به گزارش ایران اکونومیست، تیروئید یکی از مهمترین غدد درون ریز بدن است که نقشی بسیار مهم در حفظ تعادل هموستاز ترموژنیک و متابولیک در ارتباط با تغییرات شرایط محیطی دارد؛ افراد مبتلا به پرکاری تیروئید اغلب دچار مشکلاتی متعدد در سلامت جسمی مانند افزایش خطر شکستگی استخوان، مشکلات روانی و عملکردی شده و مجبور به پرداخت هزینههای هنگفتی برای درمان بیماری خود میشوند.
تیروئید غدهای در بدن است که اگر میزان آن متعادل نباشد فرد دچار چاقی یا لاغری میشود؛ این بیماری به دلایلی مختلف در بدن رخ میدهد که با استفاده از روشهایی مختلف قابل درمان و کنترل است؛ یکی از روشهای درمانی تیروئید دارودرمانی است که با مصرف آنها میتوان این بیماری را کنترل کرد.
علی ارغوانی متخصص داخلی درباره تیروئید اظهار کرد: غده تیروئید، غده کوچک و پروانهای شکلی است که در قسمت پیشین گردن وجود دارد؛ این غده هورمونهایی تحت عنوان تی ۳ و تی ۴ ترشح میکند که این ۲ هورمون، وظیفه کنترل چگونگی مصرف انرژی توسط سلولهای بدن را به عهده دارند، پرکاری تیروئید زمانی اتفاق میافتد که تی ۳ و تی ۴ به مقدار زیاد تولید شود.
علائم و نشانههای پرکاری تیروئید
این متخصص داخلی با اشاره به اینکه شدت و نوع علائم و نشانهها در بیماران متفاوت است، بیان کرد: بیمارانی که به پرکاری خفیف تیروئید مبتلا هستند، معمولاً از بیماری خود آگاهی ندارند زیرا هیچ علائم و نشانهای در خود مشاهده نمیکنند؛ معمولاً علائم پرکاری تیروئید به افزایش متابولیسم بدن مربوط است، از جمله این علائم باید به تورم گردن که از بزرگ شدن غده تیروئید ناشی شده است، کاهش تمرکز، اسهال، مشکل در تنفس، مشکل در خواب، تعرق بیش از حد، خستگی بیش از حد، تحرک بیش از حد اشاره کرد.
وی ادامه داد: حساسیت بیش از حد نسبت به گرما، افزایش اشتها، افزایش تحرکات رودهای ، تکرر ادرار، ناباروری، بدخلقی و کج خلقی، خارش پوست، سستی ناخنها، کاهش تمایل جنسی، مشکلات قاعدگی در زنان به ویژه قاعدگیهای سبک و یا عدم قائدگی، ضعف ماهیچهها، ریزش دستهای مو، افزایش ضربان قلب گاهی به همراه تپش، سرخی کف دست، سستی و ضعف ماهیچهها، کاهش یا افزایش ناگهانی وزن، لرزش دست، پوست مرطوب و گرم از علائم پرکاری تیروئید است.
ارغوانی با اشاره به دلایل بروز پرکاری تیروئید، گفت: گرِیوز (Graves) یکی از دلایل بروز پرکاری تیروئید است؛ گریور بیماری سیستم ایمنی و به صورت موروثی ژنتیکی است که در آن سیستم ایمنی بدن به غلط غده تیروئید را هدف قرار داده و موجب میشود این غده مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید کند.
وی ادامه داد: بیماری تیروئید ندولار (ورم کرده) یکی دیگر از دلایل بروز پرکاری تروئید است؛ این امکان وجود دارد که در غده تیروئید افراد تودههایی ایجاد شود؛ این تودهها، ندول نامیده میشوند، دلیل ایجاد این تودهها مشخص نیست و معمولاً خوش خیم (غیرسرطانی) هستند.
این متخصص داخلی ادامه داد: در بیماری تیروئید ندولار، غده تیروئید بزرگ میشود، اما بیمار هیچ دردی را حس نمیکند، در برخی افراد این تودهها را میتوان به وسیله لمس با سر انگشتان احساس کرد؛ تودهها گاهی حاوی نسج غیرطبیعی تیروئیدی هستند که بر عملکرد عادی تیروئید تأثیر گذاشته و موجب پرکاری آن میشوند، همچنین ممکن است تودهها حاوی بافتی باشند که توکسیک نامیده میشوند.
