هدف‌گذاری افزایش ۲۰۰ درصدی تولید از سومین میدان نفتی جهان

منطقه استراتژیک غرب کارون، بخش بزرگی از قلمرو کاری شرکت مهندسی و توسعه نفت است. این شرکت با توجه به راهبردی و پراهمیت بودن پروژه‌های ملی که در دست اجرا دارد، برای شتاب‌بخشی به بهره‌برداری مطلوب و به‌موقع از میدان‌های نفتی غرب کارون همه توان خود را به کار گرفته است. بر اساس سیاست‌های کلان وزارت نفت و برگزاری نشست‌های تخصصی پیگیری طرح و پروژه‌ها با حضور وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، شرکت متن باید بر مأموریت اصلی خود که همانا توسعه میدان‌های نفت و گاز است، متمرکز باشد، از این رو میدان‌های توسعه یافته غرب کارون به تدریج از شرکت متن به شرکت نفت و گاز اروندان تحویل می‌شود.
پس از انجام ارزیابی‌های مختلف فنی و عملیاتی از میان طرح‌های توسعه‌ای میدان‌های نفتی در غرب کارون که امروز جز مهم‌ترین پروژه‌های ملی کشور به شمار می‌روند،، راهبری عملیات تولید از میدان مشترک آزادگان جنوبی به شرکت نفت و گاز اروندان محول می‌شود؛ پس از آن نیز سایر طرح‌های تکمیل شده و به تولید رسیده با همین رویکرد از سوی شرکت متن به شرکت نفت و گاز اروندان تحویل می‌شود. گفته شده که هدف از این امر تمرکز شرکت‌ها بر مأموریت‌های تعریف شده سازمانی و پیشبرد آنها با شتاب بیشتر و کیفیت مطلوب‌تر است.
بر اساس آمار موجود میدان آزادگان، بعد از میدان غوار در عربستان سعودی و میدان بورقان در کویت، سومین میدان بزرگ نفتی جهان است. نخستین چاه اکتشافی در گستره این میدان نفتی در سال ۱۳۵۵ حفر و مجموعه مخازن عظیم این میدان با حفر دومین چاه در سال ۱۳۷۸ کشف شد. تا کنون چهار لایه تولیدی شامل سروک، کژدمی، گدوان و فهلیان در میدان آزادگان شناسایی شده است که بیش از ۹۰ درصد نفت این میدان که نفت سنگین با درجه حدود ۲۰ است در لایه سروک ذخیره شده و نفت لایه‌های دیگر این میدان از نوع سبک است.
ظرفیت درجای این میدان ۳۳ میلیارد بشکه اعلام شد که بعد از کشف لایه‌ای جدید در سال ۱۳۷۸ بر ظرفیت این میدان ۲.۲ میلیارد بشکه افزوده شد. این میدان در دو بخش شمالی و جنوبی در حال توسعه است. بخش جنوبی به عنوان مهمترین بخش این میدان نفتی، به نوعی برند صنعت نفت ایران به شمار می‌رود.
سال ۱۳۷۶ همزمان با سفر رئیس جمهوری وقت ایران به ژاپن، مقرر شد بیژن زنگنه وزیر نفت وقت با شرکت اینپکس ژاپن بر سر توسعه میدان نفتی آزادگان به توافق برسند تا اینکه بالاخره بعد از سال‌ها مذاکره و تفاهم و توافق بالاخره در سال ۱۳۸۲ قرارداد توسعه این میدان به امضا رسید اما داستان به همین جا ختم نشد کم‌کاری ژاپنی‌ها از افزایش زمان حفر چاه‌های اکتشافی گرفته تا مین‌روبی سطح‌الارض و … بارها باعث اعتراض شرکت ملی نفت ایران شد در نهایت اینپکس پس از چند سال اتلاف وقت و کم‌کاری به بهانه فشار آمریکا با حفظ ۱۰ درصد از سهم خود، رسماً با ایران خداحافظی کرد.
