دراین بین صحبت های زیادی از معایب دوگانه سوزها همچون کارکرد نامناسب، ارزانتر بودن، عدم استفاده از کولر، عملکرد با اصطحکاک (خشک کار کردن) و … به گوش می رسد.
طراحان خودروهای دوگانه سوز این کالا را طوری تولید کرده اند که پایه سوخت آنها بنزین باشد. رانندگان هنگام استفاده از سوخت گاز باید ECU گاز را به ECU بنزین تبدیل کنند تا به صورت خودرو دوگانه سوز درآید. که این امر در برخی موارد مشکلاتی را برای کاربران به وجود می‌آورد. حال با توجه به اینکه استفاده از بنزین و گاز هر کدام مزایا و معایبی دارد، این سوال مطرح می شود که آیا اصلا خودروها باید دوگانه‌سوز شوند یا خیر؟ اصلا هدف دولت برای اصلاح نرخ بنزین سوق یافتن جامعه به سمت تبدیل وضعیت خودروهایشان به سوخت گاز بوده است؟
برخی از کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که به کمک خودروهای دوگانه‌سوز و استفاده از گاز می توان در مصرف بنزین صرفه جویی کرد. علاوه بر این، از این طریق می توان به اقتصاد کشور کمک و از هدر رفت مقدار قابل توجهی بنزین توسط خودروها جلوگیری به عمل آورد.
طراحی خودروهایی با موتور پایه گازسوز
محمودیان رئیس اتحادیه سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته ، گفت: خوشبختانه برای توسعه صنعت CNG در ابتدای دهه ۹۰ قرار شد خودروهایی با موتورهای پایه گازسوز تولید شوند که اکنون این موتورها، روی موتور خودروهای EF۷ جاگذاری شده است.
او ادامه داد: در مقطع زمانی مشخصی، خودروها به صورت دوگانه سوز وارد چرخه تولید شدند، اما از ابتدای دهه ۹۰ به دلیل افزایش قیمت CNG و تقریبا کمر رنگ تر شدن طرح سهمیه بندی بنزین، رغبت برای استفاده از این نوع خودرو کاهش پیدا کرد و عملا خودروسازان به جای اینکه این خودرو را دوگانه‌سوز وارد بازار کنند به صورت تک سوز تولید کردند.
محمودیان افزود: در ابتدای پروژه تولید موتور پایه گازسوز به دلیل عدم تأمین قطعات یدکی این طرح، دچار برخی مشکلات شد اما به تدریج این موانع از بین رفت. اکنون تمام موتورهای پایه گازسوز تولیدی در کشور، کیفیت مناسبی داشته و به چرخه سوزاندن سوخت توسط خودروها آسیبی نمی‌رسانند.
رئیس اتحادیه سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته تشریح کرد: هم اکنون در کشور، حدود ۵۰۰ هزار خودرو موتور پایه گاز سوز تولید شده است که حدود ۷۰ درصد از این مقدار به صورت بنزینی وارد بازار شده‌اند.
او بیان کرد: برداشتی در سطح جامعه مبنی بر اینکه گاز CNG به موتور خودرو آسیب می‌زند وجود دارد، اما باید گفت این موتور برای خودرو پایه گازسوز طراحی شده است و هیچگونه مشکلی برای استفاده از گاز CNG وجود ندارد، علاوه بر این زمانی که این خودرو روی گزینه سوخت گاز کار می‌کند موتور راندمان‌های بالاتری از خود به نمایش می‌گذارد.
محمودیان درباره خودروی تبدیلی، گفت: خودرو دوگانه نیاز به تأمین برق بیشتری نسبت به موتور بنزینی دارد از این رو اگر برق خودرو دچار مشکلاتی شده باشد عملکرد موتور در حالت CNG ضعیف‌تر از حالت بنزین خود را نشان می‌دهد.
رئیس اتحادیه سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته با انتقاد نسبت به اینکه تصرف حجم زیادی از مخزن گاز در صندوق عقب، گفت: خودرو باید طوری طراحی شود که ایمنی لازم را داشته باشد، همچنین مصرف‌کننده باید از فضای صندوق عقب استفاده کافی را ببرد. در خودروهای خارجی که موتور پایه گازسوز دارند، تجهیزات مخزن طوری طراحی شده که هیچ گونه فضایی در صندوق عقب اشغال نکرده و این مخازن اصلا دیده نمی‌شود.
