آتش سوزی‌های گسترده در استرالیا به علت افزایش دما، کاهش رطوبت و خشکسالی‌های طولانی مدت غیر معمول، از اوایل سپتامبر ۲۰۱۹ در ایالت‌های کوئینزلند و نیوساوت ولز شروع و تا ژانویه ۲۰۲۰ ادامه یافته است؛ به طوریکه تا کنون دهها انسان جان خود را از دست داده یا بی خانمان شده اند. همچنین شهرهای اطراف آن از جمله سیدنی نه تنها با خطرات این آتش سوزی مواجهند بلکه هوای دود آلودی را استنشاق می‌کنند.
اگرچه در آتش سوزی سال ۲۰۱۸، بیش از ۸۰۰۰۰ هکتار از پوشش‌های گیاهی پارک ملی استرالیا در آتش سوختند اما در حال حاضر بیش از ۵.۹ میلیون هکتار از جنگل‌های استرالیا سوخته و از ۲۸ گونه ذخیره گیاهی میراث جهانی، ۱۲ گونه ذخیره گیاهی در نیوساوت ولز تحت تأثیر این آتش سوزی قرار گرفته اند. در این فصل از سال جدید نیز ۱.۹ میلیون هکتار در پارک ملی استرالیا تحت تأثیر این آتش سوزی قرار گرفته اند. تا کنون ۱۰۰ آتش سوزی در سواحل جنوب شرقی استرالیا رخ داده و حداقل ۲۰ نفر کشته شده اند.
شاخص آتش سوزی
آمار رسمی اداره هواشناسی استرالیا نشان می‌دهد که در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به ترتیب سومین و چهارمین سال‌های ثبت شده در تاریخ استرالیا از لحاظ شدت داغی هوا بوده است. در اواخر دسامبر سال ۲۰۱۹، این اداره گزارش داد که شاخص خطر آتش سوزی (FFDI) که از داده‌های دمای هوا، رطوبت، بارش و وزش باد استفاده می‌کند به ۹۵ درصد رسیده است.
طبقه بندی میزان خطر شاخص خطر آتش سوزی جنگل (FFDI) و شاخص آتش سوزی علفزارها (GFDI)
تاثیر عوامل جوی در بروز آتش سوزی‌ها اداره هواشناسی استرالیا اظهار داشته که مکانیسم جوی اقیانوس هند مسبب اصلی جاری شدن سیل‌ها در آفریقا و نیز آتش سوزی‌ها در استرالیا است. پدیده دو قطبی اقیانوس هند (IOD النینوی اقیانوس هند)، هنگامی اتفاق می‌افتد که بخش غربی این اقیانوس به میزان قابل توجهی از بخش شرقی آن گرم‌تر می‌شود و فرآیند همرفت گرمای آب در سراسر اقیانوس هند شرقی رخ داده و حوضه آب گرم در نواحی غربی پدید می‌آید که باعث قوی‌تر شدن شدت بادهای شرقی نسبت به حالت معمول می‌شود که از پیامدهای آن بارش‌های سنگین در سراسر شرق آفریقا و بخش‌هایی از جنوب شرق ایران، خشکسالی شدید و آتش‌سوزی جنگلی در سراسر منطقه اندونزی، استرالیا و… خواهد بود.
به گفته دکتر اندرو واتکینز، رئیس اداره هواشناسی استرالیا، الگوی کنونی یکی از قوی‌ترین دپولاریزاسیون‌هایی است که تا کنون به ثبت رسیده است.
هواشناسان می‌گویند معمولاً این وضعیت به دلیل حرکت بادها و باران‌های موسمی به طرف جنوب، پایان می‌یابد، ولی باد موسمی امسال ۶ هفته دیرتر شروع شده است. دانشمندان هشدار داده‌اند با افزایش درجه حرارت آب سطح دریاها، الگوهای آب و هوایی مانند دوقطبی هند، ممکن است بیشتر اتفاق بیافتد و شدت آن هم افزایش یابد.
