ایران اکونومیست- مراسم امضای تفاهمنامه همکاری میان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و بنیاد علوی، عصر دیروز سه‌شنبه ۲۰ فروردین با حضور محمد سعیدی‌کیا رئیس بنیاد مستضعفان، موسی برزگری مدیرعامل بنیاد علوی، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، امین متولیان معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات، مهدی رمضانی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی، محمدهادی ناصری‌طاهری مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل، هادی امیری مدیرکل عمرانی و حسام قربانعلی مدیرکل امور مجلس و استان‌های نهاد کتابخانه‌ها، در بنیاد مستضعفان برگزار شد.
مختارپور در این نشست با اشاره به گسترش تعداد کتابخانه‌ها طی ۴۰ سال اخیر گفت: ما پیش از انقلاب حدود ۳۰۰ کتابخانه عمومی در کشور داشتیم که این عدد امروز به ۳۴۰۰ کتابخانه عمومی رسیده؛ یعنی کتابخانه‌های عمومی ما بیش از ۹ برابر گسترش پیدا کرده است. از آن گذشته ما امروز در مدارس، مساجد، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه دارای کتابخانه‌های بسیاری هستیم. از حدود چهار سال گذشته که حدود ۱۲۴۷ شهر به تعبیر وزارت کشور، نزدیک به ۲۵۰ شهر کتابخانه نداشت، خوشبختانه امروز این عدد را به زیر ۱۳۰ شهر رسانده‌ایم.
وی گفت: امروز بر اساس مقیاس جهانی باید ۱۵ هزار کتابخانه در کشور داشته باشیم، در حالی که این عدد تاکنون به ۳۴۰۰ کتابخانه رسیده و تعامل و هم‌افزایی دستگاه‌های مختلف برای پر کردن این خلاء را ضرورت می‌بخشد.
چگونگی انتخاب ۱۵ منطقه از محروم‌ترین مناطق کشور
در ادامه این مراسم موسی برزگری، مدیرعامل بنیاد علوی نیز با اشاره به انتخاب ۵ منطقه محروم در این تفاهمنامه برای اجرای برنامه‌های و اقدامات مشترک گفت: زمانی که آقای مهندس سعیدی‌کیا به بنیاد آمدند، مقام معظم رهبری به ایشان فرمودند که کار اساسی این است که شما یک نقطه محروم را بگیرید، آباد کنید، از آب و گل خارج کنید و معیشت پایدار در آن منطقه ایجاد کنید.
وی افزود: این فرمایش مقام معظم رهبری همواره به عنوان مبنا و خط مشی ما در فعالیت‌ها قرار گرفت و با استفاده از مشاوران مجرب و استخراج شاخص‌های بیانات رهبر، به یک شرح خدمات رسیدیم که آن شرح خدمات را به فراخوان گذاشتیم؛ در ادامه یک مشاور پایه یک برای انجام مطالعه بر روی این شرح خدمات بکار گرفتیم و در نهایت به یک طرح جامع برای اجرا در آن منطقه دست یافتیم تا با پیاده‌سازی آن طرح به آبادانی منطق محروم دست پیدا کنیم.
مدیرعامل بنیاد علوی با اشاره به پیاده‌سازی این طرح در منطقه قلعه گنج استان کرمان گفت: ما این طرح را در قالب ۴ هدف، ۲۷ برنامه عمده و ۱۲۷ طرح مطالعاتی و همچنین طرحی دیگر را با دانشگاه تهران در بحث توان‌افزایی و راه‌اندازی صندوق‌های خرد اعتباری در روستاهای مختلف این منطقه آغاز را کردیم و اداره و سایر امورات آن را به خود مردم سپردیم. در حال حاضر در روستاهای مورد نظر ۱۴۴ صندوق تشکیل شده است که پایه آموزش و کارآفرینی در این مناطق هستند و خوشبختانه نتایج اجرای این طرح‌ها، قلعه گنج را به عنوان الگویی برای آبادانی سایر مناطق محروم معرفی کرد.
برزگری با اشاره به روند انتخاب ۱۴ منطقه محروم برای پیاده‌سازی این طرح‌ها گفت: ما برای انتخاب این مناطق ۴۴ شاخص محرومیت وزارت کشور، ۱۲ شاخص محرومیت مناطق محروم، ۱۸ شاخص وزارت بهداشت و درمان، ۲۱ شاخص آموزش و پرورش را که جمعاً ۱۵۷ شاخص را تشکیل می‌دادند، جمع‌آوری کردیم و پس از بررسی و همپوشانی برخی شاخص‌ها، در نهایت به ۵۴ شاخص فرعی و ۹ شاخص اصلی دست یافتیم.
وی ادامه داد: این شاخص‌ها فرمول و ماتریسی در اختیار ما قرار داد که از این طریق توانستیم ۱۵ منطقه انتخابی را به عنوان محروم‌ترین مناطق کشور انتخاب کنیم. مناطقی که در این تفاهمنامه کار مشترک نهاد و بنیاد علوی کمک بسیاری به پیشبرد اهداف آن خواهد کرد.
حسام قربانعلی مدیرکل امور مجلس و استان‌های نهاد کتابخانه‌ها نیز در این نشست با اشاره به روند همکاری و تعامل دو دستگاه برای امضای تفاهمنامه همکاری گفت: با توجه به حمایت و توجه خاصی که آقای سعیدی‌کیا رئیس بنیاد مستضعفان به حوزه فرهنگ داشته‌اند، جلسات مختلفی را با جناب آقای برزگری مدیرعامل بنیاد علوی و سایر همکاران ایشان در این بنیاد برگزار کردیم که منجر به توافقات اولیه برای اجرای برنامه‌های مشترک شد.
