ظریف در آغاز سفر سه روزه خود به هند، در سخنرانی خود در نشست تجاری هند و ایران گفته است که هیچ قدرتی نمیتواند مانع روابط ایران و هند شود. از مباحث مهم مطرح شده در دیدارهای ظریف با مقامات هندی، میتوان به از سرگیری پرداختهای بین دو کشور با روپیه و نیز آغاز به کار فعالیت بانک پاسارگاد طی سه ماه آینده اشاره کرد که تسهیل مبادلات مالی بین دو کشور از اهداف این اقدامات است.
**رونق روابط تجاری ایران و هند با تسهیل مبادلات مالی
هند، از جمله کشورهایی است که توانسته معافیت از تحریمهای ثانویه آمریکا برای واردات نفت از ایران را به دست آورده و پس از آن برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری با کشورمان، مذاکراتی را برای وضع تعرفههای ترجیحی بین دو کشور آغاز کرده است. حضور وزیر امور خارجه کشورمان در هند میتواند زمینهساز تقویت و گسترش روابط اقتصادی ایران و این کشور باشد.
**برنج با عطر هندی
تسهیل مبادلات مالی میتواند به روابط تجاری دو کشور رونق دهد و جریان واردات و صادرات کالاها و خدمات را هموار کند. ایران و هند از گذشته بهعنوان شرکای تجاری یکدیگر شناخته میشدند و روابط تجاری بین دو کشور، تا پای سفرههای ایرانیان هم آمده است. هند بهعنوان بزرگترین صادرکننده برنج در جهان شناخته میشود و سهمی حدود 29 درصدی در بازار جهانی دارد و ایران نیز یکی از مشتریان بزرگ برنج هندی است.
ایران، دومین واردکننده بزرگ برنج جهان بعد از چین است و بر اساس آمارهای مقدماتی گمرک، در سه فصل نخست سال جاری، بیش از یک میلیارد دلار واردات برنج به کشور انجام شده که حدود 81 درصد آن از مبدأ هند بوده است و درواقع عمده واردات ایران از هند، برنج است.
بازار برنج ایران برای هند، بازار جذابی است؛ بهطوری که برآوردها نشان میدهد ارزش صادرات برنج هند به ایران میتواند تا 10 برابر میزان فعلی افزایش یابد.
**از برنج تا کاغذ، محصولات سرزمین هفتاد و دو ملت در بازار ایران
حجم کل واردات ایران از هند در سه فصل نخست 1397، بیش از یک میلیارد و 715 میلیون دلار است و پنج کالای عمده وارد شده از هند در این بازه زمانی، «برنج»، «چای و چای معطر»، «الکترود زغالی، جاروبک زغالی (زغال دینام)، زغال لامپ، زغال باتری و سایر اشیای ساخته شده از گرافیت یا از سایر زغالهای مورد استفاده در مصارف برقی»، «آلیاژهای آهن (فرو آلیاژها)» و «کاغذ و مقوای قشر نزده و اندوده نشده، برای نوشتن، چاپ یا سایر مقاصد گرافیکی» هستند که البته برنج حدود نیمی از واردات از هند را به خود اختصاص داده است.
البته سهم هند از مجموع بازار کالاهای وارداتی ایران کمتر از 10 درصد است و واردات ایران از این کشور در 9 ماه نخست سال جاری، بیشترین میزان خود را در تیرماه و بهمیزان 9.5 درصد تجربه کرده است.
**سهم ایران از بازار هند
عمده محصول صادرشده از ایران به هند تا پایان پاییز سال جاری، کودهای معدنی و شیمیایی ازته با ارزشی بالغ بر 343 میلیون دلار بوده که سهمی حدود 21 درصدی از مجموع یک میلیارد و 605 میلیون دلار از صادرات ایران به این کشور را به خود اختصاص داده است.
بعد از کود، بیشترین محصولات صادر شده به هند، «الکلهای غیرحلقوی و مشتقات هالوژنه، سولفونه، نیتره یا نیتروزه آنها»، «آمونیاک، بدون آب یا محلول در آب»، «گازهای نفتی و سایر گازهای هیدروکربنی»، و «هیدروکربنهای چرخهای» هستند که حدوداً معادل 84 درصد صادرات آمونیاک ایران در این 9 ماه به مقصد هند بوده است.
**شناسایی ظرفیتهای بازار هند
با وجود تسهیلات جدیدی که برای تاجران هند و ایران در نظر گرفته شده، میتوان با شناسایی فرصتهای بالقوه بازار هند، درآمد ارزی بیشتری را به کشور وارد کرد. محصولاتی که بیشترین ظرفیت صادرات به هند را دارند، اوره، متانول و آمونیاک بدون آب هستند که استفاده بیشتر از ظرفیت بازار این محصولات در هند میتواند بیش از 234 میلیون دلار به درآمدهای ارزی ایران اضافه کند. هند، دومین واردکننده اوره در دنیا است و عمان بهعنوان اولین صادرکننده اوره به هند، با در اختیار داشتن 35 درصد از واردات اوره هند، رقیب اصلی ایران است.