اثر تغییرات آب و هوایی بر آتش سوزی در استرالیا در حال حاضر تغییرات آب و هوایی، کشور استرالیا را برای آتش‌سوزی مستعدتر کرده، به ویژه جنوب شرق این کشور را که از سال ۲۰۱۷ با خشکسالی درگیر بوده و میزان بارش سال به سال آن کاهش یافته است. به طورکلی داغ‌ترین فصل تابستان در انتظار استرالیا است که طبق پیش بینی اداره هواشناسی، احتمالاً دمای هوا از حد متوسط ۲۷ و نیم درجه سانتیگراد بیشتر خواهد بود، بنابراین آتش سوزی‌های خطرناک همچنان ادامه خواهد یافت که موجب افزایش نگرانی‌ها شده است.
متأسفانه هوای آلوده و ذرات معلق در هوای استرالیا به آسمان سایر کشورها نیز وارد شده از جمله به آسمان کشور شیلی در فاصله ۱۱۰۰۰ کیلومتری.
پایش ماهواره‌ای آتش سوزی گسترده در استرالیا سازمان فضایی ایران، با استفاده از داده‌های دریافتی از ماهواره‌های سنجش از دور، تصاویر مربوط به این آتش سوزی را منتشر کرده است.
بسیاری از ماهواره‌ها از جمله ماهواره‌های ناسا و سایر آژانس‌های فضایی، این آتش سوزی هولناک را پایش کرده اند.
نقشه زیر که حاصل از تصاویر ماهواره Terra، است، بازتابش تشعشات طول موج بلند ناشی از انتشار گرمای حاصل از ابرها و سطح زمین را نشان می‌دهد.
ماهواره Aqua تصویر این آتش سوزی را که در تاریخ ۹ دسامبر ۲۰۱۹ رخ داده به تصویر کشیده است.
دود حاصل از آتش سوزی پارک‌های ملی لامینگتون و جنگل‌های بارانی گوندوانا، در تصویر ماهواره‌ای Suomi NPP دیده می‌شود.
تصویر ماهواره‌ای Suomi NPP در باند مادون قرمز از آتش سوزی‌های اخیر در نیوساوت ولز؛ دود غلیظ بر فراز دریای تاسمان در جنوب شرقی استرالیا را نشان می‌دهد.
ماهواره Terra که در سال ۱۹۹۹ به مدار زمین پرتاب شده است، همچنان زمین را پایش کرده و چگونگی تغییرات کره زمین با گذشت زمان را به تصویر می‌کشد، از جمله آتش سوری در شرق استرالیا.
تصویر زیر از داده‌های ماهواره‌ای لندست ۸ سنجنده OLI - ۲۴ جولای ۲۰۱۹ از جنوب شرق استرالیا به دست آمده است.
تصویر ماهواره‌ای لندست ۸ سنجنده OLI از همان منطقه در اول ژانویه ۲۰۲۰ از جنوب شرق استرالیا.
تصویر ماهواره‌ای Terra سنجنده مادیس (۴ ژانویه ۲۰۲۰) از دود غلیظ به رنگ قهوه‌ای روشن و ابرهای پیروومولونیمبوس با رنگ سفید که براثر همرفت و گرمای ناشی از آتش سوزی ایجاد شده اند.
هر سال میزان و شدت آتش سوزی‌ها در کره زمین به علت تغییرات آب و هوایی و دخالت‌های بشری، زیاد و زیادتر می‌شود. علاوه بر آتش سوزی پوشش‌های گیاهی به عنوان سرمایه بشری در این منطقه و تأثیر آن بر زندگی انسان‌های ساکن آنجا، حدود نیم میلیارد از حیوانات بومی که فقط در این سرزمین زندگی می کرده اند از جمله کانگروها و دو سوم کوالاها از بین رفته اند. همه در تلاشند که این آتش سوزی را خاموش کنند ولی زور انسان به خشم طبیعت نمی‌رسد و جهان با سرعت به سمت ناپایداری اکوسیستمی پیش می‌رود.
البته از ششم ژانویه بارش باران در نوار ساحلی شرقی استرالیا آغاز شده که تا حدودی از بحران موجود کم کرده ولی همچنان آسمان منطقه، دودآلود و خطرناک است. پیش بینی می‌شود، میزان بارش باران در نواحی شرق استرالیا که از بی آبی رنج می‌برد، همچنان از حد متوسط کمتر باشد.
بنابر پیش بینی اداره هواشناسی استرالیا، فصل بهار امسال یکی از ۵ بهاری خواهد بود که کمترین میزان بارندگی و خشکی هوا را تاکنون داشته است.
مهر
