ایران اکونومیست- یکشنبه هفته گذشته (۱۸ فروردین) پروژه مسکونی کوچک مقیاس (۳۲۴ واحدی) در منطقه ۱۸ تهران با عنوان پروژه بهاران شرقی به عنوان نخستین پروژه نوسازی بافت فرسوده با حضور رئیس جمهور و شهردار تهران به بهره برداری رسید.
این مجموعه، نخستین محصول طرح مسکن امید است که در روزهای پایانی بهمن ماه سال ۹۶ در زمان وزارت عباس آخوندی در راه و شهرسازی و با حضور رئیس جمهور اجرای آن کلید خورد.
طرح مسکن امید یا «برنامه ملی بازآفرینی شهری» در برنامه ششم توسعه نیز گنجانده شده و بر اساس آن، برنامه بازسازی سالانه ۲۷۰ محله طی ده سال تصریح شده است؛ در این طرح، به دستور رئیس جمهور ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر از سوی شبکه بانکی در اختیار بانک عامل برای «اهرم کردن» تسهیلات صندوق توسعه ملی در راستای اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری قرار می‌گیرد.
همچنین با ورود محمد اسلامی به وزارت راه و شهرسازی از مهر ماه سال گذشته، بر اجرای ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده به عنوان بخشی از برنامه ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی تا پایان دولت دوازدهم تأکید شد.
گفتنی است پروژه ۱۰۰ واحدی محله سیروس تهران در منطقه ۱۲ تهران نیز از مهم‌ترین برنامه‌های نوسازی بافت فرسوده در دولت یازدهم بود که در ۱۱ بهمن ۹۵ با حضور وزیر سابق راه و شهرسازی کلنگ زنی شد؛ اما یک شرکت انبوه ساز وابسته به بانک عامل بخش مسکن اعلام کرد که به دلایل غیر اقتصادی بودن از این پروژه انصراف داده است.
تارانتاش: مسکن امید عمدتاً پروژه‌های خُرد است
در همین راستا، مسعود تارانتاش مشاور مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: پروژه بهاران شرقی اولین پروژه‌ای بود که شرکت بازآفرینی شهری در راستای اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری با حضور رئیس جمهور به بهره برداری رسید اما از آنجا که مجری پروژه شهرداری تهران بود، بنا نداشتیم که بر روی نقش وزارت راه و شهرسازی در این پروژه مانور بدهیم. زمانی که برای ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده برنامه ریزی می‌کردیم، بنایمان بر این بود که بخش اعظم این واحدها را یا بخش خصوصی بسازد یا به صورت خودمالکی و از سوی مالک واحدهای فرسوده ساخته شود.
وی تأکید کرد: قرار نیست در برنامه ملی بازآفرینی شهری مانند مسکن مهر به سمت امضای قرارداد با پیمانکار و ساخت و سازهای کلان برویم. به جز چند پروژه محدود که تعداد واحدهای مسکونی آن نسبتاً بالاست مانند همین پروژه ۳۲۴ واحدی بهاران شرقی منطقه ۱۸ تهران؛ وگرنه جنس پروژه‌های مسکن امید از نوع ساخت سایت‌های هزار واحدی نیست و عمدتاً ۵ تا ۲۰ واحدی است.
مشاور مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری یادآور شد: نقش دولت و وزارت راه و شهرسازی در مسکن امید، عمدتاً نقش حمایتی مانند اعطای تسهیلات ارزان قیمت، تخفیف در انشعابات، صدور پروانه و تعرفه خدمات نظام مهندسی است و واحدها را خود مردم و مالکان خانه‌های فرسوده می‌سازند.
وی ادامه داد: ۹۵ هزار واحد از ۱۰۰ هزار واحدی که در دستور کار بازآفرینی شهری است، به این صورت است که خود مردم برای خودشان خانه می‌سازند. شرکت بازآفرینی شهری وارد قراردادهای مردم با توسعه گران نمی‌شود.
افتتاح دومین پروژه مسکن امید؛ یک ماه آینده در اراک
تارانتاش تصریح کرد: در حال حاضر برای ۷۰ هزار واحد از این ۱۰۰ هزار واحدی که برنامه ریزی شده، پروانه ساختمانی صادر شده و مردم اقدام به امضای قرارداد با سازندگان و توسعه گران برای ساخت مسکن در احجام کوچک مانند ۵ تا ۲۰ واحد کرده‌اند هرچند که پروژه‌های بزرگ هم در این برنامه گنجانده شده که نمونه آن پروژه‌های ۱۴۰۰ واحدی تبریز، ۳۲۴ واحدی بهاران شرقی تهران و پروژه ۳۰۰ واحدی خلج اراک است؛ پروژه اراک تا یک ماه دیگر افتتاح می‌شود.
کارشناس نوسازی بافت فرسوده خاطرنشان کرد: برخی در ابتدای دولت یازدهم در تشریح برنامه‌های بازآفرینی شهری عجله کردند و می‌گفتند قرار است انبوه سازان وارد فعالیت نوسازی بافت‌های شهری شوند، یا برج سازی شود یا بکوبیم و بسازیم؛ این در حالی است که در بافت‌های میانی تهران مانند منطقه ۱۲ به هیچ وجه ظرفیت اجرای این نوع فعالیت وجود ندارد.
انبوه سازان ذهنیت پرند و پردیس سازی در بافت فرسوده را از خود دور کنند
مشاور مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری گفت: این شرکت اگرچه با تشکل‌های صنفی انبوه سازان برای نوسازی بافت فرسوده تفاهم نامه امضا کرده، اما انبوه ساز مد نظر ما، انبوه سازانی در مقیاس محله است نه شهرک سازی؛ اصلاً امکان ساخت بلوک‌های ۲۰ طبقه در بافت‌های میانی شهرها وجود ندارد؛ انبوه سازان باید از ذهنیت پرند و پردیس سازی در بافت فرسوده خارج شوند.
وی درباره منتفی شدن پروژه ۱۰۰ واحدی سیروس تهران افزود: شرکت بازآفرینی شهری قراردادی امضا کرده بود با یکی از شرکت‌های انبوه ساز تابعه بانک عامل بخش مسکن که یکی از پروژه‌های محله سیروس را بسازد اما این شرکت اعلام کرد ساخت این پروژه برای ما به صرفه نیست به همین دلیل دنبال اجرای پروژه چند جانبه جدیدی میان وزارت راه و شهرسازی، شهرداری و توسعه گران هستیم که علاوه بر پروژه ساخت مسکن، سایر ساختمان‌های محله مانند بازارهای تاریخی منطقه را هم نوسازی کند و شرکت مجری این پروژه، اولین توسعه گر واقعی در ایران باشد.
