی از نانوذرات و سیستم ایمنی درمانی باعث شده است که تومورها به کلی از بین بروند و به عنوان واکسن سرطان ریه و روده بزرگ عمل کنند.
بیشتر بخوانید: تشخیص سرطان در مراحل اولیه با استفاده از نانوذرات
محققان برای تأیید یافتههای خود سلولهای توموری را به موشها تزریق کردند. این سلولها بلافاصله توسط سیستم ایمنی بدن از بین رفت. با توجه به اینکه سلولهای سرطانی ناشی از جهش در ژن p۵۳ هستند، میتوان از تکنیک جدید برای درمان حدود ۶۰% کل سرطانها از جمله سرطان ریه، سینه، تخمدان و روده بزرگ استفاده کرد.
نکته اصلی در این یافتهها این است که تومورها بدون استفاده از شیمی درمانی ناپدید میشوند که معمولاً با عوارض جانبی عمده همراه است. داروهای شیمی درمانی همزمان با حمله به سلولهای سرطانی، اغلب در طول راه به سلولهای سالم نیز آسیب میرسانند. مثلا برخی از این داروها گلبولهای سفید را پاک میکنند و سیستم ایمنی بدن را از بین میبرند.
به گفته پروفسور سونن یکی از محققان پروژه، این اولین بار است که اکسیدهای فلزی برای مبارزه موثر با سلولهای سرطانی با اثرات ایمنی طولانی مدت در نمونههای زنده استفاده میشوند. قرار است در مرحله بعدی، نانوذرات فلزی دیگری ایجاد و مشخص شود کدام ذرات روی کدام نوع از سرطانها تأثیر میگذارند. این باید به یک بانک اطلاعاتی جامع منجر شود.
این تیم همچنین در نظر دارد سلولهای تومور حاصل از بافت بیمار مبتلا به سرطان را آزمایش کند. اگر نتایج یکسان باقی بماند، پروفسور سونن قصد دارد یک کارآزمایی بالینی را تنظیم کند. برای این منظور هنوز هم موانعی وجود دارد. او معتقد است پیشرفت در این زمینه یک چالش است، زیرا پزشکان و مهندسان اغلب با زبانی متفاوت صحبت میکنند. در این زمینه همکاری بین رشتهای بیشتری نیاز است تا محققان بتوانند یکدیگر را بهتر شناخته و تبادل دانش و اطلاعات داشته باشند.
باشگاه خبرنگاران جوان