به گزارش ایسنا، هر چند علم زمینشناسی به وجود آمدن این اشکال را ناشی از نوع خاصی از فرسایش بادی به نام هوازگی میداند که نمونهای کمنظیر و دیدنی را از تغییرات بافت زمین به تصویر کشیده، اما این حرفها برای مردم «وردیج» و روستای بالا دستترش «واریش» امروزقدیمی شده و مهمترین نکته میتواند توجه و ثبت این منطقهی تاریخی - طبیعی در فهرست آثار ملی باشد تا آن را در کنار این دو روستای قرار گرفته در وردآورد، به منطقهای نمونهی گردشگری تبدیل کند.
اما زودتر از میراثفرهنگی که در حال تهیهی پروندهی ثبتی این منطقه است، کاسبها پای شان به این منطقه باز شده، آنقدر که از حدود یک سال گذشته، چادرهایشان را پای کوه ارواح سنگی علم کردهاند و تا نیمه شب بویِ کباب و جگر و سیبزمینی ومنقلهای چایی در فضا میپیچد.
حتی پیشتر از آنها، گروههای عکاسی و فیلمبرداری برای تبلیغات مدلینگ خود این نقطه را بهترین مکان میدانستند.
حالا در کنار همهی استفادههایی که مردم بومی و منطقه و آشنا به این محوطهی تاریخی از آن میکنند، هستند افرادی که پایشان برای ساخت حتی اتاقکهای کوچک چند متر در چند متری هم باز شده و آثاری از حضورشان در منطقه به چشم میآید!
آدمکهای سنگینی، هر کدام یک شکل دارند، کله و جمجمه انسان، سرِ حیوانهای وحشی است که به راحتی میتوان انها را تشخیص داد.
تا همین ۱۵ سال قبل، «وردیج» و «واریش» دو روستایی بودند که در بیشتر از ارواح سنگی، توجه مسافران را به خود جلب میکردند، روستاهایی در فاصلهی نه چندان زیاد اما در شیب جاده، تاریخشان را از روی معماری و نوع ساخت خانهها و قدمت مصالح به کار رفته در آنها میشد حدس زد، اما امروز لابلای آپارتمانهای در حال ساخت در دل این دو روستای کوچک، هنوز قدیمیهای منطقه که به حفظ روستای قدیمیشان دلخودش دارند، یک نشان از را حفظ کردهاند. آجری که روی آن 1353 حک شده و نشان میدهد که قدمت خانهها و اجرهای استفاده برای آنها حداقل متعلق به ۸۰ سال قبل است.
اما یکی از مُسنهای وردیج میگوید قدمت برخی خانهها که خانهی پدری خودش هم جزو انها بوده به ۲۰۰ سال هم برمی گردد.
برخی محلیهای قدیمی میگویند در گذشته، تمام خانههای روستا از تکههای سنگهایی ساخته شده بودند که از دل کوه کنده شده بود و بافت روستاها بدون استثنا تا کمر سنگی بودند و از کمر به بالا با گِل درست شده بود، باغها جدا از روستا بودند اما حالا خانهها شکل شهری گرفتهاند.
شاید کافی بود متویان شهری و میراثی دستکم حدود ۱۰ سال قبل به خود میجنبیدند تا این منطقه را به راحتی به عنوان یک منطقهی نمونهی گردشگری تبدیل کنند.
اما رفتارهای انجام شده با کوه ارواح سنگی و آدمکهایش گرفته تا وردآورد، وردیج و واریش، هیچکدام رفتاری مناسب برای حضور گردشگران نیست، زبالهها و غرفههای چسبیده به دامنهی کوه و حتی زبالههایی که جان حیوانات و جانوران پناه گرفته در دل این کوه را هم به راحتی میگیرند، برای این محوطهی تاریخی و طبیعی، یک مصیبت به حساب میآید.