حنیف غفاری کارشناس مسائل اروپا در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران، گفت:اتحادیه اروپا و خصوصا تروئیکای اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) از زمانی که جمهوری اسلامی ایران در اردیبهشت ماه امسال و در راستای تحقق استراتژی مقاومت فعال گام‌های کاهنده تعهدات برجامی خود را برداشت، همواره در محافل خصوصی و آشکار به ایران خرده می‌گرفتند که چرا این گام‌ها را برداشته و این مسئله می‌تواند معادلات اروپا در خصوص برجام را خدشه دار کند.
او افزود: مسلما برداشته شدن گام چهارم در ۱۵ آبان منجر به اعتراض مسئولین اروپایی خواهد شد، ضمن اینکه برخی از اخبار غیر رسمی هم حاکی از این است که حتی سران اروپایی هم هشدار داده‌اند که اگر ایران گام چهارم خود را بردارد، امکان دارد در خصوص ماندن در برجام تجدید نظر کنند.
غفاری تاکید کرد: اتحادیه اروپا قرار بود که بعد از خروج ترامپ از توافق هسته ای، یک سری حداقل‌هایى را به عنوان منافع حداقلی ایران در برجام برای ما تامین کنند، اما سه کشور اروپایی نه تنها این اقدام را انجام ندادند، بلکه به بازی پشت پرده خود در زمین واشنگتن ادامه دادند.
کارشناس مسائل اروپا ادامه داد: ما به خوبی می‌دانیم که تاخیر اتحادیه اروپا در راه اندازی اینستکس محصول رایزنی‌هایی بوده که به صورت پنهانی بین لودریان وزیر امور خارجه فرانسه با مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکاست.
او تصریح کرد: آنطور که مسلم است، تحقق گام‌های کاهنده برجامی ایران و متعاقبا گام چهارمی که در این خصوص برداشته خواهد شد، حداقلی‌ترین واکنش جمهوری اسلامی ایران نسبت به اقدامات ضد برجامی بوده که اتحادیه اروپا انجام داده است.
غفاری ادامه داد: اتحادیه اروپا نمی‌تواند از یک سمت بی تعهدی خود را در حفظ برجام نادیده بگیرد و از طرف دیگر ازایران بخواهد که گام‌های کاهنده برجامی خود را متوقف کند، مسلما این معادله‌ای است که نه از سوی نظام و نه از سوی ملت ایران قابل پذیرش نیست و در نتیجه کشورمان گام‌های کاهنده تعهدات برجامی که دارای ارزش راهبردی برای ماست را برمیدارد.
کارشناس مسائل اروپا گفت: در حال حاضر رویه‌ای که جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته، مطابق ظرفیت‌های تعبیه شده در خود برجام است، یعنی ظرفیت‌هایی که در ماده ۳۶ برجام وجود دارد و مثل توافق هسته‌ای است و اقداماتی که اکنون کشورمان در حال انجام آن است، اتفاقا نه تنها برخلاف برجام نیست بلکه در ذیل خود این توافق تعریف شده است.
غفاری ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران بر اساس مفاد برجام در صورت عدم تامین منافع خود می‌تواند از بخشی از تعهدات برجامی اش عقب نشینی کند، بنابراین فعلا گام‌هایی که جمهوری اسلامی ایران برمی دارد، چه در بحث درصد غنی سازی، ذخایر غنی سازی، احیای برخی از فعالیت‌ها در حوزه تحقیق و توسعه چه در خصوص گام چهارم تمامی این گام‌ها در ذیل خود برجام قابل تعریف است.
او تصریح کرد: اگر در ادامه مسیر و با ادامه رفتار‌های غیر متعارف آمریکا و اتحادیه اروپا، ایران به نتیجه دیگری برسد، این اقدام را انجام خواهد داد، حتی ممکن است گام چهارم هم یک تصمیم خاص در خصوص برجام باشد.
کارشناس مسائل اروپاادامه داد: آن طور که مسلم است، هنوز خیلی از گام‌ها توسط جمهوری اسلامی ایران برداشته نشده است، گام‌هایی در خصوص بحث فردو، غنی سازی ۲۰ درصدی و بحث نظارت‌های آژانس؛ بنابراین هنوز مانده گام‌هایی که جمهوری اسلامی ایران باید در راستای مواجه با بد عهدی اتحادیه اروپا و خروج امریکا از برجام بردارد. در نتیجه فعلا کشورمان در حال هدایت هوشمندانه بازی از سمت خود است و به نظرم این بازی هوشمندانه ادامه خواهد یافت.
رئیس‌جمهور کشورمان کمیته‌ای برای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی تشکیل داده‌اند، بنابراین اگر به چارچوب دلخواه خود با اروپایی‌ها نرسیم، برای برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات برجامی اقدام می‌کنیم.
ایران کاهش تعهدات برجامی خود را از ۱۸ اردیبهشت سال‌جاری آغاز کرده است و مهلت اجرای گام سوم ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی ۱۵ آبان پایان می‌پذیرد و پس از آن قرار است ایران گام چهارم را اعلام کند.
همچنین سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه هم در این باره، گفته است که اگر ایران به منافع اقتصادی مشروع خود دست نیابد، برداشتن گام چهارم تهران برای کاهش تعهداتش ذیل برجام اجتناب ناپذیر است.
ریابکوف در نشستی با شرکت کنندگان در برنامه سالانه آموزشی و علمی «گفتگو به نام آینده» که توسط صندوق دیپلماسی عمومی الکساندر گورچاکوف برگزار می‌شود، تاکید کرد که تهران مدت‌ها پیش اعلام کرد اگر پیشرفتی از سوی دیگر طرف‌های برجام در تضمین منافع اقتصادی مشروع این کشور مشاهده نشود، هر دو ماه اقدامات مقتضی را انجام خواهند داد.
