معاون بهزیستی: برخی خیریه ها موسسه پولشویی شده اند

به گزارش ایران اکونومیست؛ نشست چالش های نیکوکاری در ایران بعد از ظهر دوشنبه به همت بنیاد آلاء در سالن همایش رازی برج میلاد برگزار شد.

در این نشست محمدعلی کوزه گر قائم مقام مشارکت های مردمی سازمان بهزیستی کشور گفت: امروز نمی خواهم از جایگاه دولت حرف بزنم چرا که خودم نقد بسیار از آن دارم. در کشور ما تفکر ملی کم است و افراد باید ملی نگر باشند.

وی افزود: ما در نیکوکاری سابقه ای طولانی داریم. گفتار نیک، پندارنیک و کردار نیک بیانگر امر خیر بوده و دین بزرگ ما هم آمده و این را گسترس داده است. بخشیدن صفت اول خدا است و می گوییم به نام خداوند بخشنده مهربان. یعنی هر کسی که کار بخشندگی انجام می دهد در واقع کاری شبیه به کار خداوند انجام می دهد به شرط اینکه بی ریا باشد.

کوزه گر افزود: ما نیازمند باز تعریف، کار خیر هستیم و لزوما نباید از غرب الگو بگیریم. بر این اساس مهم نفس نیکوکاری است. نیکوکاری را به مردم یاد بدهیم که به همسایه نیازمند خود کمک کنند تا اینکه همیشه کمکشان را به موسسات بدهند. البته این منافی داشتن موسسات خیریه نیست.

وی ادامه داد: بگذارید نهاد دولتی کار خودش را بکند و شما نیز به عنوان موسسات خیریه کار خودتان را انجام بدهید. هر روز دستتان را به سمت دولت دراز نکنید. مگر قرار نبود یار دولت باشید؟

ایران خودرو و سایپا سالی 20 هزار خانواده را بی سرپرست می کنند
او در بخش دیگری از صحبت هایش با خطاب قرار دادن سازمان های مردم نهاد و نهادهای خیریه افزود: مگر کار خیر پذیرفتن بخشی از مسئولیت اجتماعی نیست؟ اما کدام موسسات خیریه این موضوع را که سالانه 20 هزار کشته از تصادفات رانندگی می دهیم مطالبه عمومی خود قرار داده اند؟ ایران خودرو و سایپا 20 هزار کشته تحویل می دهند و نتیجه آن خانواده هایی بی سرپرست و فرزندان بدون پدر است. کجا دیده شده ایران خودرو و سایپا مرکزی برای معلولان یا یتیم خانه احداث کرده است؟ با توجه به اینکه سالی 80هزار نفر آسیب دیده و مجروحان تصادفات هستند.

کوزه گر تاکید کرد: ما باید فرهنگ سازی در خصوص کار خیر انجام بدهیم. چقدر در صدا و سیمای ما تبلیغ کار خیر می شود. فرهنگ کار خیر را گسترس نمی دهیم. از طرفی داخل موسسات خیریه هم مشکلات زیادی داریم.

قائم مقام مشارکت های مردمی سازمان بهزیستی کشور گفت: موسسات باید در اتاق شیشه ای باشند. برخی موسسات خیریه که بزرگ می شوند موسسات کوچک را می بلعند. در حالی که ما می خواهیم کار خیر در فضاهای کوچک نیز انجام شود.

او با اشاره به اینکه تغییر مدیران در دوران کوتاه مدت باعث مشکل می شود افزود: این موضوع باعث می شود قوانین ناپایدار بماند.

انتقاد خیرین از دولت ها خودش معضل است و معضل بزرگتر بی اعتمادی مردم به حکومت است. باید تلاش کنیم این بی اعتمادی کاهش پیدا کند. بی اعتمادی مردم به نهادهای دولت و حکومت چرخه ای ایجاد می کند که دولت نیز به مردم و موسسات بی اعتماد می شود و برای مثال نهادهای نظارتی ایجاد می کند. مثل اتفاقی که در زلزله کرمانشاه رخ داد و عده ای اقدام به جمع آوری کمک های مردمی کردند و آنها را به دادگاه بردند. این ناشی از بی اعتمادی دولت به مردم است.

واگذاری 95 درصد مسئولیت های بهزیستی
کوزه گر ادامه داد: بهزیستی 95 درصد از کارها و وظایفش را واگذار کرده و هیچ گوشه دولت به این صورت واسپاری نداشته است.

وی تاکید کرد: بعضی موسسات، موسسات پولشویی شده اند. رانت، پولشویی و وابسته شدن به قدرت پاشنه آشیل این موسسات است.

کوزه گر خاطرنشان کرد: وزارت کشور لایحه ای داده است که در جریان آن موسسات خیریه مجوزشان را از آنها بگیرند. این در حالی است که ما در تلاش برای ملغی کردن این لایحه هستیم. نمی شود هم نهاد سیاسی از اینجا مجوز بگیرد و هم کسی که قصد کار خیر دارد از وزارت کشور مجوز بگیرد. بگذارید نهادهایی مثل بهزیستی و اوقاف و.. .این کار را برعهده بگیرند.

