به گزارش ایران اکونومیست؛ بین رسانه‌های معتبر، معمول است که در آستانه سال جدید یا پس از تعطیلات سال نو، پیش‌بینی و تحلیل‌هایی از روندهای اقتصادی ارائه دهند. نهادها و سازمان‌های اقتصادی نیز در گزارش‌های دوره‌ای خود، به چنین تحلیل‌هایی می‌پردازند. با گردآوری تحلیل‌های بانک جهانی، سازمان بین‌المللی انرژی، اکونومیست، فوربس و صندوق بین‌المللی پول، دیدگاه این منابع درباره اقتصاد ایران در سال جدید میلادی و نیز تأثیر آن بر اقتصاد جهان را انعکاس می‌دهد.
**تحریم‌های ایران، تعدیل‌کننده رشد اقتصادی منطقه
بانک جهانی با مروری بر رشد اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال افریقا در سال 2018، رونق اقتصادی در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) را ناشی از افزایش تولید نفت و کاهش کسری بودجه دانسته که امکان افزایش پرداخت‌های عمومی و حمایت از تراز حساب جاری را برای این کشورها فراهم کرده‌اند. این در حالی است که ایران به دلیل تأثیرپذیری از تحریم‌های یک‌سویه آمریکا، مجموع رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده غیر عضو و نیز کشورهای منطقه را تعدیل کرده است.
با این حال، انتظار می‌رود این منطقه در سال 2019، رشدی 1.9 درصدی را به‌واسطه بهبود اقتصادی در هر دو گروه کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت، تجربه کند و هر دو گروه، رشد پایداری را در این بازه زمانی نشان دهند. همچنین تشدید تنش روابط ایران و آمریکا می‌تواند به‌عنوان یکی از ریسک‌های منطقه، آثار منفی بر اقتصاد سایر کشورهای منطقه داشته باشد.
پیش‌بینی بانک جهانی از رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت در منطقه خاورمیانه (شامل الجزایر، بحرین، ایران، عراق، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی)، برای سال 2019، 1.4 و برای سال 2020، 2.3 درصد است. بر این اساس، رشد اقتصادی در ایران در هر دو سال 2019 و 2020 کم‌تر از سایر کشورهای منطقه و به ترتیب 3.6- و 1.1 درصد خواهد بود.
**کمبود عرضه در غیاب ایران
سازمان بین‌المللی انرژی نیز ماه گذشته پس از اجلاس اوپک، با فرض کاهش صادرات نفت ایران و ونزوئلا، مازاد تقاضا و کمبود عرضه را تا تابستان 2019 پیش‌بینی کرده است. این سازمان، تأثیر کاهش عرضه بر اثر بازگشت تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران و افزایش قیمت نفت تا 86 دلار در هر بشکه و سپس افت قیمت تا 58 دلار بر اثر افزایش عرضه برای جبران کاهش سهم ایران از بازار را مورد توجه قرار داده و با سناریوی انطباق اعضای اوپک با اجلاس دسامبر و کاهش عرضه ایران و ونزوئلا، چنین چشم‌اندازی را ترسیم کرده است.
ایران کجای اقتصاد 2019 ایستاده است؟
**ریسک بازار انرژی جهان در نتیجه تصمیم آمریکا برای تحریم ایران
اکونومیست در پیش‌بینی خود از صنایع مختلف در سال 2019، شش صنعت مهم «خودرو»، «کالاهای مصرفی و خرده‌فروشی»، «انرژی»، «خدمات مالی»، «بهداشت و درمان» و «تلکام» را مورد بررسی قرار داده است. در مقدمه این گزارش، به پنج ریسکی که صنایع جهان را در سال 2019 تحت تأثیر قرار می‌دهند اشاره شده که شامل جنگ تجاری آمریکا و چین، کاهش سرعت رشد در اقتصاد جهانی، خروج انگلستان از اتحادیه اروپا، تحریم‌های ایران و در نهایت امنیت فضای مجازی و ریسک تکنولوژی هستند. در مقدمه این گزارش آمده است موضوع ایران، به این بستگی دارد که آمریکا بدون حمایت اتحادیه اروپا چه میزان در محدود کردن صادرات ایران موفق خواهد بود.
