این رودخانه در مرز دو کشور ایران و افغانستان قرار دارد و از کوههای بابا یغمای کشور افغانستان سرچشمه میگیرد.
ایجاد سدها در بالا دست رودخانه، جلوگیری از ورود آب، تغییرات اقلیم و دست کاری انسان موجب شد که در سالهای اخیر این رودخانه خشک شود، لذا همین موضوع منجر به ایجاد گردوغبار، نابودی تنوع زیستی و همچنین نابودی حیات وحش منطقه شده بود که با بارشهای اخیر این رودخانه جانی دوباره گرفت.
با بارشهای روزهای اخیر رود هیرمند آبگیری شد و امیدواریم که با این وضعیت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان که درگیر گرد و غبار و خشکسالی بود، امسال زندگی دوباره یابد.
عباس سارانی معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای سیستان و بلوچستان در گفتگو با یکی از رسانهها با تأیید این مطلب گفت: سر منشأ این سیلاب در نزدیکی مرز ایران بوده و ربطی به رهاسازی آب از سد کجکی که از هیرمند تغذیه میشود ندارد، چرا که این سد در ۷۰۰ کیلومتری مرز ایران است.
وی افزود: هرچند دبی آب ورودی از طریق هیرمند در شمال سیستان و بلوچستان از ۱۰۰ متر مکعب در همان دقایق اولیه جاری شدن رودخانه به ۸۰ مترمکعب در صبح روز دوشنبه رسیده، اما شکی نیست که روان شدن آب در هیرمند هم از نظر ذخیرهسازی آب و هم از نظر روحی، روانی برای مردم ارزشمند بوده است.
بهگفته وی از آنجا که ماههاست قطرهای از آب هیرمند از سمت افغانستان به سوی ایران نیامده بود به محض جاری شدن آب بیش از ۵۰ متر مکعب از دبی هیرمند به سمت ۴ چاه نیمه شمال استان هدایت شد تا نگرانی بابت تأمین آب مردم کاملاً رفع شود.
سارانی خاطرنشان کرد: تا ساعت ۸ بامداد روز دوشنبه بیش از ۱۲ میلیون مترمکعب آب به سمت ۴ چاه نیمه هدایت شده که با توجه به کاهش دبی آب ورودی انتظار میرود آب هیرمند تا چند روز آینده بیشتر جاری نباشد.
آب شمال سیستان و بلوچستان از طریق ۴ چاه نیمه موجود در این منطقه تأمین میشود که ظرفیت آنها در مجموع یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب است و تا قبل از جاری شدن هیرمند در هفته جاری تنها ۳۳۰ میلیون متر مکعب ذخیره آب داشته است. در سالیان گذشته همواره بخشی از آب ورودی هیرمند در چاه نیمهها ذخیرهسازی میشد تا به مصرف شرب و کشاورزی و غیره برسد. چاه نیمهها گودالهایی هستند که به لحاظ فنی شرایطی برای ذخیره آب در شمال استان دارند.
معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای سیستان و بلوچستان تصریح کرد: با تمهیداتی که اندیشیده شده و صرفهجویی مردم جایی برای نگرانی تأمین آب شرب روستایی و شهری استان تا پایان سال ۹۸ وجود ندارد.
وی افزود: به هر جهت افزایش ذخیره آب در چاه نیمهها میتواند این وضعیت را تثبیت کند. در سیستان و بلوچستان در مجموع ۵ هزار و ۵۹۴ روستا وجود دارد که بهدلیل خشکسالی ۲۰ ساله و پراکندگی آنها، برای تأمین آب شرب آنها با مشکلاتی روبهرو هستند. در این استان معمولاً یک هزار و ۲۵۷ روستا با جمعیت ۲۵۱ هزار نفر با تانکر آبرسانی میشود که در تابستان و فصل گرم سال ۵۰۰ روستا به آن اضافه میشود.
سارانی اظهار امیدواری کرد که شرایط اقلیمی به گونهای پیش رود که بهتر شدن وضعیت بارندگی در این کشور همسایه مانعی بر سر اختصاص حقابه هیرمند نباشد.