لطفا بیشتر «وسواس» داشته باشید

به گزارش ایران اکونومیست؛ زمان زیادی از تصویب واگذاری دو باشگاه سرخابی پایتخت نمی‌گذرد. برخلاف بار قبل یعنی اوایل سال ۹۴ که پروژه واگذاری آنها حتی تا دادن پاکت از سوی متقاضیان هم پیش رفت و متوقف شد به‌نظر می‌رسد عزم دولت برای واگذاری جزم است. اما شاید برای شما جالب باشد که بدانید دقیقا نهادهایی که بر این موضوع نظارت دارند و در این پروسه مهم تصمیم‌ساز هستند چه کسانی هستند و نحوه این واگذاری چگونه خواهد بود.
این پروسه توسط «هیات واگذاری» انجام می‌شود و نه سازمان خصوصی‌سازی. این هیات واگذاری چهار عضو اصلی دارد که هرکدام یک حق رای خواهند داشت. شامل دو وزیر دادگستری و اقتصاد و رئیس اتاق بازرگانی ایران و رئیس اتاق تعاون. البته نفرات دیگری هم عضو این هیات خواهند بود که حق رای نخواهند داشت مثل دو نماینده از مجلس شورای اسلامی، یک نماینده از سازمان برنامه و بودجه و وزیر ورزش و جوانان. این نفرات برچگونگی انجام کار نظارت خواهند داشت اما همان چهار رای که شرح آنها رفت فقط قدرت تصمیم‌گیری نهایی دارند. همین نفرات هم بودند که سه سال پیش وقتی یک تاجر سرشناس در پاکت خود بالاترین عدد را برای خرید یکی از این دو باشگاه پیشنهاد داد و برنده مزایده شد آن را وتو کردند و اجازه واگذاری به او را ندادند. در آن مقطع دلیل این تصمیم، عدم اهلیت اعلام شد چراکه به گفته رئیس سازمان خصوصی‌سازی دو نفر از متقاضیان خرید در آن زمان بیش از هزار میلیارد تومان بدهی بانکی داشته‌اند که به همین دلیل هم اعضای هیات واگذاری آنها را رد کردند.
صورت‌های مالی داریم
اما تفاوت اصلی این دوره با سه سال قبل در چیست که دولت به این جمع‌بندی رسیده که می‌تواند این پروژه بزرگ را عملیاتی کند؟ به‌نظر می‌رسد قدم بزرگی برای صاف شدن بدهی‌های آنها یا حداقل شفاف شدن آن برداشته شده است که می‌تواند پروسه واگذاری را تسهیل کند و البته که هرکدام از اعضای هیات واگذاری در درون خود به تحقیق مشغولند تا رای خود را به‌صورت کارشناسی شده اعلام کنند. به همین دلیل هم اتاق بازرگانی ایران اقدام به برگزاری نشستی مشورتی با مدیران سابق این دو باشگاه و برخی کارشناسان این حوزه و البته با حضور رئیس سازمان خصوصی‌سازی کرد. رئیس سازمان خصوصی‌سازی در این جلسه تفاوت عمده این دوره و دوره قبل را در دو محور اساسی تشریح کرد: «عمده تفاوت به موضوع صورت‌های مالی دوباشگاه مربوط است. اینکه درحال‌حاضر هر دو باشگاه صورت‌های مالی مصوب هیات‌مدیره خود را ارائه کرده‌اند و تلاش‌های زیادی هم برای برطرف کردن بدهی‌های دو باشگاه شده است. نکته دیگر اینکه حالا ما سهام شرکت را خواهیم فروخت. به این معنی که هم دارایی واگذار می‌شود و هم بدهی. هم بدهی احتمالی و هم بدهی قطعی.»
موضوع اهلیت
در بخش دیگری از این جلسه عظیمی، دبیر کل اتاق تعاون هم که جزو هیات واگذاری است بر این نکته تاکید می‌کند که حتی بالاتر از قیمت‌گذاری این دو باشگاه و پولی که قرار است بابت فروش سرخابی‌ها گرفته شود، باید در مورد نحوه واگذاری حساسیت به‌خرج داد و البته به متغیر اهلیت هم توجه  ویژه داشت؛ اینکه در اتاق تعاون الگوی واگذاری به‌صورت «سهامی عام» در دستور کار قرار گرفته و کارهای کارشناسی آنها براساس این الگو پیش می‌رود و مستقلا درحال برسی آن با کارشناسان خود هستند. در همین حال اما افرادی هم در این جلسه بودند که واگذاری را امری بعید و شاید حتی غیرممکن می‌دانستند. از جمله روغنی عضو سابق هیات‌مدیره پرسپولیس که از فعالان اقتصادی است و صادق درودگر عضو کمیته بازاریابی سازمان لیگ. استدلال آنها برپایه مشکلات درآمدی باشگاه‌ها است که به‌دلیل همین موضوع بخش‌خصوصی توان اداره آنها را نخواهد داشت. در واقع آنها که بیشتر به بدنه فوتبال نزدیک هستند به دست‌اندرکاران هیات واگذاری تذکر دادند که به‌خاطر حساسیت‌های این دو باشگاه باید زمان بیشتری را صرف بررسی ابعاد موضوع و پیداکردن الگوی صحیح واگذاری کرد.
