مصطفی استاد چینی گر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ورود فاضلاب از چند منطقه شهر و فاضلاب برخی ارگان‌های نظامی به رودخانه دز یکی از چالش‌های محیط‌زیستی در دزفول محسوب می‌شود.
وی، ورود فاضلاب به رودخانه دز را از جمله معضلات قدیمی دزفول دانست و گفت: بخشی از این فاضلاب‌ها مربوط به برخی مناطق شهرستان همجوار است، بخشی نیز مربوط به ورود فاضلاب کوی زیباشهر و سرریز فاضلاب کوی حافظ و فاضلاب برخی ارگان‌های نظامی به درون رودخانه است.
رئیس اداره محیط‌زیست دزفول عنوان کرد: هنگامی که ورود فاضلاب برخی ارگان‌های نظامی به رودخانه دز به اوج خود می‌رسد مردم نسبت به عملکرد این اداره معترض می‌شوند این در حالی است که اداره حفاظت محیط‌زیست یک نهاد حاکمیتی - نظارتی به شمار می‌رود که صرفاً کار پایش، ابلاغ اخطاریه کتبی و تذکر به این ارگان‌ها و ارسال رونوشت این اخطاریه‌ها به فرمانداری را انجام می‌دهد؛ بنابراین پیگیری‌های لازم و مدیریت موضوع بر عهده فرمانداری است چرا که اداره محیط‌زیست قادر به طرح شکایت و طرح دعوی علیه ارگان‌های نظامی در مراجع قضائی نیست.
استاد چینی گر در ادامه رودخانه دز را شاه رگ حیاتی شمال خوزستان برشمرد و افزود: مصارف صنعتی، کشاورزی، شرب و تأثیر فراوان رودخانه دز در بالا رفتن کیفیت آب رودخانه کارون به ویژه در فصل تابستان به دلیل کمبود دبی کارون، نقش مؤثر این رودخانه در جذب توریست و گردشگر، نقش رودخانه دز در محیط‌زیست که در اطراف و حاشیه آن بقایای جنگل‌های نیمه گرمسیری کشور باعث ایجاد زیست‌گاهی برای گوزن زرد ایرانی و لاک‌پشت فراتی شده از جمله دلایل شاه رگ بودن این ظرفیت خدادادی است.
ظرفیت خودپالایشی رودخانه دز
وی با اشاره به تأثیر ورود پساب صنعتی و زهاب کشاورزی در کیفیت آب رودخانه دز توضیح داد: با این وجود دبی نسبتاً مناسب رودخانه باعث شده تا این رودخانه از ظرفیت خودپالایشی برخوردار باشد به گونه‌ای که اکنون بر اساس آنالیزهایی که در فصول مختلف سال در نقاط مختلف رودخانه انجام شده، کیفیت آب رودخانه در وضعیت نسبتاً مطلوبی است اما طبیعی است که ورود این فاضلاب‌ها، زهاب و پساب‌ها باعث آلودگی رودخانه خواهند شد و همه متولیان باید با همکاری مانع این موضوع شوند.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست دزفول توضیح داد: متولی آب و بستر رودخانه دز، امور آب است، متولی حریم رودخانه اداره منابع طبیعی بوده و متولی کیفیت آب نیز اداره محیط‌زیست است. اگر قرار باشد متولی میزان دبی رودخانه یک ارگان دیگر باشد که در فصول مختلف با اختیار اقدام به کاهش و افزایش دبی آن کند. از سویی متولی حوزه داخل شهر رودخانه نیز شهرداری است تا حدودی غیرمنطقی است که متولی کیفیت آب اداره محیط‌زیست باشد و در نگاه همه این وظیفه صرفاً بر عهده این اداره باشد.
استاد چینی گر ادامه داد: وقتی فاضلاب وارد رودخانه می‌شود اگر رودخانه دبی کافی و مناسب را داشته باشد می‌تواند خودپالایشی کند اما اگر دبی رودخانه توسط ارگان متولی کم شود، قطعاً توان خودپالایشی رودخانه نیز وجود نخواهد داشت که در اینجا باید پرسید نقش اداره محیط‌زیست کجای این ماجرا است درحالی‌که متولی تمام بخش‌های مختلف رودخانه بر عهده دیگر ادارات است.
