ایران اکونومیست- صفحات سازمان‌های امدادرسانی بین المللی را که ورق بزنید تقریبا هیچ خبری درباره سیل ایران نمی‌یابید که گزارشی از آوارگان یا خسارات سیل در ایران بدهد یا برای جمع آوری کمک‌های نقدی از مردم جهان یاری بخواهد.
تقریبا ۷۰ درصد وسعت ایران در ۲۸ استان درگیر سیل شدند که بر این اساس ۲۶۹ شهر و ۵۱۴۸ روستا کمابیش تحت تاثیر سیلاب‌های اخیر قرار گرفتند و به گزارش وزارت بهداشت و درمان، یک میلیون و ششصد و شصت هزار نفر در مناطق سیل زده نیاز به کمک و امداد رسانی دارند. و طبق آمار تاکنون ۷۸ نفر کشته، ۱۱۳۷ نفر مجروح و ۲۹۵،۷۸۷ نفر آواره شدند.
تخریب جاده ها، پل‌ها و راه‌های مواصلاتی در شمال، غرب و جنوب ایران؛ تخریب گسترده زمین‌های زراعی و نابودی زیرساخت‌های کشور، قطع برق و آلوده شدن منابع آب آشامیدنی و بهداشتی بسیاری از مناطق سیل زده را با مشکلات جدی مواجه کرده است. حجم خسارات به اندازه‌ای است که جبران آن نه از بودجه کشور بلکه تنها با برداشت از صندوق ذخیره ارزی ممکن است. رئیس جمهور درخواست برداشت ۲۸ هزار میلیارد تومان از این صندوق را داده و دولت وعده اعطای وام‌های ۵ تا ۱۰ میلیونی بلاعوض در کنار وام‌های نوسازی مسکن با بهره‌های ۴ درصد به مردم داده است.
تحریم‌های یکجانبه آمریکا سد بزرگ کمک‌های انسان دوستانه
اما در بلایای طبیعی به دلیل خسارت‌های سنگینی که به بار می‌آید دو عنصر کمک‌های مردمی و کمک از نهاد‌های بین المللی پایه‌ی اصلی تامین مالی خسارات بوجود آمده هستند. کمک‌های مردمی که نشانه همدردی با آسیب دیدگان چنین حوادثی است، در فرهنگ و روحیه ایرانیان بسیار به چشم می‌آید. در همین راستا شاهد بودیم که به دنبال انتشار اخبار سیل، و گسترش مناطق سیل زده و قطع امکان کمک از طریق حساب‌های شخصی، کمک‌ها به هلال احمر چنان افزایش یافت و رکورد واریز کمک نقدی با ۱۰۰ میلیارد تومان شکست.
عنصر مهم دیگر کمک‌های بین المللی است. نهاد‌های امدادرسانی و کشورهای خارجی که در شرایط مشابه به یاری مردم حادثه دیده می‌شتابند، اما به دلیل تحریم ها، تاکنون سهم موثری ایفا نکرده اند. عامل موثر تحریم‌های آمریکا، انگیزه بین المللی برای کمک رسانی را کاهش داده است در شرایطی که در نقاط دیگر جهان شاهد رویکرد دیگری در برابر این بلا طبیعی بوده ایم.
سیل در آفریقا و مقایسه کمک‌ها با ایران
درست یک هفته قبل از وقوع سیل در ایران، گردباد شدید استوایی به موزامبیک اصابت کرد و موجب جاری شدن سیل شدید در سه کشور آفریقایی شد. امدادرسانی جهانی به موزامبیک چند روز بعد از حادثه آغاز و اخبار و گزارش‌های متعدد آن در رسانه‌های دنیا و وبسایت سازمان‌های امدادی منتشر شد تا از طریق اطلاع رسانی این بحران طبیعی، کمک‌های مردمی را در کشورهای مختلف جذب کنند. سیل روز‌های ۱۴ تا ۱۶ مارس به موزامبیک و زیمباوه رسید و کمک‌های جهانی ۱۸ مارس آغاز شده بود.