او بیان کرد: متاسفانه یک شرکت داخلی که تولیدات مخازن گاز خودروها را انجام می دهد و قطعات خود را صادر نیز می کند در زمینه مخازن با استانداردهای کشور با مشکل مواجه شده و نمی تواند تامین نیاز بازار داخلی را انجام دهد.
الزام طراحی موتور پایه گازسوز همانند بنزین سوز
فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: تفاوتی بین موتور پایه گازسوز و سوخت بنزینی وجود دارد. باید تلاش کرد موتور پایه گازسوز را مانند موتور بنزین سوز طراحی کرد.
او ادامه داد: موتور بنزینی تراکم کمتری نسبت به موتور پایه گازسوز دارد و اگر این ضریب تراکم را به موتور پایه بنزین برسانیم قطعا کیفیت موتور پایه گازسوز ارتقا پیدا خواهد کرد. موتور پایه گازسوز اصولا اُفت توان کمی دارد که باعث استفاده گاز بیشتری می شود تا به سرعت مورد نیاز برسید.
زاوه بیان کرد: زمانی که موتور پایه گازسوز همانند موتور بنزین سوز طراحی شود، استهلاک موتور تقویت خواهد شد. اصولا خودروهایی که پایه گازسوز هستند استهلاک بالایی دارند و توانشان به شدت اُفت می‌کند.
این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: در تهران ارتفاعات زیادی وجود دارد از این رو به دلیل وجود این ارتفاعات و تحرک در سربالایی ها، خودروهای گازسوز صدمه بیشتری می‌بینند و توان موتور را به شدت کاهش می‌دهد.
او تشریح کرد: فردی ادعای طراحی موتورگازسوز آن هم بدون اِفت توان موتور را ندارد. موتورهای معمولی اصولا خرابی سرسیلندر دارند همچنین استراتژی نسبت هوا به سوخت در موتورهای پایه گازسوز مطرح است.
زاوه ادامه داد: بحث میزان پیمایش در تبدیل موتورهای پایه گازسوز جزو چالش‌های اصلی این خودروها به شمار می‌رود. با توجه به اینکه حجم صندوق کم می‌شود و کپسول در آن قرار می‌گیرد از طرفی میزان پیمایش‌ها کم می‌شود به طوری که خودروهای داخلی حدود ۱۳۰ کیلومتر می‌توانند پیمایش کنند و برای کسانی که از خودروهای تجاری استفاده می‌کنند مانند تاکسی‌ها به صرفه نیست.
این کارشناس صنعت خودرو گفت: درست است که گازسوز کردن خودروها هزینه سوخت بنزین را کاهش می‌دهد، اما میزان زمان استفاده را کم کرده و به خودرو صدمه وارد می‌کنند و عملاً درآمد فرد را افزایش نمی‌دهند.
او افزود: باید خودروهایی وارد و تولید شود که هم پیمایش بیشتری داشته باشد و برای گاز طراحی شده باشد اکنون موتور EF۷ برای گاز طراحی شده است، اما شاسی مناسبی برای این خودرو طراحی نشده است و عملا مسئله مخزن آن را نمی‌توانیم حل کنیم تا منجر به کاهش هزینه‌های شخص نمی‌شود.
زاوه بیان کرد: اکنون ون‌هایی کوچک برای موتورهای پایه گازسوز طراحی شده است که برد‌های بسیار طولانی دارند و ۸۰۰ تا ۹۰۰ کیلومتر می‌توانند پیمایش داشته باشند.
همچنین فرشاد مقیمی مدیر عامل ایران خودرو از طراحی خودروهای دوگانه سوز نیمه سنگین و سنگین خبر داد و گفت: در نظر داریم خودروهای دوگانه سوز را برای خودروهای سنگین و نیمه سنگین طراحی کنیم که اکنون این طراحی برای خودروی ون به سرانجام رسیده است.
او بیان کرد: اکنون خودروهای سمند EF۷ و آریسان با موتورهای پایه گازسوز طراحی شده اند و در نظر داریم توانمان را در تولید این خودرو افزایش دهیم.
به گفته مقیمی مشکلی در موتور خودروهای دوگانه سوز کارخانه‌ای وجود ندارد و اکنون موتور این خودرو داخلی سازی شده است. با برنامه ریزی‌های انجام شده تا پایان سال ۴ هزار خودرو ون دوگانه تولید و به بازار عرضه خواهد شد و نیاز بازار تامین می‌شود. با توجه به شرایطی که حاکم شده و بحث اقتصادی و کاهش آلایندگی این طرح موفق خواهد بود.
