باغ گلشن طبس، اعجازی در دل کویر

به گزارش ایران اکونومیست، این باغ در شهر طبس، واقع در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. برای رسیدن به این باغ زیبا، باید پس از رسیدن به شهر، به قسمت شرقی آن و در منطقه‌ای میان دو کویر دشت لوت و دشت کویر، بروید. این باغ در اوایل قرن سیزدهم هجری قمری یعنی اواخر حکومت لطفعلی خان زند و در میانه‌ی بحبوحه‌ی به قدرت رسیدن آغا محمد خان قاجار و به دستور امیر محمد حسن خان عرب زنگویی، حاکم تون و طبس ساخته شده است.
پیش از هر توضیحی در مورد باغ گلشن طبس، بد نیست بدانیم که این باغ، یکی از مهم‌ترین باغ‌های ایرانی است و شکل مربعی آن، فقط در تاج محل هند تکرار شده است و یکی از دو نماد شهر طبس به شمار می‌رود. و اما باغ گلشن طبس چه ویژگی‌هایی دارد که آن را تا این حد از سایر باغ‌های ایران و جهان متمایز کرده است؟
باغ گلشن در حدود 7 هکتار وسعت دارد. طراحی این باغ براساس نمونه‌ی چهارباغ یا چارباغ انجام شده است که یکی از طراحی‌های اصلی باغ‌های ایرانی محسوب می‌شود. علاوه بر این، طرح این باغ برگرفته از آیات قرآن کریم در مورد بهشت است که در آن گفته شده است که دو نهر یکدیگر را قطع می‎‌کنند، چراکه در این باغ معابر و نهرهای عمود بر هم، محوطه را به چهار قسمت مساوی تقسیم کرده و از یکدیگر عبور می‌کنند. یکی از مهمترین ویژگی‌های باغ گلشن طبس در کنار طرح مربعی منحصر بفردش، همگامی زیبای آب نهرها و سبزه است که در کنار هم، ترکیب بسیار زیبایی را پدید آورده‌اند.
تنها یک ساختمان در این باغ زیبا و پهناور قرار دارد که به آن عمارت سردرب می‌گویند. این عمارت، ساختمانی دو طرفه است که یک طرف آن به سمت میدان انقلاب اسلامی طبس و طرف دیگر آن رو به باغ قرار گرفته است. این عمارت دو طبقه دارد و اصل بنا در زلزله‌ی سال 1357، به طور کامل از بین رفت و آنچه امروزه تحت عنوان عمارت سردرب در این باغ قرار دارد، بر اساس نقشه‌ی بنای قدیمی ساخته شده است. در این ساختمان، موزه‌ی میراث زمین طبس نیز قرار دارد که بدون شک برای کسانی که به علم زمین‌شناسی علاقمند هستند، بسیار جذاب خواهد بود.
و اما نکته‌ی دیگری که در مورد این باغ قابل توجه است، سیستم آبیاری حیرت‌انگیز آن در دل کویر طبس است که باعث شده چنین سرسبزی و طراوتی را سال‌های سال در خود حفظ کند. در این باغ، آب به‌صورت دایمی جریان دارد. اما چطور؟ دلیل این جریان همیشگی، استفاده‌ی همزمان از آب‌های سطحی و منابع آبی زیرزمینی منطقه است. جالب است بدانید که آب چشمه‌های سرد و گرم طبس که از کوهستان‌های اطراف سرچشمه می‌گیرند دقیقا در محل احداث باغ به یکدیگر می‌رسند و در باغ جریان یافته و سپس به سمت شهر جاری می‌شوند.