سازمان پزشکان بدون مرز در مارس ۲۰۱۹ به دنبال وقوع سیل در آفریقا که سه کشور موزامبیک، زیمباوه و مالاوی را درگیر کرده بود، برای کمک رسانی اقدام کرد. پرواز‌های چارتر با بیش از صد‌ها تن بسته‌های مخصوص حمل و نقل هوایی از بلژیک و دبی وارد شد.
همزمان سازمان صلیب سرخ جهانی هم در موزامبیک حضوری فعال داشت به صورتی که تنها صلیب سرخ آمریکا چهارصد و پنجاه هزار دلار به صلیب سرخ موزامبیک کمک نقدی کرد.
علاوه بر این ۱۸ مارس سازمان ملل هم برای کمک به حل این بحران درخواست کمک بین المللی کرد و از بودجه سازمان ملل هم بیست میلیون دلار برای امداد به سیل زدگان این کشور اختصاص داد و اتحادیه اروپا هم بی کار ننشست و نزدیک به چهار میلیون یورو کمک مالی کرد. همچنین انگلستان ۲۰ میلیون یورو تنها به قربانیان گردباد آفریقا داد٬ دولت بلژیک از طریق چهار سازمان امدادرسانی اش بیش از پنج میلیون یورو به این بحران کمک مالی کرد و صلیب سرخ امارات نیز خدمات پزشکی و غیرپزشکی مورد نظر را به منطقه مذکور رساند.
ناگفته نماند که جدا از مبالغ گفته شده امارات متحده عربی چهار و نیم میلیون یورو و نروژ ششصد هزار یورو برای کشورهای سیل زده آفریقایی اهدا کردند و تاکنون بیش از شصت میلیون یورو کمک مالی بین المللی جمع آوری شده و به آنها باید امدادرسانی در منطقه، ارسال محموله‌های امدادی که هنوز ادامه دارد را هم بیافزاییم.
۶۰۰ هزار نفر در استان‌های مختلف موزامبیک درگیر بحران شده بودند و در مالاوی بیش از یک میلیون نفر و در زیمباوه ۲۲ هزار نفر در سیل بی خانمان شده و ۱۸۱ نفر جان باختند، آمار تلفات در مالاوی هم ۵۹ نفر اعلام شد و با استناد به آمار می توان گفت که مجموعا در این سه کشور یک میلیون و هشتصد و پنجاه هزار نفر آسیب دیده و بیش از ۱۱۲ هزار خانه تخریب شده است.
بسیاری از نهاد‌های امدادرسان بین المللی از همان هفته نخست در منطقه حاضر بودند اگرچه به دلیل کوهستانی بودن مناطق آسیب دیده و از بین رفتن جاده‌ها دسترسی با تاخیر انجام شد، اما همه در منطقه حضوری فعال داشتند.
تامین سرپناه فوری، آب رسانی و بهداشت و کمک‌های پزشکی خانوار‌های آسیب دیده در دستورکار این سازمان‌ها بوده و قرار هست کمک‌های صلیب سرخ جهانی به موزامبیک برای ۱۲ ماه به جمعیتی تقریبا ۷۵ هزار نفری ادامه داشته باشد. صندوق کمک اضطراری در بحران‌های بین المللی که صلیب سرخ کانادا آن را بنیان گذاشته و هر سال در بسیاری از بلایای طبیعی از جمله سیل، خشکسالی، زلزله به ده‌ها کشور در آفریقا، آسیا و اروپا امدادرسانی کرده است. آخرین عملیاتش در همین موزامبیک بوده است.
اولین محموله کمک امدادی سازمان بهداشت جهانی دبلیو اچ او روز دهم آوریل به تهران رسید. کویت سه میلیون دلار، اتحادیه اروپا یک میلیون و دویست هزار دلار و فدراسیون صلیب سرخ و هلال احمر جهانی وعده ۵۰۰ هزار دلار کمک نقدی داده اند. فرانسه و ترکیه بسته‌های امدادی، تجهیزات پزشکی، وسایل آشپزخانه و مجموعا ۷۰۰۰ پتو و تخت خواب ارسال کردند. روسیه و ارمنستان هم وعده اش را دادند٬ اما با این وجود در مقایسه با رویه بین المللی، بدون تردید کمک‌ها به ایران بسیار ناچیز بوده است.
