به گزارش ایران اکونومیست؛ پس از آنکه رئیس ایالات متحده آمریکا اعلام کرد در پی تحریم‌های بی سابقه، فروش نفت ایران را به صفر خواهد رساند، رفته رفته شاهد هستیم، هند که به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مشتریان نفت ایران محسوب می‌شود، به بازار واردات بازگشته است. این موضوع نشانگر آن است که تهدیدهای دولت آمریکا تنها جنبه تبلیغاتی دارد. بازگشت هند برای خرید دوباره نفت ایران آن هم با پرداخت روپیه حاکی از آن است که عقب نشینی آمریکا از مواضع خود مبنی بر به صفررساندن فروش و صادرات نفت ایران، هر روز شکل تازه‌ای به خود می‌گیرد و تصمیم آمریکا را در این راستا به شکل یک بلوف بزرگ بازنمایی می‌کند.
اگرچه هند بر اثر فشارهای آمریکا برای قطع مراودات تجاری با ایران، ماه اوت سال 2018 واردات نفت از ایران را به حدود 523 هزار بشکه در روز رسانده و این رقم را 32 درصد نسبت به ماه قبل از آن کاهش داده بود ولی به گمان کارشناسان این اقدام، به امید بهره‌مندی از معافیت‌های آمریکا اتخاذ شده بود. تصمیمی که به بار نشست و هند از دروازه‌های دیپلماسی انرژی برای خرید دوباره نفت از ایران عبور کرد. این نکته را نباید فراموش کرد که مقامات جمهوری اسلامی ایران از ابتدای شروع تحریم‌ها، آن را بی اثر خواندند و مقامات آمریکایی را دعوت کردند تا با رجوع به تجربیات دولت‌های پیشین از راه تحریم و تهدید با ایرانیان سخن نگویند.
در همین رابطه، شهباز حسن پور عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به سفر نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد به هندوستان و دعوت از آنها برای متوقف کردن خرید نفت از ایران به خبرنگار «ابتکار» می‌گوید: «چند ماه پیش نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در سفری که به هندوستان داشت تلاش کرد تا مقامات این کشور را در قطع مراوده با ایران و توقف واردات نفت ازکشورمان متقاعد کند .»
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در همین مورد ادامه می دهد: «خبرها حاکی از آن بود که تصمیم هند برای کاهش واردات نفت ایران، مشروط به این باشد که آمریکا هم پیشنهاد متحدان خود برای اعطای معافیت از تحریم‌ها را بررسی کند. در واقع هند با این استراتژی، بازی برد- برد را در دستور کار خود قرار داد.»
نماینده مردم سیرجان با ابراز خرسندی از واکنش مقامات کشورمان اضافه می‌کند: «مقامات نفتی ما نیز با درک درست از موقعیت کنونی و مبهم بودن شرایط آینده منفعل عمل نکردند، بلکه با ارائه تخفیف‌های جذاب به مشتریان هندی، میزان واردات نفت این کشور را در حدودی حفظ کردند. این موضوع نشان می‌دهد که دیپلماسی فعال در دستور کار دولت قرار دارد و با ایجاد فضای جدید، تصمیمات دولت کنونی امریکا را تا حدودی خنثی می‌کنند.»
**بازپس گیری بازارهای جهانی
با اعلام خبری از سوی منابع آگاه نفتی در هند که خرید یک میلیون بشکه نفت از سوی دو شرکت بهارات و هندوستان پترولیوم را در ماه آینده میلادی وعده داده بودند، هندوستان پس از یک توقف استراتژیک سه ماهه، مجموع واردات نفت خود از ایران را از سر خواهد گرفت. شواهد حاکی از آن است که هر کدام از این شرکت‌ها قصد خرید یک میلیون بشکه نفت را دارند.
دریافت سفارش 5 میلیون بشکه‌ای از سوی شرکت ملی نفت هند و 3 میلیون بشکه از سوی شرکت پتروشیمی مانگلور در ماه فوریه گواهی روشن بر کارآمد بودن سیاست‌های اتخاذی دولت دوازدهم در مقابله با تحریم‌ها است.