مثلا افشین پیروانی به این نکته اشاره کرد و گفت: «باید در روش واگذاری حساسیت بیشتری وجود داشته باشد و علم و منطق جایگزین مسائل احساسی شود. ما نمی‌توانیم شرایط واگذاری این دوباشگاه را با کشورهای خارجی مقایسه کنیم چون از درآمدهای اصلی مثل حق پخش محروم هستیم، پس نیاز به بومی‌سازی الگوهای خود داریم. اینکه از طرف دولت ضرب‌الاجلی برای واگذاری در نظر گرفته شود، صحیح نیست. این دو باشگاه در کوران مسابقات لیگ هستند و از اواخر امسال هم باید در بازی‌های آسیایی شرکت کنند بنابراین باید پروسه واگذاری به بعد از لیگ موکول شود. در مورد الگوی واگذاری هم با توجه به شناخت من از حوزه اقتصاد، الگوی عرضه در بورس را موثرتر می‌دانم.»
سهام کدام شرکت واگذار می‌شود؟
گروهی دیگر از مدیران سابق سرخابی‌ها در مورد عدم شفافیت مالکیت این دو باشگاه و پیچیدگی‌های قانونی آن گفتند. اینکه سازمان خصوصی‌سازی مدعی است قرار است این‌بار سهام شرکت این دوباشگاه واگذار شود. کاظم اولیایی مدیرعامل سال‌های گذشته باشگاه استقلال درهمین جلسه اسنادی را رو کرد که در آن افراد مختلف و با اشکال مختلف شرکت‌هایی را به نام باشگاه استقلال و تاج سابق به ثبت رسانده‌اند که تمام آنها هم ثبت شرکت‌ها را دارند. حالا این پرسش مهم مطرح است که قرار است کدام سهم از کدام شرکت واگذار شود. او یادآوری می‌کند که این دوباشگاه با عناوین تاج و پرسپولیس امکانات، ساختمان و البته داشته‌های دیگری پشت قباله خود داشته‌اند که مصادره شده اما حالا که وقت واگذاری است صحبتی از آنها نمی‌شود مثل ساختمان باشگاه تاج سابق در خیابان طالقانی تهران که به گفته او حالا میلیاردها تومان ارزش دارد. او و جمعی دیگر از همفکرانش تاکید داشتند که این دو باشگاه با داشته‌های فراوان مصادره شده‌، حالا باید در پروسه واگذاری آنها بازهم این داشته‌ها عودت داده شود.
البته که در کنار این موضوع اگر نحوه صحیح واگذاری رخ ندهد بازهم شاهد اتفاقاتی که برای برخی از شرکت‌ها و کارخانه‌ها افتاد و منجر به نابودی آنها شد- مثل نیشکر هفت‌تپه- خواهیم بود. انتقادی که البته نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران که ریاست جلسه را برعهده داشت و دلخوش نماینده فراکسیون مجلس چندان به آن معتقد نبوده و واگذاری‌هایی که پیش از این صورت گرفته و حاصل آن به پویایی این بنگاه‌ها انجامیده است را یادآور شدند. آنها برخلاف اهالی فوتبالی جلسه به انجام پروسه واگذاری فارغ از حساسیت‌ها تاکید کردند و اینکه با راهکارهایی مثل بخشودگی‌های مالیاتی هم می‌توان بخش‌خصوصی را برای حضور در این عرصه تشویق کرد. حال باید دید در زمان باقی‌مانده تا آخر سال که برای این مهم در نظر گرفته شده است آیا از دل این کلی‌گویی‌ها و جلسات، الگویی صحیح، کم‌خطر و منطبق با شرایط فوتبال ایران برای واگذاری این دوباشگاه پرطرفدار خارج خواهد شد یا خیر.