بازار ارز یکی از پرچالشترین بازارها در اقتصاد ایران به شمار میرود. این بازار یک روز با کاهش قیمت متقاضیان خود را شوکه کرده و روز بعد افزایش قیمت همه را متعجب میکند. به گفته بسیاری از کارشناسان این بازار رابطهای متقابل با دیگر بخشهای اقتصادی دارد. یعنی همانقدر که عوامل اقتصادی متعدد بر این بازار اثر میگذارد، نرخ ارز هم در بخشهای اقتصادی اثرگذار خواهد بود.
اما اینکه آینده این بازار به چه سمت وسویی پیش خواهد رفت بحثی است که نیاز به زمان دارد. اما به گفته برخی از صاحبنظران بازار ارز دیگر کشش افزایش قیمتهای افسارگسیخته را نخواهد داشت و درصورت افزایش قیمت، تقاضا به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. تمام این ماجرا در حالی است که دلار در روزهای اخیر کانال 13 هزار تومان را تجربه میکند و بسیاری را به وضع موجود امیدوار کرده است. وقتی از دلایل ثبات این روزهای بازار ارز با صاحب نظران صحبت میکنیم، آنها مسائل متفاوتی را بیان میکنند و ادامه روند ثبات را به نفع اقتصاد کشور میدانند. حال باید منتظر ماند و دید که بازار ارز در روزهای آتی چه روندی را در پیش خواهد گرفت؟
مسعود دانشمند، کارشناس مسائل اقتصادی ثبات نسبی در بازار ارز را به دلیل عدم تقاضا میداند و دراینباره به «ابتکار» میگوید: «هنگامی که تقاضا در بازار نباشد، وضعیت همانند این روزهای بازار ارز خواهد شد. از سویی دیگر تزریق دلار توسط دولت هم عامل دیگری برای قفل شدن بازار در کانال 13 هزار تومان است. اما ما در این میان در انتظار هستیم تا ببینیم که این ثبات نسبی ادامه پیدا خواهد کرد و یا اینکه در روزهای آینده شاهد یک پرش خواهیم بود؟ البته من معتقدم که در روزهای آینده ما افزایش قیمت را خواهیم داشت».
این کارشناس اقتصادی با اشاره به ثبات بازار تا پایان ماه رمضان میگوید: «دلار تا پایان ماه رمضان در کانال 13 هزار تومان باقی خواهد ماند، اما در نیمه دوم خرداد ماه ممکن است شرایط تغییر کند. باید ببینیم که تکلیف فروش نفت و داشتن ارز دولتی چه میشود و در مقابل سیستم بانک جهانی چه میکند؟»
وی میافزاید: «ماجرایی اخیرا رخ داد و چند استان بزرگ و مهم ما با سیل درگیر شدند و زیرساختهای ما در این جریان آسیب دید. باید ببینیم که ما تا چه میزان میتوانیم از محصولات کشاورزی برداشت داشته باشیم و چه میزان کمبود مواد داریم؟ از سویی دیگر نیازهای برخی از بنگاههای تولیدی به مواد اولیه هم وجود دارد و نباید نادیده گرفته شود. اینگونه جریانها جزو مسائل اصلی است که برای محاسبه روی میز میآید و خودش را به عنوان تقاضای اضافهتر از حد معمول در بازار نشان خواهد داد.
اگر این تقاضا به کشور وارد شود و در مقابل دولت ارزی نداشته باشد که پاسخگوی نیازها باشد، منجر به افزایش قیمت در بازر ارز خواهد شد». دانشمند بازار داخلی را دارای مکانیزمهایی میبیند که با استفاده از آنها میتوان ثبات را روانه بازار کرد. وی در این خصوص میگوید: «مکانیزمهایی در داخل کشور وجود دارد که میتوان با کمک آنها بازار ارز را در یک ثبات نسبی نگه داشت اما مسئلهای که وجود دارد این است که دولت توجهی به این مکانیزمها ندارد. اشکال کار این است و ما بارها گفتهایم که از پیمانهای پولی چندجانبه و یا پیمانهای منطقهای برای ثبات استفاده کرده و در این حوزه بهصورت تهاتری عمل کنیم. در آن شرایط است که نیاز ما به استفاده از سیستم بانکی جهانی کاهش پیدا خواهد کرد، هنگامی که نیاز ما کاهش پیدا کند آثار کمبود ارز خارجی در بازار داخلی کمتر دیده میشود».
ماندگاری دلار در نرخ 13 هزار تومان از جمله بحثهایی است که این روزها بر سر زبانها افتاده و این بازار را بیش از پیش درگیر حاشیه کرده است. برخی از کارشناسان این نرخ را منطقی دانسته که نتیجه عملکرد مثبت دولت یعنی تزریق ارز به اندازه کافی در بازار میدانند. اما در مقابل عدهای دیگر میگویند که تنظیم بازار و نظارت بانک مرکزی را باید در کنار اخبار منتشر شده سیاسی و اقتصادی درنظر گرفت چراکه این بازار به شدت نسبت به اخبار در حوزههای دیگر واکنش نشان میدهد و نمیتوان به ثبات این روزهای بازار دل خوش کرد.
منبع: روزنامه ابتکار