به گزارش باشگاه خبرنگاران هر ساله گردهمایی عظیم سالیانه مسلمانان دنیا برای انجام فرایض حج، بزرگترین مراسم مذهبی دنیا را رقم میزند؛ از این رو یکی از مهمترین چالشهای پیشروی زائران حفظ بهداشت عمومی و فردی خواهد بود.
حجاج باید در مدت زمان محدود، تمام اعمال حج تمتع را در یک فضای فیزیکی محدود انجام دهند از این رو تراکم جمعیت در طول سفر ۳۰ تا ۳۵ روزه باعث ایجاد تماسهای نزدیک غیرقابل اجتناب میشود که خود میتواند باعث شیوع بیماریهای مختلف عفونی و مسری شود.
انتظار میرود در جمعیتی با این تعداد، زمینه انتقال ارگانیسمهای بیماریزایی مثل مننژیت، آنفولانزا، سیاهسرفه، هپاتیت و فلج اطفال تسهیل شود؛ برای مثال خطر ابتلا به مننژیت مننگوکوکی به علت اندمیک بودن این بیماری در عربستان سعودی و تراکم جمعیت در مراسم حج افزایش مییابد، همچنین تراشیدن موی سر با تیغ در صورت استفاده از وسایل مشترک، بیماریهای منتقله به وسیله حشرات به علت آب و هوای گرم عربستان و زندگی چند روزه حجاج در چادر، تبهای خونریزی دهنده به علت ذبح قربانی از عوامل ابتلا به بیماریهای مختلف در ایام حج محسوب میشود.
اما شایعترین شکایت حجاج در این سفر معنوی، علائم تنفسی شبه آنفلوانزاست که باعث اختلال در انجام اعمال حج میشود و حتی آنان را به بستر کشانده و گرفتار تخت بیمارستان میکند.
از آنجا که بهطور معمول زائران در یک مکان محدود و به صورت دسته جمعی زندگی میکنند تغییر قابل ملاحظهای از نظر روش زندگی و فعالیتهای روزمره زندگی پیدا میکنند که باعث میشود بیماریهای قبلی آنان به دلیل عوامل خاص ایام حج وخیمتر شوند.
با توجه به اهمیت مراسم حج و شیوع بیماریهای عفونی مختلف مانند عفونتهای مننگوکوکی، آنفولانزا و بیماریهای اسهالی انجام اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون و رعایت نکات بهداشتی فردی پیش از مناسک حج و طی آن بسیار ضروری به نظر میرسد.
با رعایت نکات ساده و در عین حال مهم پیش و پس از عزیمت حجاج میتوان تا حد زیادی شرایط بهتری برای سلامت حجاج در طول سفر ایجاد کرد؛ بیماریهای واگیردار، مسمومیت غذایی، توجه نکردن زائران به توصیههای بهداشتی، آشنا نبودن به برنامه رژیم غذایی مناسب، بی توجهای زائران به توصیههای پزشکان و مدیران کاروان، دفع ناصحیح زباله در کاروانها، نامناسب بودن وضعیت دستشوییها و نقص در آموزشها مهمترین چالشهای سلامت پیش روی حجاج است.
محمد حسین فرقانی متخصص عمومی اظهار کرد: حجاج در طول سفر حج باید نکاتی را رعایت کنند تا دچار بیماریهای مختلف نشوند. بیماران مبتلا به فشارخون باید مواردی را رعایت کنند تا بیماریشان تشدید نشود. این بیماران مصرف نانها و مواد کربوهیدراتی تهیه شده از آردهای سفید و بدون سبوس (تصفیه شده) را به حداقل برسانند و از نانهای سبوسدار به خصوص حاوی سبوس جودوسر استفاده کنند.
وی ادامه داد: مصرف قند و شکر و سایر فرآوردههای تهیه شده از آنها مثل نوشابهها، مربا، ژله، شکلات، کیکو شیرینیرا محدود یا حذف کنند؛ از مصرف مواد حاوی افزودنیها و غذاهایی که حاوی مقدار زیادی نمک و ادویه هستند، مثل انواع سوسیس و کالباس، غذاهای کنسروی، شور، ترشی و چاشنیهای کارخانهای جداً خودداری کنند.
این متخصص عمومی بیان کرد: چای، قهوه و شکلات را بسیار محدود کنید و تا یک ساعت پس از صرف غذا چای ننوشید؛ از مصرف نمک و غذاهای پُر ادویه بپرهیزید، به جای نمک میتوانید از سبزیجات تازه یا خشک، ادویه جات مفید (زردچوبه- دارچین و...)، پودر سیر، پیاز و آب لیموی تازه استفاده کنید.
فرقانی افزود: مصرف گوشت قرمز و گوشت مرغ را کاهش دهید و به جای آنها ماهی به صورت کباب شده، یا بخارپز استفاده کنید؛ مصرف سیر و پیاز را در تهیه مواد خوراکی یا به صورت خام، مثلاً نصف پیاز در روز و یک حبه سیررنده شده در هر وعده غذایی افزایش دهید.