تنها مرز زمینی ایران به اروپا منطقه آزاد می‌شود؟

به گزارش ایران اکونومیست؛  حجت الاسلام والمسلمین سیدرضی موسوی شکوری، امام جمعه خوی در مراسم استقبال از رئیس جمهور در ورزشگاه شهید چمران این شهر خواستار الحاق خوی به منطقه آزاد ماکو شده بود ئ این بحث را مطالبه مردم شهر خود عنوان کرده بود.
سید تقی کبیری، نماینده مردم خوی در مجلس شورای اسلامی نیز گفته بود این شهرستان با وجود داشتن زیر ساخت‌های مختلف از جمله راه‌آهن، فرودگاه و نیروگاه سیکل ترکیبی و با وجود تنها مرز ریلی و زمینی به ترکیه و اروپا، این شایستگی را دارد که منطقه آزاد مستقل شود ولی متأسفانه به علت فرصت سوزی‌های مسئولان در گذشته این پروژه عملی نشده است.
به گفته وی، با پیوستن خوی به مناطق آزاد تجاری شاهد رونق اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری در منطقه خواهند بود.
عابدی، فرماندار خوی نیز درباره اینکه کدام مناطق به منطقه آزاد ماکو ملحق خواهند شد، گفته بود: پایانه مرزی رازی، شهرک صنعتی و فرودگاه در این محدوده قرار می‌گیرد که در صورت تصویب شورای نگهبان و ابلاغ دولت، 8000 هکتار از اراضی شهرستان خوی به منطقه آزاد ماکو می‌پیوندد که از نظر کارشناسان نقشی مهم در توسعه این شهرستان خواهد داشت.
حجت الاسلام سید محمد هاشمی امام جمعه ماکو نیز در خطبه‌های نماز جمعه ماکو بر لزوم بررسی دقیق و حل شدن این دغدغه توسط نماینده مردم منطقه آزاد ماکو در مجلس اشاره کرده و گفته است: انتظار داریم عین اله شریف پور با مطرح کردن هرچه زودتر این بحث در مجلس شورای اسلامی مطالبه مردم را به گوش مسئولین برساند.
صمد عزیزنژاد، مدرس اقتصاد دانشگاه آزاد ماکو در زمینه چشم انداز اقتصادی و اجتماعی الحاق یا عدم الحاق خوی به منطقه آزاد ماکو  اظهار کرده، آن روزی که در سال ١٣٨٩ قانون تاسیس منطقه آزاد ماکو به تصویب می رسید، ھیچ شخصی حتی تصور ھم نمی کرد که حذف بخش ھایی از منطقه از نقشه منطقه آزاد ماکو، چه ھزینه ھایی را در آینده به مردم و جامعه ماکو تحمیل خواھد شد.
وی اظهارنظر کرده، حذف چالدران، آواجیق و بیه جیک از حوزه شمول منطقه آزاد و حتی بخش ھایی از منطقه ارس و نازک، موجب شد مردم این مناطق شکاف طبقاتی را پس از چند سال احساس کنند؛ پیشرفت و توسعه منطقه آزاد ماکو از لحاظ زیرساخت‌ھا و سایر موارد موجب شد تا الحاق به منطقه آزاد ماکو به مطالبه اصلی مردم مناطقی تبدیل شود که از حوزه منطقه آزاد ماکو بنا به دلایل گوناگون کنار گذاشته شده‌اند.
این مدرس دانشگاه  آزاد ماکو در جواب اینکه چرا مردم مناطق حذف شده مطالبه الحاق به منطقه آزاد ماکو را دارند، تصریح کرد: بی‌شک یکی از دلایل اصلی تأسیس مناطق آزاد به طور عام و در مناطق مرزی به طور خاص، محرومیت زدایی از طریق کمک به ایجاد و بھسازی زیرساخت و تامین نیازھای عمومی این مناطق است. از آنجایی‌که چھل سال پس از انقلاب اسلامی به یکباره منطقه آزاد ماکو از طریق درآمدھای حاصل شده صاحب فرودگاه، پایانه، انبارداری استاندارد، توسعه راه‌ھای شھری و روستایی می‌شود، این نتیجه حاصل می‌شود که الحاق به منطقه آزاد، چنین برکتی را دارد لذا مطالبه عمومی مردم و مسئولین مناطق حذف شده به این سمت ھدایت می‌شود که الحاق به منطقه آزاد ماکو می تواند بسیاری از مشکلات را برطرف کند. البته وضعیت نامناسب بودجه عمرانی کشور و عدم تحقق ارقام مصوب آن نیز بر این مطالبه گری می‌افزاید.
