طرح کاهش ۵۰ درصدی وابستگی کشور به واردات دانه‌های روغنی

علی مراد اکبری، معاون امور آب و خاک وزارت جهاد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وابستگی شدید کشور در زمینه روغن، اظهارداشت: یکی از محصولاتی که می‌تواند باعث کاهش وابستگی ما در این زمینه شود، کلزا و توسعه کشت این محصول است.
وی با بیان اینکه طی چند سال گذشته میزان تولید دانه‌های روغنی بویژه کلزا بیش از ۳ برابر رشد داشته است، ادامه داد: برهمین اساس ضریب وابستگی کشور به روغن از حدود ۹۶ درصد طی سالهای گذشته به ۸۰ تا ۸۵ درصد در حال حاضر رسیده و حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش یافته است.
معاون وزیرجهاد کشاورزی با اشاره به اینکه پیش بینی می‌شود امسال حدود ۴۵۰ هزارتن کلزا درداخل کشور کشت و از کشاورزان خریداری شود، گفت: ما طرحی را تهیه و به مسؤلین مرتبط وزارت جهاد کشاورزی ارائه کرده‌ایم که بر اساس آن در اراضی شالیزاری سه استان گیلان، گلستان و مازندران عملیات زهکشی زیرزمینی انجام دهیم که اگر این اتفاق رخ دهد ما می‌توانیم در حدود ۴۰۰ هزارهکتار از اراضی استان‌های شمالی بویژه مازندران و گیلان به عنوان کشت دوم، کلزا بکاریم.
اکبری با بیان اینکه کلزا معمولاً در مهرماه کشت می‌شود، اضافه کرد: بارندگی در مناطق شمالی از شهریور آغاز و در زمستان شدید می‌شود و معمولاً اراضی این استان‌ها به دلیل همین بارندگی‌ها، دچار ماندآبی‌های شدید می‌شوند.
وی ادامه داد: برای خروج این آب‌ها به یک عملیات مویرگی زهکشی زیرزمینی در تمام اراضی شمال نیاز است؛ اگر ما بتوانیم این کار را انجام دهیم، ۴۰۰ هزار هکتار از شالیزارهای استان‌های شمالی را می‌توانیم به کلزا اختصاص دهیم که درحال حاضر نیز این طرح تهیه و ارائه شده است.
اکبری گفت: اگر در این ۴۰۰ هزارهکتار، هکتاری ۲.۵ تن کلزا تولید شود که البته بیشتر از آن امکان پذیر است، در مجموع حدود یک میلیون تن تولید کلزا از این اراضی خواهد بود. بنابراین ما می‌توانیم یک میلیون تن کلزا در استان‌های شمالی تولید کنیم.
وی با بیان اینکه ضریب کشت در مناطق مذکور دو الی سه برابر می‌شود، افزود: بعد از کلزا می‌توانیم در آن مناطق کشت سبزی انجام دهیم. در واقع در این مناطق سه کشت برنج، کلزا و سبزی انجام خواهد شد، که این اقدام، هم باعث افزایش درآمد کشاورزان می‌شود، هم از تخریب و ماندآبی اراضی جلوگیری می‌کند، هم با کاهش تغییر کاربری اراضی کشاورزی مواجه خواهیم بود و وابستگی کشور به واردات روغن به شدت کاهش می‌یابد.
اکبری با اشاره به اینکه برای اجرای این طرح یک میلیارد دلار اعتبار نیاز است، گفت: در حال حاضر در بازارهای جهانی قیمت هر تن کلزا ۴۵۰ دلار است، اگر سالانه یک میلیون تن کلزا در مناطق شمالی تولید کنیم، ۴۵۰ میلیون دلار می‌شود و طی دو تا سه سال این طرح، اعتبار مورد نیاز خود را مستهلک خواهد کرد.
امکان کاهش وابستگی کشور به واردات روغن تا ٥٠ درصد
معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره اینکه اجرای این طرح وابستگی کشور به واردات روغن و دانه‌های روغنی را چقدر می‌تواند کاهش دهد؟، افزود: بنده نمی‌توانم الان درصد دقیقی اعلام کنم اما با حدود یک میلیون تن تولید کلزا در سال فقط در دو استان شمالی، می‌توان گفت وابستگی کشور بیش از ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.
اکبری ادامه داد: درحال حاضر در استان‌های شمالی کلزا کشت می‌شود اما میزان آن زیاد نیست، چون کلزا گیاهی است که به ماندآبی حساس است؛ برعکس برنج که به صورت غرقآبی کشت می‌شود.
وی با بیان اینکه در هیچ کجای کشور چنین آبی برای کشت یک میلیون تن کلزا وجود ندارد، گفت: در حال حاضر در هر منطقه کشور اگر قرار به توسعه کلزا باشد، کشت کلزا جای گندم و سایر محصولات دیگر را می‌گیرد ولی در مناطق شمالی جای هیچ محصول دیگری را نمی‌گیرد.
سالانه ١٠ میلیارد مترمکعب آب شمال به دریا می‌ریزد
اکبری با اشاره به اینکه سالانه حدود ۱۰ میلیارد مترمکعب آب در شمال کشور وارد دریا می‌شود و ما از آن استفاده نمی‌کنیم، ادامه داد: هم اکنون ما دو طرح برای جلوگیری از این هدررفت داریم اول اینکه آب بندان‌ها را بازسازی می‌کنیم. با اجرای این طرح حدود ۳۰ هزار هکتار از آب بندان‌های ۳ استان نزدیک به یک میلیارد مترمکعب آب می‌توانیم ذخیره کنیم.
وی اضافه کرد: همچنین با اجرای طرح زهشکی در استان‌های شمالی، آب‌های اضافه‌ای که وارد دریا می‌شود یا موجبات ماندآبی در اراضی را فراهم می‌کند و یا باعث تخریب اراضی می‌شود، کنترل خواهند شد و ما حدود ۴۰۰ هزارهکتار از اراضی را زیرکشت کلزا خواهیم برد.
اکبری تصریح کرد: توصیه ما به مسئولان بالادستی بویژه نمایندگان مجلس شورای اسلامی این است که طرح مذکور را با دقت مورد بررسی قرار دهند و به آن توجه کنند.
معاون وزیر جهاد با بیان اینکه این طرح را پیگیری می‌کنیم، ادامه داد: امیدوار هستیم اعتبارات مورد نیاز برای طرح مذکور تأمین و طرح به مرحله اجرا برسد.