ارغوانی با اشاره به اینکه مصرف بیش از حد ید یکی از دلایل پرکاری تیروئید است، بیان کرد: غده تیروئید مسئول جذب یُد موجود در خون است که معمولاً از غذاهایی نظیر غذاهای دریایی، نان و نمک گرفته میشوند سپس از این ید برای تولید هورمونهای تیروئید بهره میگیرد، مصرف بیش از اندازه ید موجب میشود، غده تیروئید پرکار شود.
وی با بیان اینکه مصرف هورمونهای تیروئید موجب پرکاری تیروئید میشود، گفت: آزمایش ندادن به موقع ممکن است موجب شود بیماران مقادیر زیادی از داروهای تیروئیدی را مصرف کنند و موجب پرکاری بیشتر غده تیروئید شوند؛ داروها از دیگر دلایل پرکاری تیروئید است، داروهای خاصی مانند آمیودارون که برای درمان بیماریهای قلبی تجویز میشوند، حاوی مقادیر زیادی یُد هستند.
این متخصص داخلی افزود: تیروئیدیتیس یا تورم غده تیروئید باعث ایجاد پرکاری تیروئید میشود؛ این عارضه میتواند در اثر یک عفونت ویروسی ایجاد شود، از جمله علائم و نشانههای تورم غده تیروئید میتوان به تب، گلو درد، بلع همراه با درد و دردهای کلی و پخش شده در ناحیه گردن اشاره کرد، راه خاصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد.
کم کاری تیروئیدچگونه در بدن چه مشکلی ایجاد میکند؟
حمید محسن زاده متخصص غدد درباره کم کاری تیروئید، اظهار کرد: هیپو تیروئیدی یا کمکاری غده تیروئید در بین بیماریهای غدد درون ریز شایعترین بیماری پس از دیابت است؛ این بیماری هنگامی که غده تیروئید نتواند به اندازه نیاز بدن هورمون تولید کند ایجاد میشود.
وی بیان کرد: هورمون غده تیروئید تری یدوتیرونین (T ۳) و تیروکسین (T ۴) است، این هورمونها وظیفه تنظیم مصرف انرژی، تولید گرما و تسهیل رشد در بدن را برعهده دارند همچنین، بیماری کم کاری تیروئید در زنان سه برابر شایعتر از مردان است.
دلایل بروز بیماری کم کاری تیروئید چیست؟
این متخصص غدد درباره دلایل بروز بیماری کم کاری تروئید، بیان کرد: سن بالای ۶۰ سال، افزایش وزن و چاقی، التهاب تیروئیدی حاد، التهاب تیروئید پس از زایمان، بیماری هاشیموتو (التهاب مزمن غده تیروئید)، ید رادیواکتیو، جراحی تیروئید و برداشتن غده تیروئید به علت سرطان و یا اختلالات دیگر، بروز عفونتهایی ناشی از ویروسها و باکتریها، مصرف برخی از داروها، تغذیه نامناسب (کمبود ید)، هیپوتیروئیدی خود ایمنی، داشتن سابقه خانوادگی، داشتن کلسترول بالا از دلایل ایجاد کم کاری تروئید است.
محسن زاده درباره نشانهها و علائم بیماری کم کاری تیروئید، ادامه داد: علائم کم کاری تیروئید بسته به میزان شدت بیماری متفاوت است، ممکن است در اوایل این بیماری، نشانهای از خود بروز ندهد، اما پس از مدتی نشانههای زیر بروز میکند خستگی، افزایش حساسیت به سرما، یبوست، خشکی پوست، افزایش وزن غیرقابل توجیه، پف کردن صورت، خشن شدن صدا، ضعف ماهیچههای بدن، افزایش کلسترول خون، درد، خشکی و یا ورم مفاصل، خشکی، درد و حساسیت مفاصل، ریزش مو، کاهش ضربان قلب، افسردگی، اختلال حافظه.
وی درباره راههای پیشگیری از بیماری کم کاری یا پر کاری تیروئید، یاد آوری کرد: در حال حاضر، راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، ولی با تشخیص به موقع این بیماری میتوان به مداوای آن پرداخت و از مشکلات بیشتر پیشگیری به عمل آورد.