وضع تحریم های آمریکا و خروج از برجام و تبعیت شرکت های غربی و شرقی که دارای منافع فراوان در بازار آمریکا هستند، در ابتدا به یکباره بازار و صنایع کشور را با شوکی مواجه کرد که صنعت خودرو به عنوان یکی از صنایع اصلی کشور هم شامل آن بود.
توقف واردات و تولید خودروهای مونتاژی و مشکل در تامین برخی قطعات خودروهای داخلی ، مشکلی بزرگ را برای صنعت خودروسازی و بازار کشور پدید آورد تا باز هم تعادل عرضه و تقاضا برهم بخورد و سرمایه های سرگردان و واخورده از شرایط بحرانی به سمت خودرو سوق داده شود.
متاسفانه در سیستم اقتصادی بیمار ما هر گاه مشکلی پیش می اید ، دست دلالها باز می شود و آنها هم تا جایی که ممکن باشد از شرایط سوء استفاده می کنند.
تحریم های جدید بار دیگر ضعف های ساختاری صنعت خودروسازی را نشان داد و با خروج به یکباره یار دیرینه و بد عهد صنعت خودرو ایران یعنی فرانسوی ها، وابستگی این صنعت را بیشتر از گذشته نمایان تر کرد.
در تحریم های دوره قبل با وجود اینکه تمام کشورها بر ضد ما قطعنامه صادر کردند حداقل رنو باقی ماند اما این بار خیلی زود فرانسوی ها رفتند. برخلاف آنچه خودروسازان ادعا می کردند که ما در قراردادهای پس از برجام این بار پای فرانسوی ها را بسته ایم با این حال با ترک خودروسازان خارجی و حتی برخی چینی ها ضربه محکمی بر پیکره صنعت خودرو وارد شد که تبعات آن را امروز در بازار خودرو کشور می بینیم.
اما از سوی دیگر باید به نقطه مثبت این تحریم ها نیز نگاه کرد، کشوری مثل ایران با شرایط خاص سیاسی و اقتصادی، باید درک کند که تحریم ها همواره در کمین است و به اشکال مختلف قابل تکرار و ما چاره ایی نداریم و باید به سمت خودکفایی صنعتی و بومی سازی تکنولوژی روی بیاوریم ، اتفاقی که امروز در پروژه پژو 301 در زمینه تولید بر اساس اتکا به توانمندی های داخلی رخ داد می تواند به عنوان الگو قرار گیرد.
صنعت خودروی ایران برای ادامه حیات خود به پلت فرم های ایرانی و تولید داخل نیازمند است ، باید تجهیزات الکتریکی بومی سازی شود و موتورهای جدید با تنوع مختلف در کشور تولید شود، امکان طراحی و ساخت بدنه نیز موجود است و می توان از موسسات طراحی بین المللی، در کنار خلاقیت طراحان ایرانی استفاده کرد.
بسیاری از پتانسیل های قطعه سازی و علمی در کشور وجود دارد که با مدیریت درست می توان واقعا یک صنعت خودروی ملی داشت تا درصورت وقوع تحریم ها و یا قطع همکاری شرکای خارجی به یکباره اینگونه دست و پاچه نشویم و مشتری و بازار را با بحران روبرو نکنیم.
باید خودروسازان ما گوش خود را باز کنند و نیازهای جامعه را درک کنند در دنیای مدرن امروزی ساخت خودرو خیلی هم پیچیده نیست و ما بیش از نیم قرن تجربه داریم و قطعا باید صنعتی مستقل داشته باشیم .
این روزها بازار شوک زده از این قیمتها قطعا با کاهش تقاضا روبرو شده ، تولیدات قدیمی و نه چندان با کیفیت در ذهن مشتری ارزش ایجاد نمی کند و همین امر عدم خرید را در برخی سگمنت ها تشدید می کند ، از سوی دیگراز اقدامات شتاب زده مانند قرارداد فلان موتور بر روی فلان بدنه خودرو جز تولید محصولاتی ناقص که تنها باعث ایجاد نارضایتی می شود جلوگیری به عمل آید .
باید با کنترل بازار برنامه تولیدات را پیش برده و محصولاتی را که امکان داخلی سازی بیشتر داشته و یا دارای پلت فرم ایرانی هستند را با کاهش هزینه های تولید جایگزین برخی محصولات قدیمی یا وابسته خارجی نمود.
خودروسازان باید به سگمنت های تولیدی نظم داده و به جای تولید و عرضه چند خودرو در یک سگمنت ، خودروهایی در سگمنت های مختلف با داخلی سازی خیلی بالا و کیفیت نسبتا مقبول تولید کنند تا هر محصول با افزایش تولید بتواند برخی هزینه های سربار و جانبی را بکاهد.
امید است تا با اتخاذ سیاست های معقولانه و علمی و با مدیریت امکانات موجود ایجاد بسترهای لازم برای تقویت صنعت خودرو را فراهم آوریم تا حداقل در شرایط موجوداین صنعت حفظ شده و بازار با ثبات عرضه و قیمت روبرو شود.
شاید اینبار فرصتی باشد تا تکانی به خود داده و واقعیت را درک کنیم ، یادمان باشد دنیای امروز ، دنیای ارتباط است ، اما در شرایط فعلی کشور و با توجه به تحریم ها ما به خودکفایی و بهره جستن از توان داخلی بیش از هر چیز دیگر نیازمندیم.
عصر ایران؛ بابک صدرایی
کارشناس بازار خودرو
