ایران اکونومیست- نوروز جشنی باستانی به مناسبت فرا رسیدن فصل بهار است که دربخش‌هایی از خاورمیانه، آسیای مرکزی، آسیای جنوبی، منطقه بالکان و شرق آفریقا جشن گرفته می‌شود؛ کارشناسان قدمت برگزاری جشن نوروز را به حدود ۳۰۰۰ سال پیش می‌دانند، امروزه همزمان با فرارسیدن بهار، در کشور‌های مختلف جهان مردم به برگزاری جشن می‌پردازند.
این جشن پس از جشن یلدا در آخرین شب پاییز از جمله مشهورترین جشن‌های باستانی در برخی کشور‌های فارسی زبان و یا دارای پیوند با فرهنگ ایرانی است.
نوروز در کشور‌های ایران، آذربایجان، افغانستان، آسیای مرکزی، بالکان، ترکیه و تانزانیا جشن گرفته می‌شود.
در روز عید نوروز افراد در کشور‌های مختلف لباس‌های نو بر تن کرده، به دید و بازدید اقوام و دوستان خود می‌روند، تهیه و پخت انواع شیرینی و پخش آن درمهمانی ها، عیدی دادن به جوان‌ها به ویژه کودکان و تزئین سفره هفت سین از جمله دیگر رسم‌های این جشن است.
پیش از فرارسیدن نوروز، افراد به تمیز کردن خانه و محل کار خود می‌پردازند و وسایل کهنه را خارج و به گل آرایی خانه می‌پردازند که به رسم خانه تکانی مشهور است.
از جمله خوراکی‌های مشهور که در این جشن مورد استفاده قرار می‌گیرد، سمنو را می‌توان نام برد که نوعی حلوای تهیه شده با گندم است؛ رسم باستانی چهارشنبه سوری نیز رسمی کهن است که در مجموعه جشن‌های استقبال از سال نو و عید نوروز قراردارد.
قدمت ۳۰۰۰ ساله جشن نوروز در ایران
در کشور ایران جشن نوروز شامل تعطیلاتی دو هفته‌ای و یکی از مهمترین جشن‌های سال است، تزیین سفره هفت سین، دید و بازدید اقوام، رفتن به مسافرت و خرید گل و ماهی قرمز از رسم‌های این جشن بین ایرانی هاست. انواع شیرینی‌ها به وسیله ایرانی‌ها در نوروز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه برگزاری جشن نوروز درکشور‌های جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان
در کشور آذربایجان که همسایه ایران است، جشن نوروز گرامی داشته می‌شود؛ مانند ایران آذری زبان‌ها نیز در استقبال از نوروز با استفاده از چوب، آتش به پا می‌کنند و با پریدن از آن از گذشته و بدی عبور و به انتظار روشنی و خوشبختی می‌روند.
غذای محبوب آذری‌ها در نوروز، نوعی دلمه با گوشت بره، برج با سبزیجات، نوعی شیرینی به نام shekerbura است که با گردو یا بادام تهیه می‌شود.
جشن و چراغانی شهر و شرکت در جشن‌های عمومی در محوطه‌های خیابان و پارک‌ها از جمله دیگر رسم‌های آذری زبان هاست.
در زمان برپایی جشن نوروز در گرجستان، اهالی این کشور لباس‌های سنتی پوشیده و مردان حرکت‌های موزون سنتی انجام می‌دهند. اسب سواری، مسابقه کشتی، برگزاری رسم برپایی آتش با هیزم و رفتن به دید و بازدید اقوام و آشنایان از دیگر رسم‌های گرجی هاست.
جشن نوروز در کشور افغانستان به طور گسترده‌ای جشن گرفته می‌شود؛لغ یکی از خوراکی‌های محبوب اهالی کشور افعانستان که در نوروز مصرف می‌کنند، خوراکی به نام Haft Mewa هفت میوه است که از ترکیب هفت میوه خشک شده و دانه‌های آجیل تهیه می‌شود و به طور معمول شامل کشمش قرمز، کشمش سیاه، کشمش زرد، سنجد، پسته، زردآلوی خشک و سیب خشک است.
شام نوروز در کشور افعانستان شامل گوشت به همراه اسفناج و برنج یا ماهی سفید است؛ خواندن شعر‌های نوشته شده به زبان فارسی و تهیه شیرینی سمنو به وسیله گروه‌هایی از بانوان از جمله دیگر رسم‌های افغان‌ها درزمان برگزاری جشن نوروز است.
در شهر مزار شریف به دلیل وجود گل‌های لاله قرمز، در نوروز جشنواره گل برگزار می‌شود و عده بسیاری از مردم به همراه خانواده‌های خود به دامان طبیعت می‌روند.
جشن نوروز در کشور‌های تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان همراه با یک روز تعطیل رسمی برگزار می‌شود.
در تاجیکستان، به رسم کهن، اهالی خانه‌های خود را تمیز و لباس‌های رنگارنگ بر تن می‌کنند و در جشن‌های ملی و عمومی شرکت می‌کنند که شامل مراسمی، چون خواندن سرود، حرکت‌های موزون و کشتی است.
تاجیک‌ها نیز خوراکی مشابه هفت میوه افغان‌ها در عید نوروز مصرف می‌کنند.
در هر دو کشور تاجیکستان و قرقیزستان، سنت پرکردن کوزه‌های آب در اطراف خانه‌ها وجود دارد و اهالی آن را یمن و نشانه سلامت و خوشبختی می‌دانند؛ رسم روشن کردن شمع نیز در این کشور‌ها وجود دارد.
در کشور قزاقستان، در جشن نوروز نوعی خوراک تشکیل شده از هفت ماده مختلف مصرف می‌شود که معمولاً شامل آب، گوشت، نمک، شیریا ماست و دانه حبوبات است.
قزاق‌ها از مهمانان خود با این خوراک پذیرایی می‌کنند؛ پوشیدن لباس‌های سنتی و برگزاری مسابقه‌های کشتی و مصرف حلوای سمنو از دیگر رسم‌ها در این جشن است.
رسم نمادین قرار دادن تخم مرغ‌های رنگی در سفره هفت سین نیز از کشور‌های اروپای شرقی وارد فرهنگ سفره هفت سین شده است و امروزه جشن نوروز در برخی مناطق کشورهایی، چون بلغارستان، رومانی و حتی بخش‌هایی از شبه جزیره کریمه برگزار می‌شود.
در کشور تانزانیا نیز جشن نوروز برگزار می‌شود و قدمت آن به حدود هزار سال پیش باز می‌گردد که گروهی از ایرانیان از شهر شیراز راهی جزیره زنگبار در ساحل تانزانیا شدند.
در طول قرن‌ها مهاجرت ایرانی به این کشور فرهنگ ایرانی درآن‌ها رواج یافت و یکی از این رسم ها، برگزاری جشن نوروز است.
تانزانیا درنیمکره جنوبی کره زمین است و جشن نوروز در آنجا متفاوت با دیگر کشور‌ها و با رسم‌های اهالی آن منطقه برگزار می‌شود.
منبع: independent