اصغر پیوندی رئیس جمعیت هلال احمر نیز در این باره گفت که محموله کمک‌های بشردوستانه آلمان، کویت، آذربایجان، فرانسه، پاکستان، ترکیه و ارمنستان و ژاپن به ایران رسیده است.
علاوه بر این، وی خبر داد که هلال احمر قطر، صلیب سرخ دانمارک، صلیب سرخ اتریش، سازمان غیردولتی کمک‌های مردمی فرانسه، صلیب سرخ هندوستان، هلال احمر فلسطین و پاکستان نیز برای کمک به ایران ابراز آمادگی کرده‌اند.
بی آبرو شدن آمریکا در سیل ایران
در شرایطی که بسیاری از کشورها اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا را عامل ناتوانی در کمک رسانی به سیل زدگان در ایران اعلام کردند و با توجه به اینکه کمک‌های بشر دوستانه تحت هیچ شرایطی شامل تحریم‌ها نمی‌شوند، مایک پمپئو در یک ژست دروغین و نمادین به قربانیان سیل در ایران تسلیت گفت! او همچنین از آمادگی آمریکا برای پیوستن به سازمان‌های امدادی جهانی و رساندن کمک‌ها به طور مستقیم به مردم ایران خبر داد.
موضوعی که باعث شد وزیر خارجه ایران نیز به آن واکنش دهد .محمد جواد ظریف در این باره نوشت: «خبر جعلی: ادعای آقای پمپئو که ایالات متحده آماده کمک به فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر است که می‌تواند پول‌ها را برای جمعیت هلال احمر ایران ارسال کند. خبر واقعی: بر اساس اظهارات رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، جمعیت هلال احمر ایران نمی‌تواند هیچ‌گونه منابع مالی را به دلیل تحریم‌های غیرقانونی آمریکا دریافت کند.ایالات متحده باید مسئولیت تروریسم اقتصادی خود را بپذیرد.»
وزیر خارجه همچنین چندی پیش نیز گفت: دولت آمریکا در موضع تدافعی قرار گرفته تا حدی که اعلام کرده ما مانعی برای کمک‌ها نیستیم، ولی این حرف آنها خلاف است.
ظریف افزود: ما اسنادی را جمع آوری کرده ایم و به زودی منتشر خواهیم کرد که نشان دهنده این است که بانک‌ها حتی بانک‌های اروپایی به دلیل نگرانی از اقدامات آمریکا از پذیرش کمک‌های ایرانیان خارج از کشور و مردم سایر کشورها که مایلند در کمک رسانی به ایرانی‌ها کمک کنند ممانعت کرده اند.
وی با تاکید بر اینکه کمک رسانی بین المللی به معنای نیاز نیست و به معنی همدردی و همبستگی جهانی است که در میان مردم وجود دارد، خاطرنشان کرد: این همبستگی جهانی به دلیل اقدامات تخریبی آمریکا و اقدامات غیر انسانی این کشور مورد مزاحمت قرار گرفته است.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها ناگزیر شدند تا کاری را که انجام می‌دهند تکذیب کنند، گفت: ما اسنادی را جمع‌آوری کردیم که ثابت می‌کند ایالات متحده در این اقدام که می‌شود به عنوان جنایت علیه بشریت تعریف کرد مشارکت فعال دارد.
علاوه براین قاسم ساعدی در حاشیه جلسه امروز(دوشنبه) مجلس شورای اسلامی در نشست خبری با اشاره به تأثیر تحریم‌های آمریکا در رسیدن کمک‌های مالی به مردم سیل زده تاکید کرد که آمریکا اوج خباثت خود را نشان داده است٬ چرا که از نظر اخلاق بشر دوستانه در هر جایی که حادثه‌ای غیر مترقبه رخ دهد وظیفه انسانی حکم می‌کند تا به یکدیگر کمک کنیم. اما اکنون این تحریم‌ها باعث شده است تا کمک نقدی به دست مردم سیل زده نرسد.
