ایران اکونومیست- فصل بهار در کنار تمام زیبایی‌ها و اتفاقات هیجان انگیزی که در طبیعت رخ می دهد با خوراکی‌های خوشمزه و متنوعی که به همراه دارد به نوبرانه معروف است.
این نوبرانه های دلچسب بیشتر شامل چغاله بادام و گوجه سبز است که معمولا فروشندگان آن دستفروشانی هستند که این خوراکی ها را روی چرخ دستی به فروش می رسانند و هر عابری با گذشتن از کنار آنها هوس می‌کند مقداری از آن را تهیه کند.
در کنار لذتی که برای خرید این خوراکی های لذیذ وجود دارد باید از سلامتی خود به بهترین شکل ممکن مراقبت کرد؛ زیرا این مواد خوراکی به دلیل اینکه ممکن است از مرحله چیدن تا فروش، آلودگی‌های زیادی را به خود جذب کرده باشد و معمولا فروشندگان آنها را به طور کامل تمیز و ضدعفونی نمی کنند که در بسیاری از موارد باعث ایجاد مشکلات گوارشی به خصوص در کودکان می شود.
در فصل بهار علاوه بر اینکه باید در مصرف نوبرانه ها دقت لازم را داشته باشیم بهتر است از مواد غذایی و دمنوش های مفید و مضر برای بدن هم اطلاعات کافی داشته باشیم تا مشکلی برای سلامتی ایجاد نشود؛ زیرا بر اساس نظریه بسیاری از دانشمندان از جمله ابن سینا بیماری ها در فصل بهار بروز می کنند.
برای اینکه بدانیم از نوبرانه ها و خوراکی های فصل بهار به چه میزان و چگونه استفاده کنیم تا بدن دچار مشکل نشود با سوسن پارسای متخصص تغذیه درمانی گفت وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می خوانید.
سوسن پارسای متخصص تغذیه درمانی درباره استفاده از نوبرانه‌های فصل بهار اظهار کرد: در فصل بهار خوراکی‌های جدیدی وجود دارد که در فصل‌های دیگر در دسترس نیست؛ این خوراکی‌ها بیشتر شامل چغاله بادام، گوجه سبز و توت است.
وی افزود: با توجه به این که این خوراکی‌ها در فضای باز به فروش می‌رسند باید قبل از مصرف آنها رعایت بهداشت و ضدعفونی شدن مورد توجه قرار بگیرد، زیرا در غیر این صورت می‌تواند برای دستگاه گوارش مشکلات جدی ایجاد کند.
پارسای اظهار کرد: در موارد بسیاری خانواده‌ها میوه‌های نوبرانه به کودکان می‌دهند و چون هنوز معده و روده آنها آماده دریافت فیبر موجود در چغاله بادام و گوجه سبز نیست ممکن است دستگاه گوارش را دچار مشکلات جدی کند؛ لذا باید ضمن اینکه از این خوراکی‌ها به مقدار خیلی کم استفاده می‌شود قبل از مصرف، کاملا شستشو شوند، چون در حین چیدن، حمل و نقل و توزیع در ظرف‌های روباز ممکن است آلودگی‌های زیادی به این خوراکی‌ها منتقل شود.
این متخصص تغذیه درمانی بیان کرد: در فصل بهار سبزیجات معمولا به مقدار کافی وجود دارد، ولی میوه جات خیلی کمتر است، نارنگی و پرتقال به مقدار زیاد یافت نمی‌شود و به تدریج میوه‌های جدید خود را جایگزین آنها می‌کنند؛ اگر رعایت بهداشت در میوه‌های بهاری صورت بگیرد و این خوراکی‌ها کاملا شسته شوند، برای بزرگسالان نمی‌تواند مشکلی ایجاد کند البته باید مراقب بود که کودکان در مصرف این میوه‌ها زیاده روی نکنند زیرا دستگاه گوارش آنها نسبت به بزرگسالان توانایی کمتری برای هضم این مواد خوراکی دارد.
در ادامه حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی درباره ویژگی‌های خاص فصل بهار اظهار کرد: این فصل طبع گرم و تر دارد و معتدل است؛ بنابراین برای افرادی که طبع تر و سرد دارند یا افرادی که دارای طبع سرد و خشک هستند مفید است.
وی افزود: در فصل بهار مواد زائدی که در زمستان به علت نداشتن تعریق روی هم انباشته و رسوب شده است شروع به حرکت می‌کند و بدن این مواد زائد را به صورت چرک، عرق و در برخی مواقع جوش، خارش و دمل چرکی ظاهرمی‌کند که بستگی به نوع مواد زائد انباشته شده دارد؛ این جوش‌ها بیشتر روی شانه، پشت کمر و صورت دیده می‌شود.