در همین رابطه، شهاب نادری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید برنقش دستگاه دیپلماسی دولت در شروع دوباره مراودات تجاری با کشورهای موثر در اقتصاد جهانی در حالی که ایران با تحریم‌های ظالمانه آمریکا روبه‌رو است می‌گوید: «تلاش دستگاه دیپلماسی و حضور شخص وزیر امور خارجه در راس هیئت‌های بلندپایه اقتصادی و سیاسی به کشورهای دیگر برای پویایی اقتصاد را نباید نادیده بگیریم و این موضوع نشانگر مسئولیت‌پذیری دولت برای حل بحران کنونی اقتصادی است.»
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس معتقد است برخلاف برخی شایعات و باتوجه به تدابیر اتخاذ شده و اشراف مقامات نفتی و دستگاه دیپلماسی کشورمان به شرایط موجود، در ادامه وضعیت فروش نفت با مشکل خاصی مواجه نخواهد شد.
نادری اضافه می کند: بازگشت دوباره هند به بازار نفتی ایران، نشان می‌دهد که می‌توان به عدد تعیین شده در بودجه سال 98 یعنی فروش روزانه یک تا یک و نیم میلیون بشکه نفت، امیدوار بود. در واقع آمریکایی‌ها به رغم تلاش‌های خود، نتواستند مانع فروش نفت ایران شوند. اعطای معافیت به 8 کشور که خریداران اصلی نفت ایران هستند نیز، این ادعا را ثابت می کند.»
** راهکارهای دولتمردان برای تسهیل در مبادلات ارزی
چگونگی مبادلات پولی و ارزی، همچنان موضوع مورد چالش معاملات نفتی است. موضوعی که رئیس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی، از راه‌اندازی صندوقی مشترک میان بانک‌های مرکزی دو کشور خبر داده و معتقد بود بدین ترتیب می‌توان از کمند تحریم‌ها رها شد.
پس از دیدار و نشست محمدجواد ظریف با هندی‌ها، مقامات هر دو کشور اعلام کردند ضمن بررسی راهکارها برای تمدید معافیت‌ها در ماه مارس (اواخر سال شمسی)، به مکانیسمی برای دریافت روپیه به جای دلار برای انجام مبادلات نفتی میان دو کشور نیز رسیده‌اند که برای این منظور باید نسبت به بازگشایی یک بانک ایرانی در هند اقدام شود.
بر این اساس و طبق آخرین اخبار دریافتی، دولت نارندرا مودی، نخست وزیر هند به بانک ایرانی پاسارگاد اجازه داده تا نسبت به تاسیس شعبه‌ای در شهر بمبئی اقدام کند.
حضور دوباره هندی‌ها بر سفره نفتی ایرانی‌ها، فصلی جدید در برچیدن موانع تحریم ایجاد کرده است که امید می رود مقامات نفتی کشورمان با در نظر گرفتن شرایط جدید، از این فرصت برای تحقق بودجه سال آینده بهره لازم را ببرند.
در همین راستا، ابوالفضل حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از یک پیشنهاد مبنی بر تاسیس و تشکیل بانکی مشترک میان ایران، چین، هند، پاکستان، روسیه و ترکیه خبر داد که می‌تواند بخش عمدهای ازمبادلات ارزی را سامان دهد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس چنین اقدامی را در راستای فعالیت موفق دستگاه دیپلماسی ایران می‌داند و خاطرنشان می‌کند: «سفرهای وزیر امورخارجه به‌عنوان راس هرم دستگاه دیپلماسی دولت به کشورهایی که با آنها منافع مشترک تجاری، سیاسی و اقتصادی داریم، بسیار حائز اهمیت و به‌طور کلی در حوزه وظایف و اختیارات این وزارتخانه محسوب می‌شود. به همین دلیل است که در شرایط فعلی، فعالیت دیپلمات‌های ایرانی در حوزه انرژی اهمیتی چندین برابر پیدا کرده است.»
حسن بیگی روابط با هندوستان را بدون توجه به سلطه‌گری‌های آمریکا، مطلوب ارزیابی می‌کند و با اشاره به تلاش دولت برای تهاتر با هند و تاسیس بانک مشترک تصریح می‌کند: «برای برقراری روابط اقتصادی، باید بانک مشترکی تاسیس شود که مبادلات ارزی ایران را تامین کند. دولت در واقع به دنبال تاسیس بانک مشترکی با ترکیه، چین، پاکستان، روسیه و هندوستان برای تبادل ارزی بوده که راهکاری مناسب برای خنثی کردن تحریم‌های آمریکا محسوب می‌شود.