وی با بیان اینکه نمی‌شود میزان دبی، حریم، بستر و محدوده رودخانه دز بر عهده دیگر ارگان‌ها و ادارات باشد اما کیفیت آب رودخانه را همگان صرفاً از محیط‌زیست خواستار شوند، گفت: هر چند این تناقض جای بحث کارشناسی دارد اما تا حد امکان مکاتبات مختلف با آبفا، فرمانداری و ارگان‌های نظامی انجام می‌شود و موضوع ورود فاضلاب به درون رودخانه همچون گذشته در حال پیگیری است.
لزوم تکمیل سیستم جمع‌آوری و انتقال فاضلاب
استاد چینی گر در خصوص مهم‌ترین راهکار مقابله با این معضل زیست‌محیطی اظهار کرد: هرچند احداث تصفیه‌خانه فاضلاب شهر دزفول یک حرکت خوب و جدی است اما تکمیل سیستم جمع‌آوری و انتقال تمام شبکه فاضلاب به این تصفیه‌خانه می‌تواند بخش زیادی از این معضل را بهبود ببخشد؛ ضمن اینکه بسیاری از این فرآیندها نیازمند ایجاد تأسیسات توسط ارگان‌های دیگر است که لازم است در جلسات برنامه‌ریزی بودجه‌ای این موضوع مطرح و به دنبال یک بودجه با ردیف ملی برای رفع کلی این معضل شد.
وی، ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم و بستر رودخانه دز را از دیگر چالش‌های محیط‌زیستی در دزفول برشمرد و افزود: از گذشته تاکنون مدیریت رودخانه دز در محدوده شهری بر عهده شهرداری بوده، ضمن اینکه حریم و بستر رودخانه دز متعلق به امور آب و مالکیت آن نیز بر عهده منابع طبیعی است.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست دزفول با بیان اینکه برای هرگونه ساخت‌وساز در حریم رودخانه دز باید از این نهادها و ادارات مجوزات لازم اخذ شود، گفت: تمامی طرح‌هایی که در حریم و بستر رودخانه دز احداث می‌شوند تأثیر مستقیمی بر این رودخانه دارند؛ بنابراین لازم است، شهرداری برای هر پروژه و طرحی در حریم رودخانه به دنبال اخذ پیوست‌های زیست‌محیطی آن نیز باشد تا پس از اجرا مشکلات زیست‌محیطی غیرقابل‌جبران رخ ندهد.
استاد چینی گر اضافه کرد: شهرداری تاکنون برای ساخت‌وسازهای خود در حریم رودخانه استعلام یا مجوز از اداره محیط‌زیست اخذ نکرده که لازم است در این رویه خود تجدیدنظر کرده و نسبت به موارد زیست‌محیطی در هنگام احداث هرگونه طرح و برنامه در حاشیه و بستر رودخانه دز اهتمام بورزد.
مدیریت نامطلوب پسماندها در دزفول
وی مدیریت نامطلوب پسماندها را از دیگر مشکلات و دغدغه‌های موجود در حوزه زیست‌محیطی دزفول برشمرد و توضیح داد: با توجه به اینکه طرح جامع مدیریت پسماند دزفول مصوب شده و محل دفن زباله نیز ماهور برنجی است و از طرفی با توجه به اعتباراتی که در سال‌های گذشته برای این مهم تخصیص یافته بود انتظار می‌رفت وضعیت مدیریت پسماند در دزفول بهتر از شرایط فعلی باشد.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست دزفول با بیان اینکه در حوزه مدیریت پسماند در سه قسمت جمع‌آوری، حمل و محل دفن زباله، نواقصی وجود دارد که باعث ایجاد مشکلات زیست‌محیطی از جمله آتش گرفتن زباله‌ها شده است، عنوان کرد: لازم است متولی این امر بر اساس طرح جامع مدیریت پسماند اعمال کار کند و با گرفتن مشاور و اخذ پیمانکار بتواند این وضعیت را پیگیری و ساماندهی کند.