عظمایی بیان کرد: این اخلاط زائد به سمت بینی و سینوس‌ها حرکت کرده و تبدیل به زکام، گرفتگی صدا، حساسیت، آلرژی، سرفه و آبریزش بینی می‌شود حتی این اخلاط زائد می‌تواند به سمت مغز برود و موجب بیماری‌های جسمی یا روانی از جمله صرع و وسواس فکری اجباری شود.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی اظهار کرد: از دیدگاه ابن سینا بیماری‌های مزمن در این فصل بروز پیدا می‌کنند، یعنی موادی که در زمستان ساکن بوده در این فصل به هیجان در می‌آید و پس از پخته شدن از بدن دفع می شود؛ بنابراین نیاز به پاکسازی و دفع سموم بدن از تدابیر اصلی این فصل به شمار می‌رود.
وی افزود: حجامت یکی از بهترین راهکار‌ها برای پاکسازی و دفع سمومات بدن در فصل بهار است که هفدهم، نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم هر ماه قمری بهترین روز‌ها برای انجام این کار است.
عظمایی گفت: یکی از نوشیدنی‌های فوق العاده برای فصل بهار ترکیب عرق شاتره، کاسنی، خارشتر، خارخاسک، گزنه، ختمی و کیا لک به همراه سکنجبین است که موجب پاکسازی معده، روده، طحال و مجاری ادراری می شود؛ برای این منظور به ترکیب عرقیجات یک قاشق مرباخوری سکنجبین اضافه می شود. بهتر است از این ترکیب نیم ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا استفاده شود.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی بیان کرد: افرادی که در این فصل مبتلا به یبوست مزاج هستند می‌توانند از دمنوش پاکسازی معده استفاده کنند؛ برای این منظور ۴۵ گرم برگ سنا، ۱۰ گرم گل سرخ، ۱۰ گرم تخم گشنیز، ۱۰ گرم گل ختمی، ۵ گرم ترنجبین و ۱۵ گرم گل پنیرک را مخلوط می‌کنیم و یک تا ۲ قاشق غذاخوری از این مخلوط را با سه لیوان آب دم می‌کنیم و در هر وعده غذایی یک لیوان با عسل میل می‌شود.
وی اظهار کرد: در این فصل خونسازی بدن زیاد می شود، بنابراین باید از افراط در خوردن آجیل و غذا‌های گوشتی مخصوصا گوشت گاو پرهیز شده و از گوشت گوسفند به مقدار کم مصرف شود البته این امر برای افراد کم خون صدق نمی‌کند و آنها باید از این مواد خوراکی به مقدار کافی استفاده کنندهمچنین سبزیجات و میوه از مواد غذایی است که باید در فصل بهار به مقدار کافی مصرف شود.
عظمایی گفت: یکی دیگر از موارد مورد توجه در فصل بهار پرهیز از مصرف ادویه جات تند مثل زنجبیل، فلفل، دارچین و میخک به مقدار زیاد است همچنین غذا‌های شور، تلخ و تند، کله پاچه، عدس، خامه، سوسیس، کالباس و پیتزا کنار گذاشته شود؛ شکلات و کاکائو هم از خوراکی‌هایی هستند که در فصل بهار برای بدن مضر بوده و بهتر است از آنها استفاده نکرد همچنین در مصرف سیر و پیاز نباید زیاده روی شود و در خوردن تخم‌مرغ باید احتیاط بیشتری صورت بگیرد و به مقدار خیلی کم آن هم به صورت آب پز یا عسلی مصرف شود.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی بیان کرد: از نوشیدنی‌های دیگر فصل بهار می‌توان به شربت ریواس، شربت زرشک، شربت انار، شربت بهارنارنج و شربت لیمو به همراه سکنجبین یا عسل اشاره کرد.
وی اظهار کرد: گوجه سبز و چغاله بادام از میوه‌های فصل بهار هستند که باید از افراط در خوردن آنها پرهیز شود، زیرا باعث دل درد و مشکلات گوارشی خواهد شد.
عظمایی بیان کرد: در خوردن غذا‌ها حتما از موادی مثل نعناع، زنیان، گشنیز، زیره، کاکوتی و آویشن استفاده شود همچنین انواع سالاد‌ها و آش و سوپ‌های ساده، آش شبدر، آش یونجه، بورانی اسفناج، سوپ جو و حبوباتی مثل ماش، نخود و جو در فصل بهار برای بدن بسیار مفید است.
وی گفت: در فصل بهار باید ورزش و نرمش ملایم حتما در برنامه روزانه قرار بگیرد؛ یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه کرد اجتناب از ماندن طولانی مدت در حمام داغ است تا بدن تحلیل نرود.
