به گزارش ایران اکونومیست به نقل از تارنمای بانک توسعه صادرات ایران، حاصل سفر رییس کل بانک مرکزی به عراق در هفته گذشته توافق نامه بانکی میان 2 کشور است که براساس آن جزییات شیوه پرداخت مالی بین 2 کشور در مورد بدهی های ناشی از صادرات گاز و برق ایران به عراق مشخص شده است.
برای این منظور برپایه دستور پرداخت بانک مرکزی ایران بدهی پرداخت یا منتقل می شود و درآمدهای صادراتی نیز در همین چارچوب قرار می گیرد.
بر این اساس صادرکنندگان ایرانی می توانند از طریق بانک های عراقی فعالیت کنند و بانک های ایرانی نیز می توانند در بانک های عراقی حساب دیناری و یورویی داشته باشند.
همچنین مبادلات گاز و نفت با این حساب ها انجام می شود.
در این زمینه شرکت های عراقی می توانند در بانک های ایرانی افتتاح حساب کنند و مبادلات خود را با دینار انجام دهند که در این مورد رییس بانک الرشید عراق پیشقدم شد و پیشنهاد تاسیس یک شعبه این بانک در ایران را داد که با استقبال طرف ایرانی روبرو شد.
** راهکارهای مناسب مالی برای مبادلات با روسیه، ترکیه، هند، چین و عراق
رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران پس از امضای این توافق نامه اعلام کرد با روسیه، ترکیه، هند و چین به راهکارهای مناسب مالی برای مبادلات دست یافته است.
عبدالناصر همتی اعلام کرد پس از تحریم های امسال آمریکا و محدودیت های تجاری ایران با کشورهای همسایه و اروپایی، گشایش این مبادلات بین بانکی می تواند زمینه ساز مبادلات تجاری ایران با دیگر کشورها از طریق کانال ویژه بانک مرکزی عراق برای تامین نیازمندی های کالایی و ارزی کشور با ریسک کمتر باشد. مشکل انتقال ارز نیز با این سازوکار در مورد عراق که به عنوان یکی از شرکای تجاری مهم کشور و از مقاصد جذاب صادراتی کالاهای ایرانی است مرتفع می شود.
همچنین این سازوکار پرداخت بر پایه حساب‌های یورویی و دیناری است که براساس توافقات انجام گرفته، بدهی‌های ناشی از صادرات گاز و برق به عراق براساس دستور پرداخت بانک مرکزی ایران پرداخت یا منتقل می‌شود که در نقطه متقابل ایران از منابع حاصل می‌تواند برای تسویه برخی خدمات، مانند صدور ویزای اربعین یا واردات برخی کالاها اقدام کند.
** صادرات هشت میلیارد و 750 میلیون دلار کالا به عراق
در همین زمینه دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق به تارنمای بانک توسعه صادرات ایران اعلام کرد: در سال 2018 ارزش صادرات ایران به عراق از مرز هشت میلیارد و 750 میلیون دلار گذشت و توانست جایگاه بالاتر صادراتی را نسبت به رقیب خود یعنی ترکیه به دست آورد.
حمید حسینی افزود: در این سال ارزش صادرات ترکیه هفت میلیارد و 350 میلیون دلار بود که ایران توانست با وجود تحریم ها و محدودیت های مبادلات بانکی مرزهای افزایش صادراتی را جابجا کند.
به گفته وی، این رقم شامل ترانزیت، گردشگران درمانی و بخشی از اقلام نفتی نمی شود.
حسینی تاکید کرد باید برای سال جدید برای صادرات خدمات بیشتر- به دلیل تداوم آن- برنامه ریزی کرد زیرا صادرات کالا ممکن است با وقفه مواجه شود.
به گفته وی، استقبال عراق از سرمایه گذاران ایرانی، تلاش برای ایجاد تسهیلات در مبادی مرزی، مذاکرات بانک های مرکزی 2 کشور برای گشایش اعتبار از طریق ریال و دینار و اقدام برای تسویه بدهی مربوط به گاز و برق را می توان از نقاط قوت این نشست ها و توافقنامه ها دانست.
وی ابراز داشت: بانک مرکزی با جایگزین کردن بانک‌های ایرانی به جای صرافی‌های عراقی مشکل پیمان‌سپاری صادرکنندگان به عراق را حل کرد که در این شرایط شاهد روند رو به رشد صادرات در ماه های آینده خواهیم بود. طی توافق بانک مرکزی با طرف عراقی مقرر شد به جای اینکه ارز و دینار حاصل از صادرات کالاهای ایرانی به عراق به صراف عراقی داده شود و صراف به صادرکننده ریال پرداخت کند، بانک‌های ایرانی جایگزین صرافی ها در عراق شوند.
دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق یادآوری کرد: براین اساس مقرر شد شعب بانک های ملی و پارسیان مستقر در عراق به نمایندگی از بانک مرکزی دلار یا دینار صادرکننده ایرانی را در عراق خریداری کرده و در مقابل ریال را به قیمت روز ارز از این شعبه ها دریافت کنند.
** حل و فصل طلب 2 میلیارد دلاری شرکت گاز و توانیر ایران از عراق
حسینی دیگر دستاوردهای این سفر را حل و فصل طلب 2 میلیارد دلاری شرکت گاز و توانیر ایران از عراق دانست و عنوان کرد: با توجه به سفر رییس کل بانک مرکزی به عراق این مشکل تا 90 درصد رفع شده است؛ زیرا بر اساس قرارداد منعقده با عراق مقرر شده بود برق صادراتی ایران به این کشور براساس دلار و گاز صادراتی بر اساس یورو محاسبه شود اما با شروع تحریم ها و مشکل مبادلات بانکی عراق قادر به پرداخت هزینه برق و گاز وارداتی از ایران بر مبنای این دو ارز نبود، در حالی که شرکت گاز و توانیز ایران بر دریافت بهای صادرات گاز و برق به یورو و دلار اصرار داشتند.
وی ادامه داد: یکی از دغدغه های شرکت های گاز و توانیر ایران در مورد دریافت طلب خود به صورت دینار، کاهش فاصله قیمتی بین نرخ رسمی دینار و بازار آزاد بود که با به حداقل رسیدن این فاصله نگرانی بابت زیان ناشی از تفاوت قیمت برای این شرکت ها به حداقل رسید.
دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق از رشد 53 درصدی صادرات به عراق خبر داد و افزود: عراق که از ابتدای امسال در رتبه دوم واردات کالا از ایران قرار داشت از مهرماه به مدت سه ماه رتبه نخست واردات را به خود اختصاص داد اما در دی ماه امسال با اختلاف هشت میلیون و 12 هزار کیلوگرم دوباره در رتبه دوم قرار گرفت.
«براین اساس تا پایان دی ماه امسال 16 میلیون و 749 هزار تن کالا به ارزش هفت میلیارد و 514 میلیون و 823 هزار دلار به عراق صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه پارسال از نظر وزنی 53 درصد و از نظر ارزشی 44.75 درصد رشد کرد».
