به گزارش ایران اکونومیست به نقل از رسانه مالیاتی ایران؛ مالیات بر ارزش‌افزوده نوعی مالیات بر مصرف است که درشمار مالیات‌های غیرمستقیم قرار می‌گیرد.این مالیات درواقع نوعی مالیات چندمرحله‌ای است که در مراحل مختلف زنجیره تولید- توزیع براساس درصدی از ارزش‌افزوده کالاهای تولیدشده و یا خدمات ارائه‌شده اخذ می‌گردد. اجرای نظام مالیات بر ارزش‌افزوده همچون سایر انواع مالیات‌ها در جهت تأمین درآمدهای پاک مالیاتی و باهدف انتقال بار مالیاتی از تولید به مصرف است.برخی از مزایای مالیات بر ارزش افزوده عبارتند از: درآمد زایی پایدار برای تامین هزینه های عمومی، شفاف‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و نظارت بر جریان کالا و خدمات در اقتصاد ملی، حمایت از اقشار آسیب پذیر با اعمال معافیت کالا و خدمات سبد خانوار، تقویت صادرات با اعمال نرخ صفر، اصلاح الگوی مصرف، کاهش اتکای بودجه کشور به درآمدهای نفتی، انتقال بار مالیات از درآمد به مصرف و کاهش فشار بار مالیات بر فعالان اقتصادی سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس اختیار حاصل از ماده «۱۸» قانون مالیات بر ارزش افزوده به ترتیب اولویت نسبت به تعیین و اعلام مودیان مشمول ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده اقدام نموده است. که تاکنون شامل هفت مرحله فراخوان بوده است.
اگراشخاص حقیقی یا حقوقی مشمول ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده باشند باید مراحل ثبت نام الکترونیکی مالیات بر ارزش افزوده را به صورت زیر انجام دهند :
۱-پیش ثبت نام: فعال اقتصادی پس از احراز شـرایط مشـمولیت ثبـت نـام بایسـتی بـه سـامانه اینترنتـی عملیات الکترونیکـی مالیـات بـر ارزش افـزوده بـه آدرسwww.evat.ir مراجعـه و در قسمت انجام پیش ثبت نام با توجه به نوع شخصیت خود حسب مـورد، اقـدام بـه تکمیـل فـرم پیش ثبت نام اشخاص حقیقی یا حقوقی نماید.اطلاعات هویتی مودیان در تمامی فرم های سامانه مالیات برارزش افزوده از اطلاعات ثبت نام مودیان بارگذاری می شود و به دلیل یکپارچگی اطلاعات سازمانی امور مالیاتی کشور، بخش زیادی از اطلاعات مودیان از سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی(ثبت نام کد اقتصادی)بارگذاری و مابقی اطلاعات که توسط مودی در سامانه ثبت نام ارزش افزوده ثبت شده است، توسط اداره امور مالیاتی مربوطه کنترل و صحت سنجی می گردد .
در فرم پیش ثبت نام اطلاعات اصلی عبارتند از: اشخاص حقوقی : نام شرکت/ موسسه - شماره ثبت - شماره اقتصادی - شماره شناسایی ملی مدیر عامل - نام مدیر عامل - نام خانوادگی مدیرعامل - محل ثبت
اشخاص حقیقی : نام - نام خانوادگی - نام فروشگاه/کارگاه/ دفتر - شماره جواز کسب (اختیاری) - شماره اقتصادی - شماره شناسایی ملی
با توجه به اینکه اطلاعات مودیان بارگذاری می گردد هر گونه اطلاعاتی که از مودی موجود نیست باید توسط مودی تکمیل گردد . در پایان پس از تأیید عدم ثبت نام قبلی و یا عدم دریافت دعوت نامه ثبت نام، کد امنیتی ارائه شده توسط سایت را عینا در محل مربوطه وارد و گزینه ارسال اطلاعات را انتخاب نماید.
۲-دریافت دعوتنامه پـس از انجـام پـیش ثبـت نـام: در سـامانه اینترنتـی عملیـات الکترونیکـی و دریافـت کد رهگیری، چنانچه کد پستی و نشانی محل فعالیت به درسـتی اعـلام شـده باشـد، پـس از یک هفتـه تـا ده روز از طریـق پسـت، بسـته ای حـاوی دعوتنامـه ثبـت نـام و نـام کـاربری و رمز عبور برای مودی ارسال می شود.
برای انجام ثبت نام فعال اقتصادی مشمول پس از دریافت بسته ی رمز خود، بایستی مجددا به سامانه اینترنتی www.evat.ir مراجعه ودر لینک انجام ثبت نام پس از وارد نمودن نام کاربری و رمز عبور اقدام به ثبت نام نموده وآن را نهایی نماید.
۳-انجام ثبت نام: اطلاعات هویتی مودیان در تمامی فرم های سامانه مالیات برارزش افزوده از اطلاعات ثبت نام مودیان بارگذاری می‌گردد و به دلیل یکپارچگی اطلاعات سازمانی امور مالیاتی کشور، بخش زیادی از اطلاعات مودیان از سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی(ثبت نام کد اقتصادی)بارگذاری و مابقی اطلاعات که توسط مودی در سامانه ثبت نام ارزش افزوده ثبت شده است، توسط اداره امور مالیاتی مربوطه کنترل و صحت سنجی می گردد،انجام اغلب مراحل الکترونیکی منوط به تکمیل ثبت نام می باشد.
