تهدید حذف بلیت‌های چارتر برای سفر

به گزارش ایران اکونومیست؛   حرمت‌الله رفیعی در پی مخالفت وزیر راه و شهرسازی با فروش بلیت هواپیما به صورت چارتری،  توضیح داد: قیمت بلیت هواپیما را آژانس مسافرتی تعیین نمی‌کند، این شرکت هواپیمایی است که قیمت‌گذاری می‌کند. چنان‌چه در اذهان عمومی آژانس را گران‌فروش معرفی کنند، در حق آن‌ها جفا کرده‌اند. آفت چارتر این است که شرکت‌های هواپیمایی پروازها را «سالانه» کرایه می‌دهند، درحالی‌که خوب می‌دانند برخی مسیرها تمام سال مسافر ندارند، آژانس ناچار است صندلی‌های هواپیمایی را که برای یک‌سال چارتر کرده در پاره‌ای از زمان‌ها، زیر قیمت و با زیان بفروشد و در فصل شلوغ برای جبران آن خسارت، قیمت‌ها را بالا ببرد. اگر پروازها را براساس عرضه و تقاضا و فصلی به آژانس‌ها کرایه می‌دادند، قیمت‌ها این‌قدر دچار نوسان نمی‌شد.
او اضافه کرد: حتی پرواز برنامه‌ای هم که برخی شرکت‌های هواپیمایی فقط به آن روی آورده‌اند اگر جا نیافتد و کنترلی روی آن نباشد با افزایش قیمت روبه‌رو خواهد شد، پس مشکل جای دیگری است نه اصل چارتر.
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی افزود: جفای ایرلاین این است که حقوق پرسنل خود را از چارترفروشی تأمین می‌کند؛ حرف ما هم این است که حقوق پرسنل را نباید فقط از چارتر تأمین کنند. از طرفی چارتر را براساس تعریف واقعی در اختیار آژانس نمی‌گذارند. ایرلاین مثلاً در مسیر تهران - مشهد - تهران از سازمان هواپیمایی کشور مجوز پرواز برنامه‌ای می‌گیرد و درحالی‌که بلیت آن را باید در سیستم بفروشد، آن را برای یک‌سال به آژانس‌ها چارتر می‌دهد. اگر شرکت‌های هواپیمایی قصد چارترفروشی دارند از همان ابتدا باید درخواست مجوز مرتبط با آن را بدهند، مخصوصاً آن‌که به لحاظ قانونی نمی‌توانند همه ظرفیت خود را چارتر بفروشند.
رفیعی اظهار کرد: روتین کار این است که آژانس مسافرتی به اندازه گروه به شرکت هواپیمایی درخواست دهد و ایرلاین بر آن اساس از سازمان هواپیمایی مجوز بگیرد یا در مسیری آژانس مسافر دارد و از ایرلاین درخواست کند برای چند ماه به اندازه نیاز، تعدادی هواپیما چارتر بدهد. با این کار سازمان هواپیمایی به اندازه ظرفیت آن مسیر مجوز پرواز برنامه‌ای صادر می‌کند و مازاد آن را مجوز چارتری می‌دهد.
این فعال گردشگری به مخالفت وزیر راه با ادامه فعالیت پروازهای چارتری و اعلام نظرهایی که در جلسه اخیر سازمان هواپیمایی و معاون قضائی دادستان کل کشور درباره تعطیلی چارتر به شکل مرسوم مطرح شده است، اشاره کرد و گفت: مگر می‌شود چارتر را جمع کرد؟ اصلاً گردشگری بر مبنای چارتر کارش را انجام می‌دهد. چارتر هواپیما تعریف دارد و باید شکل واقعی آن را اجرا کنیم. یعنی ایرلاین طبق نیاز و بسته سفر باید درخواست چنین مجوز ی را به سازمان هواپیمایی بدهد، نه این‌که پروازهای برنامه‌ای را با عنوان چارتر به آژانس‌ها بفروشد و بعد هم بلیت‌فروشی کند؛ این کار یعنی سهمیه مردم را برمی‌دارم و به هر قیمتی که می‌خواهم می‌فروشم.