مشکلی در تامین قطعه برای تولید خودروهای گازسوز وجود ندارد
احمد نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان چندی پیش در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره مشکلات تامین قطعات تولید خودروهای دوگانه سوز، گفت: خودروهای ملی پایه گازسوز جزو بهترین خودروهای گازسوز در دنیا به شمار می روند، تاکنون عرضه خودروهای دوگانه سوز به دلیل تقاضای کم آنها کاهش پیدا کرده بود، در نتیجه به دنبال آن اگر تقاضا بالا رود قطعا تولید آن ها نیز روند افزایشی خواهند داشت.
او بیان کرد: به دلیل اینکه قیمت سوخت گاز با بنزین تفاوت چندانی نداشت، استقبالی از این خودروها نمی شد. همچنین از دیگر دلیل تقاضای کم این دسته از خودروها، فاصله زیاد ایستگاه های گاز بود که باید این ایستگاه ها افزایش یابند.
دبیر انجمن خودروسازان ادامه داد: هم اکنون مشکلی در تامین قطعه برای تولید خودروهای گازسوز وجود ندارد و اگر تقاضا برای این خودروها افزایش یابد، روند عرضه آن بیشتر از گذشته خواهد شد. به گفته نعمت بخش، با گازسوز کردن خودروها در مصرف بنزین صرفه جویی خواهد شد.
حرکت لاک پشتی گازسوز شدن خودروهای معمولی
اما باید گفت که همچنان روند گازسوز کردن خودروها، حرکتی لاک پشتی را تجربه می کند و خودروساز در حالی از گازسوز کردن خودروهای نیمه سنگین دم می زنند که هنوز در گازسوز شدن خودروهای سبک موفق نبوده اند.
چرا که حتی پس از نصب دستگاه های مرتبط و گازسوز شدن خودرو، اعتراض بسیاری از جامعه به عدم رعایت کیفیت نصب و عرضه سوخت بلند می شود.
نکته جالب اینجاست که تنها یک خودروسازی ان هم به صورت دست و پا شکسته اقدام به تولید موتور پایه گازسوز کرد که آن هم با سپری شدن مدت زمانی، به دره فراموشی ملحق شد و سایر خودروسازها هیچ انگیزه ای برای تولید این نوع خودروها نشان ندادند.
البته از تعدد مشکلات موجود بر سر راه گازسوز کردن خودروها، نرخ های کذایی در قبال عدم رعایت استانداردهای نصب تجهیزات گازسوز هم قابل تامل است، نرخ هایی که از ۲ میلیون تومان آغاز و به حتی ۵ میلیون تومان نیز می رسد!
همچنین رسوب مخازن گاز وارداتی منجر شده تا فعالان این حرفه در نصب مخازن گاز جهت گازسوز کردن خودروها از مخازن ۱۰تا۱۵ ساله استفاده کنند و متاسفانه پس از این سال ها واردات این قطعات با مشکا مواجه است.
اما در قبال اعتراض تولید کنندگان رضا رحمانی وزیر صمت در پاسخ به خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: مشکلی در واردات قطعات مورد نیاز برای گازسوز کردن خودروها وجود ندارد.
در نهایت گفتنی است که ادعا‌های مختلفی در زمینه گازسوز کردن خودروها وجود دارد، اما آمار‌ها نشان می‌دهد که طی یک ماهی که از اصلاح نرخ بنزین، می‌گذرد مصرف سوخت CNG حدود ۱۰ درصد افزایش یافته است این درحالیست که به گفته مسئولان در صورت رعایت اصول ایمنی در نصب قطعات گازسوز و فراهم شدن قیمت مناسب این میزان استفاده از CNG به بیش از ۵۰ درصد رشد خواهد رسید.
روز گذشته با حضور رحمانی وزیر صمت خط تولید موتور گازسوز در کشور راه اندازی شد که البته ناگفته نماند که این اقدام دیر و ناکافی به نظر می رسد. چرا که این روند در سال های گذشته وجود داشته و متاسفانه با از بین رفتن طرح سهمیه بندی به فراموشی سپرده شده بود و حالا با دوباره کاری و دیر هنگام مجدد به سیستم کشور بازگشته است.