مودی جهت ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده باید دوکد دریافت نماید:
۱- نام کاربری و کلمه عبور ارسالی پس از پیش ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس ww.evat.ir
۲-کد رهگیری ثبت نام در سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی به آدرسwww.tax.gov.ir (ثبت نام کد اقتصادی).
مودی پس از دریافت کد های مربوطه وارد سامانه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس www.evat.ir گردیده و از منوهای موجود در سامانه، در ستون ثبت نام، گزینه « انجام ثبت نام» را انتخاب می‌نماید.
طبق ماده «۲۰» قانون مالیات بر ارزش افزوده مودیانی که با توجه به ضوابط اعلام شده سازمان امور مالیاتی کشور ملزم به ثبت نام و اجرای قانون شده اند، باید علاوه بر اینکه در هنگام عرضه کالا یا ارائه خدمات ، اقدام به صدور صورت حساب مورد تایید نمایند، مالیات بر ارزش افزوده را به نیابت از طرف سازمان از طرف دیگر معامله خود وصول و تا پایان دوره مالیاتی و زمان تسلیم اظهارنامه نزد خود به امانت نگه دارند.
همچنین بر اساس ماده «۲۱» قانون مذکور، از دیگر تکالیف و وظائف مودیان ثبت نام شده و ملزم به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده انجام تسویه حساب مالیاتی از طریق ارائه اظهارنامه فصلی می باشد، که مودیان باید حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضاء هر دوره مالیاتی سه ماهه، اظهارنامه ای را طبق نمونه و دستورالعملی که توسط سازمان امور مالیاتی اعلام شده است ، به ترتیب مقرر تکمیل، تسلیم و مالیات و عوارض متعلق به دوره را محاسبه و در مهلت تعیین شده مذکور به حسابی که توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می‌گردد واریز نمایند.
مودیان مشمول مالیات بر ارزش افزوده مکلفند از دفاتر، صورت حساب ها و سایر فرم های مربوط، ماشین های صندوق و یا سایر وسایل و روش های نگهداری حساب استفاده نمایند و در صورت مراجعه ماموران مالیاتی مکلف به ارائه دفاتر و اسناد و مدارک درخواستی حسب مورد می باشند.مودیان مالیاتی در صورت انجام ندادن تکالیف مقرر در قانون مالیات بر ارزش افزوده مشمول جرائم مقرر در مواد «۲۲» و «۲۳» قانون مزبور به شرح ذیل می‌گردند:
-عدم ثبت نام مودیان در مهلت مقرر معادل ۷۵% مالیات متعلق تا تاریخ ثبت نام و شناسایی حسب مورد;
-عدم صدور صورت حساب معادل یک برابر مالیات متعلق;
-عدم درج صحیح قیمت در صورتحساب معادل یک برابر مابه التفاوت مالیات متعلق;
-عدم درج و تکمیل اطلاعات صورتحساب طبق نمونه اعلام شده معادل ۲۵% مالیات متعلق;
-عدم تسلیم اظهارنامه از تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد حسب مورد، معادل ۵۰% مالیات متعلق;
-عدم ارائه دفاتر یا اسنادو مدارک حسب مورد معادل ۲۵% مالیات متعلق;
-تاخیر در پراخت مالیات های موضوع این قانون در مواعد مقرر موجب تعلق جریمه ای به میزان ۲% در ماه، نسبت به مالیات پرداخت نشده و مدت تاخیر خواهد بود.
طبق ماده ۳۴ مودیان مشمول مالیات موضوع این قانون مکلفند از دفاتر، صورتحسابها وسایر فرمهای مربوط، ماشینهای صندوق ویا سایر وسایل و روشهای نگهداری حساب که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می کند، استفاده نمایند. مدارک مذکور باید به مدت ده سال بعد از سال مالی مربوط توسط مودیان نگهداری ودر صورت مراجعه مأموران مالیاتی به آنان ارائه شود.
همانگونه که گفته شد ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده در صورت مشمولیت، صدور صورتحساب، ارائه اظهارنامه ارزش افزوده در موعد مقرر و نگهداری وارائه اسناد مورد نیاز برای رسیدگی از جمله مهمترین وظایف مودیان مالیات بر ارزش افزوده است، در مقابل نیز سازمان مالیاتی با فراخوان مرحله ای مشمولان، ایجاد بسترهای سخت افزاری ونرم افزاری برای ثبت نام مشمولان، شناسایی، رسیدگی و تشخیص، مطالبه مالیات بر ارزش افزوده، تدوین آیین نامه ها ودستورالعمل های مورد نیاز، اطلاع رسانی در خصوص زمان ارائه اظهارنامه کوشیده است به تکالیف قانونی خود عمل کند.هر میزان عمل به این تکالیف و وظایف قانونی دقیق تر، منظم تر باشد وصول به اهداف و چشم اندازهای اقتصادی، اجتماعی مالیات بر ارزش افزوده بیشتر خواهد بود.مجموعه ای از اهداف وآرمان ها که همگی در خدمت پیشرفت وتوسعه کشور است.