رفیعی در ارتباط با اظهارنظر وزیر راه مبنی بر این‌که «کسی که هواپیما را چارتر کرده، یک بسته سفر دارد که شامل اقامت، حمل و نقل و خورد و خوراک است و تورگردان باید خودش مسافر داشته باشد و غیر از این فروش بلیت چارتری تخلف است»، در پاسخ به این سوال که آیا سازوکار اجرایی آن با آژانس‌های گردشگری طرح یا تعیین شده است، گفت: چه زمان آژانس‌های مسافرتی طرف مشورت و مذاکره بوده‌اند که حالا باشند؟ این حلقه مفقوده، ابدی است. هیچ وقت دولت میل نداشته نیاز بخش خصوصی را بپرسد. دولت نخست باید واگذاری امور تصدی‌گری‌شده را انجام دهد. این کار را صنف باید انجام دهد اما منِ صنف در کجای این قضیه هستم؟ آیا صنف گردشگری در ستاد سفر حضور دارد؟ آیا وقتی تصمیم می‌گیرند، نظر و نیاز بخش خصوصی و صنف گردشگری را جویا می‌شوند؟
او اضافه کرد: صنف گردشگری حتی عضو ستاد سفر نیست، ستادی که دست‌آخر تصمیم‌هایش را منِ آژانس‌دار باید اجرا کنم. ما هیچ‌وقت طرف مشورت نبوده‌ایم؛ نه در زمان تصمیم‌گیری برای تخصیص ارز مسافرتی و نه به وقت تعیین نرخ عوارض خروج و نه قضایای مرتبط دیگر. حالا هم که موضوع حذف چارتر مطرح است ما اصلاً طرف نظر و مشورت نیستیم.
رفیعی همچنین گفت: چارتر در قالب بسته سفر باید تعریف شود و نمی‌توان کامل آن را حذف کرد. مثلاً در مسیر کیش می‌دانیم در این فصل چقدر مسافر برنامه‌ای دارد و چه مقدار با تور سفر می‌کنند، پس با توجه به این ظرفیت درخواست پرواز چارتری می‌دهیم و متناسب با این نیاز هم سازمان هواپیمایی مجوز صادر می‌کند. جلو این رویه را که نمی‌توان گرفت؛ باید عرضه را با تقاضا تنظیم کنند.
پس از گران‌فروشی بلیت هواپیما که به گفته سازمان و شرکت‌های هواپیمایی، بیشتر تحت تأثیر افزایش نرخ ارز بود، آخوندی - وزیر پیشین راه و شهرسازی - علاج ساماندهی نرخ بلیت هواپیما را حذف چارترها دانسته بود. اینک محمد اسلامی - وزیر راه و شهرسازی - در اظهارنظر مشابهی از ممنوعیت فروش بلیت هواپیما به صورت چارتری خبر داده و تصریح کرده است که «فروش بلیت پروازهای برنامه‌ای به صورت چارتری تخلف بوده و سازمان هواپیمایی کشوری با متخلفان برخورد می‌کند و قیمت بلیت هواپیما طبق قانون تابع عرضه و تقاضا است و بر این مسئله تاکید داریم که فروش بلیت چارتری ممنوع است».
او اظهار کرده که «چارتر یعنی کسی که هواپیما را چارتر کرده، یک بسته سفر دارد که شامل اقامت، حمل و نقل و خورد و خوراک است و تورگردان باید خودش مسافر داشته باشد و در بخش حمل و نقل هوایی غیر از این را قبول نداریم و اگر کسی از اول بهمن ۹۷ بلیت پرواز برنامه‌ای را چارتری فروخته، تخلف کرده و سازمان هواپیمایی کشوری طبق قانون با آن برخورد خواهد کرد».
پس از آن سازمان هواپیمایی کشوری، بخشنامه الزام شرکت‌های هواپیمایی به فروش بلیت هواپیما به صورت سیستمی از اول بهمن‌ماه را ابلاغ و اعلام کرد که شرکت‌های هواپیمایی به فروش بلیت چارتری بدون لحاظ بسته سفر مجاز نیستند و ارائه بلیت هواپیما باید مشمول ابطال و تغییر باشد.
بر اساس این بخشنامه، انجام پروازهای چارتری در قالب بسته‌های سفر و ترکیب هتل و پرواز منحصراً در مسیرهای گردشگری با رعایت مقررات، مستلزم اخذ مجوز پرواز چارتری از سازمان خواهد بود.
با این وجود، نظر علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری بر این است که «شبکه چارتری را به صورت کامل نمی‌توان قطع کرد، چرا که در حال حاضر ۲۰ درصد پروازها چارتری است». او گفته که «بخشی از مسافرت‌ها به صورت گردشگری انجام می‌شود که باید به صورت چارتری باقی بماند و این مساله در دنیا تعریف شده است».