وی افزود: با توجه به رویکرد نهاد در تبدیل کتابخانه‌های عمومی به مراکز فرهنگی و اجتماعی چند منظوره و وجود اشتراکات بسیار میان دو دستگاه در اجرای برنامه‌های مشترک در حوزه فرهنگی و اجتماعی، موارد اولیه مورد توافق برای تعامل و هم‌افزایی خدمت‌رسانی در ۱۵ منطقه محروم کشور نهایی شد که امضای تفاهمنامه آن، به سال ۹۸ موکول شد که امروز شاهد امضای این تفاهمنامه هستیم.
اهداف و مفاد تفاهمنامه مشترک
در ادامه این مراسم، تفاهمنامه همکاری میان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و بنیاد علوی با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی به منظور توانمندسازی مستضعفان و محرومین جامعه، اجرای برنامه‌های فرهنگی آموزشی با محوریت کتابخانه‌های عمومی در مناطق هدف در این تفاهمنامه و همچنین توسعه خدمات کتابخانه‌ای در مناطق محروم، به مدت یک سال به امضا رسید که در صورت رضایت طرفین قابل تمدید خواهد بود.
همچنین مناطقی شامل شهرستان‌های قلعه گنج استان کرمان، چالدران استان آذربایجان‌غربی، لنده استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان مانه و سملقان استان خراسان شمالی، ملکشاهی استان ایلام، گرمی استان اردبیل، قصرقند، زهک و دلگان استان سیستان و بلوچستان، شادگان استان خوزستان، سروآباد استان کردستان، مراوه تپه استان گلستان، کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری و جزیره لارک و بخش احمدی شهرستان حاجی‌آباد استان هرمزگان به عنوان مناطق هدف برای اجرای تعهد طرفین درنظر گرفته شده است.
تعهدات بنیاد علوی
بنیاد علوی نیز بر اساس این تفاهمنامه متعهد به تکمیل پروژه‌های نیمه تمام کتابخانه‌های عمومی و احداث کتابخانه‌های روستایی و شهری در شهرستان‌های هدف این تفاهمنامه با نظارت اداره کل امور عمرانی نهاد و کارشناسان امور عمرانی واحدهای استانی نهاد شد که کار ساخت و تکمیل این کتابخانه‌ها با اولویت مناطق فاقد کتابخانه عمومی و براساس معیارهای تعیین شده از سوی نهاد صورت خواهد گرفت.
همچنین مساعدت در اجرای برنامه‌های فرهنگی در کتابخانه‌های عمومی و توزیع بسته‌های حمایتی و فرهنگی موردنظر بنیاد به خانواده‌های محروم از طریق کتابخانه‌های عمومی واقع در مناطق مورد توافق با نهاد، از دیگر تعهدات بنیاد علوی در این تفاهمنامه بوده است.
تعهدات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
بر اساس این تفاهمنامه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور متعهد به معرفی مناطق نیازمند به خدمات کتابخانه‌ای به بنیاد به منظور توسعه فضای کتابخانه‌ای در محدوده جغرافیایی مورد تفاهم، ارائه فهرست پروژه‌های نیمه تمام کتابخانه‌ای در شهرستان‌های هدف به بنیاد و تعیین پروژه‌های دارای اولویت، تأمین نیروی انسانی و منابع موردنیاز برای اداره کتابخانه‌های عمومی، پس از تکمیل ساختمان کتابخانه توسط بنیاد، اجرای برنامه‌های مختلف با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی، کار و کارآفرینی شده است.
همچنین عضویت کارکنان بنیاد و خانواده‌های آنها، اعضای صندوق‌های خرد اعتباری طرح توان فزایی و دانش‌آموزان مناطق هدف، بصورت رایگان در کتابخانه‌های عمومی، اجرای برنامه‌های فرهنگی در کتابخانه‌های عمومی با توجه به تغییر رویکرد کتابخانه به پایگاه فرهنگی و اجتماعی، ایجاد بخش کودک در کتابخانه‌های عمومی فعال در مناطق هدف و تأمین تجهیزات موردنیاز کتابخانه‌های عمومی ایجاد شده توسط بنیاد در شهرستان‌های هدف از دیگر تعهدات نهاد در این تفاهمنامه است.
ماده‌ای از این تفاهمنامه به تعهدات مشترک نهاد کتابخانه‌ها و بنیاد علوی اختصاص دارد که شامل مواردی چون مشارکت در برگزاری مسابقات کتابخوانی، نشست‌های کتابخوان، جلسات نقد و بررسی و رونمایی کتاب، مسابقات نقاشی (با موضوع معیشت پایدار) همایش‌ها و جشنواره‌های مشترک علمی، آموزشی و فرهنگی در کتابخانه‌های عمومی با هدف ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، همکاری به منظور برگزاری کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های کارآفرینی و ارائه خدمات به خانواده‌های کم‌برخوردار در کتابخانه‌های عمومی، برگزاری نمایشگاه‌های دستاورد طرح آبادانی و پیشرفت در جهت آگاهی‌رسانی از فعالیت‌های بنیاد در مناطق هدف، تقویت منابع کتابخانه‌ها در حوزه سیاست‌های طرح آبادانی و پیشرفت و در نهایت اطلاع‌رسانی در خصوص فعالیت‌ها و برنامه‌های مرتبط با موضوع تفاهمنامه در مناطق هدف در این تفاهمنامه است.
