ایران اکونومیست- بازار تاریخی ارومیه با راسته های تودرتو و حجره های متنوع همچنان از پر رفت و آمدترین مکان ها برای اهالی و مسافران به ویژه در ایام نوروز به شمار می رود.
سردرب ورودی اصلی بازار ارومیه از سمت مسجد اعظم یکی از زیباترین و خوش نقش ترین جلوه های معماری است که ذوق و علاقه هر فرد ایرانی را به خود جلب می کند.
یکی از منحصربه فردترین ویژگی های بازار تاریخی ارومیه تنوع اقلام و کالاها در این بازار به شمار می رود و وجود مغازه های طلافروشی، بزازی، فرش فروشی و عرضه لبنیات در کنار هم نقش و نگار خاصی را به این بازار تاریخی داده است.
یکی از فعالان صنف طلافروشی که مدت 30 سال گذشته را در بازار تاریخی ارومیه فعالیت کرده است نیز بر این موضوع اذعان دارد که گردشگران بیشتر از اهالی منطقه از خرید در بازار تاریخی ارومیه لذت می برند و لذت خرید همراه با گردش در یک اثر تاریخی را در دفترچه خاطره خود ثبت می کنند.
محمدرضا خداوندگار ادامه داد: وجود راهنمایان گردشگری و کارشناسان آگاه به تاریخچه این بازار هم در جذب گردشگران داخلی و خارجی تاثیرگذار بوده و ایام نوروز فرصت مناسبی برای هدایت مسافران به بازار تاریخی ارومیه است.
رضا نصیری، یکی دیگر از اصناف این بازار تاریخی که در راسته فرش فروشان فعالیت می کند، گفت: جذب مسافران داخلی و خارجی از ویژگی های منحصر به فرد این بازار است و رونق اقتصادی را برای این منطقه به ارمغان می آورد و باید مسوولان با تبلیغات موثر اقدام شایسته ای در این زمینه انجام دهند.
وی افزود: اداره کل میراث فرهنگی استان مرمت برخی از راهروها را آغاز کرده و این امر مقدمه ای برای رونق این بازار تاریخی شده است.
موسی قلی فتح جو، یکی از مس فروشان بازار ارومیه که 26 سال در این بازار فعالیت کرده است نیز افزود: جذب گردشگران داخلی و خارجی به رونق اقتصادی تمامی اصناف بازار تاریخی ارومیه منجر می شود و میراث فرهنگی طی سال های اخیر در این خصوص فعال بوده است.
افشار فتحی، یکی از بزازان این بازار با 26 سال سابقه کار نیز با اشاره به اینکه مرمت راسته بزازان چهره آن را زیباتر کرده است، افزود: چهره زیبا و چشم نواز این بازار مردم را به گشت و گذار طولانی در راسته های متعدد و متنوع آن ترغیب می کند.
کارشناسی اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی نیز گفت: بازار تاریخی ارومیه در حال حاضر در مرکز شهر قرار گرفته و پلان کلی آن به شکل مستطیل ناقص در بین خیابان های امام خمینی(ره)، عسگر آبادی، اقبال و مهاباد محصور است.
«برزویه جوانی» با اشاره به اینکه این بازار در گذشته حدود 80 هزار مترمربع مساحت داشت، افزود: در حال حاضر 13 هزار مترمربع از این بازار مسقف در شمال خیابان امام خمینی (ره) و 37 هزار مترمربع در قسمت جنوبی این خیابان تحت حفاظت و بهسازی قرار دارد.
وی ادامه داد: این بازار یکهزار و 576 باب مغازه دارد و حدود 6 هزار نفر به طور مستقیم و نزدیک به 40 هزار نفر به طور غیرمستقیم در آن کسب درآمد می کنند.
وی ادامه داد: در بازار تاریخی ارومیه تعداد هفت تیمچه و سرای به نسبت بزرگ، پنج حمام قدیمی و یک باب مسجد جامع با پنج هزار مترمربع مساحت وجود دارد که قدمت آنها به دوره های سلجوقی، صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه می رسد.
به گفته وی مسگران، زرگران، چاقوسازان، فرش فروشان، بذر فروشان، بلورفروشان، کفاشان، عطاران و بزازان از راسته های پررونق این مجموعه تاریخی است.
جوانی اظهار داشت: از اوایل قرن 14 هجری شمسی و آغاز دخل و تصرف های شهری، بخش های قابل توجهی از بافت تاریخی بازار ارومیه تخریب شد یا اتصال آنها از هسته مرکزی از هم گسیخت.
وی افزود: حمام اتحادیه، دوشابچی بازار، گرمابه علی مصطفی، راسته غلام خان، بازار نجاران و دیگر آثار تاریخی به علت پراکندگی و دخل و تصرف، نیازمند رسیدگی دائم و اعمال ضوابط و مقررات ویژه است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی نیز بازار تاریخی ارومیه را از جمله اماکن مهم گردشگرپذیر این استان بر شمرد و گفت: برای معرفی بیشتر این بازار تاریخی به گردشگران نوروزی روزانه صدها مسافر از طریق اتوبوس گردشگری به این بازار راهنمایی خواهند شد.
جلیل جباری ادامه داد: با هدف معرفی این بازار به گردشگران داخلی و خارجی، هتل های ارومیه نیز تورگردی های خود را به مقصد این بازار تاریخی هدایت می کنند.
وی افزود: استفاده از ظرفیت فضای مجازی یکی از مهمترین راهکارها برای جذب گردشگر به ویژه در ایام نوروز و تابستان است و باید از این فضا برای شناساندن هرچه بیشتر و بهتر جاذبه های گردشگری استان بهره برداری شود.
وی اضافه کرد: در سال های اخیر اقدامات مناسبی در جهت افزایش مسافران ورودی به استان به ویژه در ایام نوروز و تابستان انجام شده که نتیجه آن رشد بازدید از اماکن گردشگری آذربایجان غربی بوده است.
رییس اتاق اصناف ارومیه نیز گفت: بازار تاریخی ارومیه در تعطیلات نوروزی فعال بوده و پذیرای گردشگران و مردم محلی است.
اصغر طاهری پور در مورد صنف های سنتی و قدیمی این بازار که برای گردشگران دارای جذابیت است، ادامه داد: چاقوسازی یکی از قدیمی ترین صنف های این بازار به شمار می رود و در حال حاضر نیز راسته چاقوسازان این بازار فعال است.
به گزارش ایرنا پس از انجام مطالعات لازم در سال‌های 1358 و 1359 هجری شمسی اقداماتی برای ثبت بازار تاریخی ارومیه در ردیف آثار ملی کشور معمول شد و این اثر در سال 1362 شمسی به شماره 1639 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
پس از ثبت این بازار در فهرست آثار ملی و اعمال ضوابط و مقررات ثبتی آن، با حمایت های قانون و مشارکت و همکاری کسبه نسبت به احیا و اصلاح بخش های قدیم به فرم اولیه و هماهنگ با معماری اصیل آن اقدامات فراوانی شده است.
