اخیرا شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۱۰ مناسبت جدید را به تقویم رسمی کشور اضافه کرده است. یکی از این مناسبتها، نامگذاری روز ششم فروردین به عنوان روز زرتشت است.
در این باره پیام سلطانی - پژوهشگر حوزه فرهنگ و زبانهای باستانی، با بیان اینکه اینکه در متون تاریخی و اسطورهای اشارهای به سالروز زرتشت نشده است، چرایی انتخاب این روز را به عنوان روز زرتشت این طور توضیح میدهد.
او با تأکید بر اینکه از طریق متون اساطیری و متون مقدس، وجود زرتشت را میتوان تأیید کرد، میگوید: تاریخ ششم فروردین به عنوان تاریخ تولد زرتشت در جامعه زرتشتی دنیا پذیرفته شده است، اما در متون تاریخی، اطلاعات دقیق دراینباره وجود ندارد.
سلطانی با بیان این نکته که در ایران باستان روزها شماره نداشتند و با اسم خدایان از هم تفکیک میشدند، تصریح میکند که در جهان اساطیری ششمین روز از یک ماه با عنوان «خرداد» که امشاسپند موکل بر «آب» در دنیای مادی و ایزد «کمال» در جهان مینوی است؛ شناخته میشود.
روز ششم یا روز خرداد از ماه فروردین برای ایرانیان باستان بسیار اهمیت داشته است. یک متن مستقل پهلوی از دوران کهن باقی مانده به نام «ماه فروردین روز خرداد»، که 28 اتفاق مهم واقع شده در تاریخ ششم فرودین را برمیشمرد.
دراین متن اشاره شده است که در ششم فروردین، "اهورامزدا" اولین و بالاترین خدای ایرانیان از سلسله خدایان هفت گانه جهان را آفریده است. در این روز کیومرث به دنیا آمده است. در این روز تهمورث اهریمن را شکست داده است، همچنین در همین تاریخ جمشید جهان را بیمرگ و بیمرض کرد، چون در اساطیر گفته میشود که سطح آبادانی در دوره جمشید به حدی بوده که مرگ و بیماری از سرزمینش ایران رخت بربسته بود.
اما چرا تولد زرتشت ششم فروردین قرار داده شده است؟ به گفته سلطانی - پژوهشگر فرهنگ های باستانی- در متن قدیمی پهلوی "ماه فروردین، روز خرداد" اشاره نشده است که در ششم فروردین زرتشت به دنیا آمده اما گفته شده است در روز خرداد از ماه فروردین، زرتشت نزد اهورامزدا عروج کرد و با او همپرسگی (مشورت) کرد. همچنین در این تاریخ زرتشت دین "مزدیسنی" را که بعدها با عنوان دین زرتشت خوانده شد؛ از اهورامزدا پذیرفت. چون پیشتر این پیشنهاد از طرف اهورامزدا به جمشید داده شده بود اما او نپذیرفته بود.
در این متن پهلوی آمده است که در روز ششم از ماه فروردین، گشتاسبشاه (اسطوره ایرانی)، به دین زرتشتی در آمد و به همه رعایا دستور داد که این دین را بپذیرند.
این کارشناس ارشد فرهنگ و زبان های باستانی تاکید دارد که در متون تاریخی و همچنین متون اساطیری هیچ اشاره مستندی به تاریخ تولد زرتشت نشده است، به جز متن پهلوی بسیار متأخر «وِجَرکَرد دینی»، که به سبب متأخر بودنش، از منظر منبعشناسی اساطیر ایرانی خیلی معتبر نیست. بنابراین اگر بخواهیم یک روز را برای تولد زرتشت، بنا به جهان اساطیر ایرانی بپذیریم؛ همان ششم فروردین است.
ایسنا