این گزارش، بخش انرژی را با عنوان «انرژی در 2019: تأثیر ایران» آغاز کرده است. به اعتقاد تحلیل‌گران اکونومیست، بازگشت تحریم‌های ایران، ریسک‌هایی را به بازارهای جهانی نفت وارد کرده و کاهش تولید ایران، قیمت‌های برنت را از میانگین 73.2 دلار برای هر بشکه در سال 2018 به 75.5 دلار در سال 2019 افزایش خواهد داد. همچنین به دلیل مشکلاتی که آمریکا برای کشورهای خارج از معافیت‌های نفتی ایران ایجاد کرده و نیز مشکلات مربوط به بیمه، در صورتی که شرایط به‌صورت فعلی باقی بماند، خریداران نفت ایران ترجیح خواهند داد تسلیم خواسته‌های آمریکا شوند.
پیش‌بینی اکونومیست از تولید و صادرات نفت ایران تا سال 2022، کاهش از 3.6 میلیون بشکه در روز از سال 2018 به 3.4 میلیون بشکه و سپس حفظ تولید در سطح 3.3 میلیون بشکه از 2020 تا 2022 است. در رابطه با صادرات نفت نیز اکونومیست پیش‌بینی می‌کند ایران کاهش 45 درصدی را در سال 2019 نسبت به سال 2018 تجربه خواهد کرد و تا سال 2021 در سطح 1.2 میلیون بشکه باقی خواهد ماند و در سال 2022 به 1.3 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
ایران کجای اقتصاد 2019 ایستاده است؟
**باز هم نفت
فوربس در یک مقاله، 10 نکته‌ای را که باید در سال جدید مورد توجه سرمایه‌گذاران باشد، بررسی کرده است. از نظر تحلیل‌گر این نشریه نیز، تحریم‌های آمریکا علیه ایران، عامل تغییر در قیمت‌های جهانی نفت خواهد بود. در این مقاله، با اشاره به تحریم‌های آمریکا و درخواست این کشور از عربستان برای افزایش عرضه نفت و سپس معافیت واردکنندگان نفت ایران، استدلال می‌شود که این افزایش عرضه، به کاهش قیمت‌های جهانی نفت منجر شد که برای برقراری مجدد تعادل بازار، اوپک و روسیه با کاهش عرضه موافقت کردند. در نهایت، پیش‌بینی این مقاله از تغییر و تحولات بازار جهانی نفت که با بازگشت تحریم‌های ایران در سال 2018 آغاز شده، قیمت 80 دلاری برای هر بشکه نفت برنت در سال آینده است.
**پیش‌بینی از نرخ تورم و بیکاری
صندوق بین‌المللی پول نیز در آخرین گزارش خود در مهرماه سال جاری، مانند دیگر منابع معتبر، به نقش ایران در بخش انرژی جهانی بازارهای نفت پرداخته و پس از آن، شاخص‌های کلان اقتصادی کشورهای مختلف از جمله ایران را برای سال 2019 پیش‌بینی کرده است.
بر اساس این پیش‌بینی‌ها، شرایط رکودی در اقتصاد ایران با رشد منفی 3.6 درصدی تا سال 2019 حاکم خواهد بود و از طرف دیگر، با افزایش شاخص قیمت‌ها، شاهد نرخ تورم 34.1 درصدی در سال میلادی جدید هستیم. پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول در رابطه با بیکاری نیز رشد از 12.8 درصد در سال 2018 و رسیدن به نرخ بیکاری به 14.3 درصد در سال جدید است.
**چشم‌انداز سال جدید میلادی
پیش‌بینی‌ها معمولاً با نگاه به گذشته انجام می‌شوند و به‌طور مداوم در حال تعدیل و تصحیح هستند و البته در این میان، اختلاف‌نظرهایی نیز در این پیش‌بینی‌ها دیده می‌شود. اما آنچه بین تحلیل‌های بررسی‌شده مشترک است، نقش پررنگ ایران در بازارهای نفت و نیز شرایط نه‌چندان آسان داخلی است که به عقیده معاون اول رئیس‌جمهور، طولانی نخواهد بود. جهانگیری که شرط کوتاه کردن این دوران سخت را انسجام داخلی می‌داند، از کارآفرینان خواسته تا برای مدیریت این دوران به میدان بیایند.