عزیز نژاد عنوان کرد: منطقه آزاد ماکو نیز با وسعت 5000 کیلومتر مربع تاکنون نتوانسته است از ظرفیت‌ھای موجود آن طور که شایسته است بھره برداری کند و به دلیل تعارضات گوناگون از قبیل حاکمیت نداشتن سازمان منطقه آزاد ماکو، مشکلات حوزه شھری و شھرداری، منابع طبیعی، جھاد کشاورزی و گستردگی حوزه شمول با مشکلات بزرگ مواجه بوده است. در این میان برخی به زعم خود با حذف بخشی از حوزه‌ھای موجود با این ادعا که این حوزه‌ھا کوھستانی و بلااستفاده است و برخی نیز با این ادعا که بدون الحاق سایر نواحی نمی‌شود مناطق حذف شده را به منطقه آزاد الحاق کرد، اقدام به تلاش برای توسعه فیزیکی و حجمی منطقه آزاد ماکو کرده‌اند که در دوره نھم مجلس به دلیل عدم تصویب در صحن مجلس شورای اسلامی و در دوره دھم نیز تاکنون به دلیل ممانعت قانونی شورای نگھبان، چنین امری تحقق نیافته است.
وی با بیان اینکه توسعه مناطق آزاد در کل کشور به دلیل مغایر بودن با سیاست ھای کلی نظام از قبیل سیاست ھای آمایش سرزمین، اقتصاد مقاومتی، اصل ۴۴ قانون اساسی و ھمچنین مغایرت با برخی اصول قانون اساسی، در راستای منافع و مصالح ملی نیست و تحت فشار قرار دادن دولت جھت پذیرش الحاق مناطق جدید، از نظر بنده حرکت در خلاف جھت منافع ملی محسوب می‌شود، اظهار کرد: ھر چند شاید در کوتاه مدت به نفع مناطقی باشد که به مناطق آزاد ملحق می شوند، لذا با عنایت به توضیحات داده شده، توسعه فیزیکی مناطق آزاد و به خصوص منطقه آزاد ماکو توصیه نمی‌شود، اما اصلاح محدوده منطقه آزاد ماکو و الحاق بخشی از مناطق چالدران و نازک به صورت مناطق مجزا به نوعی که کاملا شفاف نقشه مکان آن مشخص بوده و بر حجم و وسعت منطقه آزاد ماکو نیز نیفزاید، بھترین گزینه به شمار می رود.
این مدرس اقتصاد ادامه داد: با الحاق بخش ھایی از خوی به منطقه آزاد ماکو، دیگر امکان فنس کشی وجود نخواھد داشت و لذا تمرکز منافع منطقه آزاد ماکو به دلایلی که قبلا ذکر شده از بین می‌رود و مردم و فعالان اقتصادی روز به روز ناراضی تر از گذشته خواھند شد. در نتیجه منطقه آزاد ماکو تبدیل به یک منطقه بی خاصیت خواھد شد، از طرف دیگر، امکان مداخله خویی‌ھا در مسائل سیاسی منطقه آزاد ماکو و چالدران نیز بیشتر خواھد شد و سابقه تاریخی نیز این ادعا را تایید می‌کند. 
وی ادامه داد: ممکن است کاندیداھایی از طرف آنھا برای انتخابات مجلس، تعیین و حمایت شوند تا در صورت موفقیت بتوانند حداقل در کوتاه مدت و میان مدت منافع خود را از طریق تسلط بر ھیات مدیره سازمان منطقه آزاد ماکو تامین کنند. این امر می‌تواند با توسل به اقداماتی نظیر امنیتی نشان دادن ماکو برای سرمایه‌گذاری و ھدایت سرمایه گذاران به خوی، کم رونق کردن مرزھای بازرگان و پلدشت و ھدایت بارمسافری به مرز رازی، تضعیف و از بین بردن فرودگاه باری و مسافری در منطقه آزاد ماکو صورت گیرد.
  در صورت الحاق خوی به منطقه آزاد ماکو، حتی ریالی از ناحیه درآمدهای تجاری، ترانزیتی و مسافری گمرک رازی به حساب سازمان منطقه آزاد ماکو واریز نخواهد شد چرا که به استناد به قوانین مناطق آزاد، برای هر منطقه آزاد از ناحیه واردات کالاهای تجاری و مسافری، سهمیه مشخصی تعیین شده است و پانزده درصد از حقوق گمرکی و سود بازرگانی کالاهای وارداتی جهت تکمیل زیرساخت‌ها از محل این سهمیه تجاری، اخذ و به حساب مناطق آزاد واریز می‌شود. این سهمیه قبلا برای هر منطقه آزاد در حدود ۴۲۰ میلیون دلار برای کالاهای تجاری و ۷۰ میلیون دلار برای کالاهای مسافری در نظر گرفته شده بود که طبق شنیده ها جدیدا کاهش یافته است.