طبق برنامه توسعه‌ای پیش‌بینی‌شده، تولید نفت در فاز نخست این میدان باید به ۳۲۰ هزار بشکه در روز می‌رسید که محقق نشد. برای ادامه روند توسعه این میدان جلسات متعددی با شرکت‌های ایرانی برگزار شد که نهایت توسعه میدان به شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب واگذار شد.
مناطق نفتخیز جنوب در مدت زمان شش ماه موفق به تولید ۱۵ تا ۱۶ هزار بشکه نفت از این میدان شد. این شرکت طرح توسعه آزادگان را به صورت یکپارچه بدون تقسیم‌کردن آن به شمالی و جنوبی اجرایی کرد چرا که معتقد بود مخزن یکپارچه است و هر حفاری در هر نقطه از میدان روی چاه‌های دیگر تأثیر می‌گذارد. تلاش‌های شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب برای توسعه میدان آزادگان تولید ۵۶ هزار بشکه‌ای نفت از این میدان را در کمتر از یک سال رقم زد. با این موفقیت قرار شد که فاز دوم و سوم توسعه این میدان هم به شرکت‌های ایرانی واگذار شود. شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب طرح پیشنهادی برای افزایش تولید این میدان به ۱۷۰ هزار بشکه را ارائه کرد که متأسفانه با این پیشنهاد موافقت نشد و پس از مدتی در سال ۱۳۸۹، ادامه توسعه این میدان به شرکت چینی CNPC در قالب بیع متقابل سپرده شد.
چینی‌ها از ژاپنی‌ها هم بدتر با وقت‌کشی‌های متعدد کار را به‌جایی رساند که در سال ۱۳۹۳ وزارت نفت، پیمانکار این پروژه را خلع ید کرد.
پس از خلع ید شرکت چینی از طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی، اجرای فعالیت‌های توسعه‌ای این پروژه از سوی وزارت نفت دوباره به پیمانکاران ایرانی واگذار شد، سرانجام پس از سه سال، با حفاری و تکمیل بیش از ١٠٠ حلقه چاه، ظرفیت تولید از این میدان نفتی به بیش از ١٠٠ هزار بشکه در روز رسید، در حالی که در طول یک دهه پیش از آن، شرکت چینی تنها با حفاری و تولیدی کردن ۲۵ حلقه چاه تولید از آزادگان را حدود ۵۰ هزار بشکه در روز رسانده بود.
هم اکنون میزان تولید از میدان نفتی آزادگان جنوبی بیش از ۱۱۰ هزار بشکه در روز است. در بخش سطح‌الارضی طرح توسعه میدان مشترک آزادگان جنوبی، فعالیت‌هایی شامل مهندسی و ساخت تأسیسات سرچاهی، خطوط لوله انتقال، منیفولدها، مراکز جمع‌آوری و مراکز جداسازی و فرآورشی برای ظرفیت ۳۲۰ هزار بشکه در حال ایجاد است و بر اساس برنامه زمانبندی تحقق فاز نخست اسفندماه ۱۳۹۹ پیش بینی شده است.
گفتنی است، افزایش ظرفیت تولید میدان نفتی آزادگان جنوبی طی چهار مرحله به میزان ۱۰۰ هزار بشکه در روز، طی ۲ سال اخیر از سوی شرکت مهندسی و توسعه نفت صورت پذیرفته و کماکان توسعه این میدان مشترک، توسط شرکت متن انجام می‌شود که به تدریج راهبری آن به شرکت نفت و گاز اروندان سپرده خواهد شد. تشکیل کارگروه‌های تخصصی، دریافت مدارک مربوط به چاه‌ها و تأسیسات سطح و تحت‌الارضی و گردآوری اطلاعات جامع منتج از بررسی مدارک و بازدیدهای میدانی از مهمترین اقدام‌های آغازین تحویل این میدان به اروندان است.

منبع: ایرنا