لزوم ساماندهی جانوران موذی بلاصاحب
استادچینی گر در ادامه با اشاره به وجود جانوران بلاصاحب موذی در شهر به عنوان دیگر معضل زیست‌محیطی در دزفول بیان کرد: بر اساس قانون و دستورالعمل‌های موجود و مطابق با آئین نامه‌های کنترل جمعیت، سگ‌های بلاصاحب باید ساماندهی شوند درحالی‌که در بسیاری از مناطق شهر و حاشیه شهر شاهد حضور تعداد زیادی جانور وحشی همچون سگ، گربه و روباه هستیم.
وی اضافه کرد: لازم است با برنامه‌ریزی و اهتمام ویژه از سوی متولیان نسبت به این معضل زیست‌محیطی، این حیوانات بر اساس بخشنامه زنده گیری و سپس عقیم‌سازی شوند و یا اینکه دیگر راه‌های اصولی به غیر از تلف کردن بر روی آنها اجرا شود.
استادچینی گر در ادامه با انتقاد از وضعیت نامناسب زیست‌محیطی میدان میوه و تره‌بار در بحث فاضلاب، آلودگی صوتی و پسماند خواستار ساماندهی و توجه به این معضل زیست‌محیطی قدیمی از سوی متولیان شد و اظهار کرد: یکی دیگر از معضلات قدیمی حوزه محیط‌زیست در دزفول وجود صنایع مزاحم شهری است که در بافت قدیم و پرجمعیت دزفول قرار دارند.
وی تصریح کرد: در سال‌های گذشته در راستای انتقال و ساماندهی این مشاغل مزاحم جلسات و پیگیری‌های خوبی صورت گرفت اما در ادامه بی‌نتیجه ماند این در حالی است که مکانی نیز برای انتقال این مشاغل مزاحم در نظر گرفته شد و مجوزات لازم را نیز اخذ کرد. پساب، پسماند و آلودگی صوتی این صنایع می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلفی در حوزه محیط‌زیست دزفول شود؛ بنابراین لازم است اهتمام نسبت به ساماندهی این معضل تا رسیدن به سرانجام در دستور کار متولیان قرار بگیرد.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست دزفول همچنین آلودگی صوتی ناشی از شرکت‌های حمل‌ونقل و باربری در سطح شهر، تردد کامیون‌ها از خیابان‌های اصلی شهر که موجب آسیب به زیرساخت‌ها و آلودگی صوتی و آلودگی هوا می‌شود، عدم توجه کافی و کارآمد به بهداشت و نظافت عمومی، عدم توجه به فرهنگ بازیافت و کاهش مصرف پلاستیک و کاهش استفاده از ظروف یکبار مصرف و تغییر کاربری‌های مسکونی به تجاری که موجب ایجاد آلودگی می‌شوند را از جمله دیگر دغدغه‌ها و چالش‌های زیست‌محیطی در دزفول عنوان کرد و افزود: لازم است با همت و همکاری تمامی دستگاه‌ها این معضلات هر کدام با برنامه‌ریزی‌های مدون و اصولی از بین رفته و یا به حداقل برسند.
استادچینی گر با تاکید بر اینکه آموزش مفاهیم پایه زیست‌محیطی صرفاً وظیفه اداره محیط‌زیست نیست و لازم است تمامی ارگان‌ها و سازمان‌ها در این راستا تلاش کنند، اظهار کرد: باید نسبت به ارتقای فرهنگ آموزش عمومی در زمینه‌های مختلف به ویژه موضوعات شهروندی و زیست‌محیطی اهتمام ویژه‌ای ورزیده شود و تمامی مردم، مسئولان و انجمن‌های مردم نهاد در مسیر رفع مشکلات و دغدغه‌های محیط‌زیستی با یکدیگر همکاری کنند.