برخی مسئولان تندتر از مردم نقد می کنند
در ادامه محمدصالح طیب نیا، مدیرعامل بنیاد آلاء گفت: متاسفانه رویکردی در مدیران پدید آمده که در جلسات تندتر از ما نقد می کنند و ما نمی دانیم چه کسی باید مشکلات را حل کند؟ این نگاه خودش آسیب شده و با هیچ مسئولی نمی شود سر یک میز نشست و به نتیجه رسید. چون آنها تند و تیزتر از ما نقد می کنند.

وی با اشاره به اینکه آشکار کردن کار خیر می تواند باعث تشویق دیگران به این کار شود افزود: بهتر است کار خیر پنهان باشد اما این موضوع نافی آشکار کردن آن نیز نیست و گاهی باعث تشویق دیگران می شود. مثل مدرسه ای که به اسم خیر وقف شده. البته در این زمینه منت گذاری در کار خیر اشتباه است.

طیب نیا گفت: شاید پول گرفتن از دولت ایجاد وابستگی کند اما در دنیا خیلی بخش قابل توجهی از خیریه ها را دولت تامین می کند. دولت به جای اینکه خودش نهاد امور خیر ایجاد کند این بخش را به مرور واگذار کرده و در تامین بخشی از هزینه خیریه نیز مشارکت می کند. دولت ها نقش تسهیل گر و حمایتی دارد. حاکمیت باید به کمک خیرین بیاید.

مدیرعامل بنیاد آلاء افزود: چالش های موجود در عرصه نیکوکاری به چند بخش برمی گردد. حاکمیت، خود خیریه ها و مخاطبان ما و جامعه.

وی با اشاره به اینکه در هر بخش مشکلات متفاوتی وجود دارد گفت: فقدان نظام حقوقی واحد برای خیریه ها، تعدد نهادهای نظارتی بر خیریه ها، مشکلات حوزه وقف در بخش حاکمیت، نامشخص بودن حوزه فعالیت خیریه ها، مشخص نبودن نیازهای امروز ایران، مدیریت سنتی و فساد و کمبود منابع دانشی در خیریه ها، فقدان روش هایی برای شناسایی نیازمندان حقیقی، انتظار کمک هالی بلاعوض در بخش مخاطبان، افول سرمایه اجتماعی، حاکمیت فردمحوری به جای کارهای سازماندهی شده در عرصه جامعه بخش هایی از مشکلات و چالش های موجود در هر بخش است.

وی تاکید کرد: نهاد وقف در کشور ما بیش از 1200 سال قدمت دارد اما این نهاد امروز کارآمدی لازم را ندارد و درصد قابل توجهی از موقوفات مشکلاتی دارند و نتوانسته ایم این نهاد را به روز کنیم.

طیب نیا گفت: مسئله نیکوکاری و فعالیت خیرخواهانه با نهاد بشر گره خورده و تنها موضوعی است که نه ملیت، نه دین، نه مذهب، نه جنس هیچ مرزی ندارد و فصل مشترکی میان همه مردم دنیا است.

او ادامه داد: امروزه با تغییر فعالیت های خیرخواهانه مدل و سبک و الگویش با تغییرات جوامع تغییر کرده است اما نتوانستیم نهاد خیریه را در کشور مدرن کنیم و معضلات جدی در فعالیت های خیریه در ایران داریم.

فیروزه صابر، مدیرعامل شبکه ملی موسسات نیکوکاری و خیریه نیز با بیان اینکه توسعه اقتصادی در ایران دارای سه ضلع دولت و بخش خصوصی و جامعه مدنی است بیان کرد: یک بخش جامعه مدنی موسسات مردم نهاد است. ما تک تک به عنوان «ان جی او» لازم است که دور هم جمع شده و شبکه بسازیم. اگر یک درک مشترک از منافع و مطالبات و کارکرد و نقش مشترکمان در توسعه پایدار داشته باشیم ان وقت شبکه معنا می یابد.

وی افزود: نزدیک ۹۰ درصد اقتصاد کشور دولتی است و بخش خصوصی هم ضعیف است. اما بخش جامعه مدنی بسیار ضعیف تر است. نقش تشکل ها در یک جامعه هدف کوچک است در این میان مهم است که با نگاه شبکه ای برای جامعه عمل پوشاندن به اهدافمان گام برداریم.

صابر گفت: در حال حاضر ۱۳۲ عضو داریم و با توجه به تنوع موضوعات این اولین شبکه در سطح ملی است.

وی افزود: توسعه ظرفیت اعضا، همگرایی بین اعضا، کمک به تثبیت تشکل ها در ایران و ... بخشی از اهداف ما در شبکه است. آنچه که مهم است باید باور داشته باشیم که این تشکل‌ها می‌توانند بسیار مفید باشند.

صابر تاکید کرد: تشکل‌هایی که دولت درست می‌کند پایدار نیست و این خود خیریه‌ها هستند که باید در پی تشکل باشند دولت تنها می‌تواند به آنها کمک کند.

در ادامه نشست رضا معممی مقدم، مدیرکل اجتماعی سازمان اوقاف و امورخیریه نیز گفت: خبر خوش و خیر که از سوی ریاست اوقاف می دهیم این است که امر خیر مغفول مانده و ریاست اوقاف دستور داده است که نسبت به رفع چالش های موجود تلاش کنیم. با این حال اما مجلس حدود و ثغور قوانین در امور خیریه را باز نکرده است. اما ما در تلاش هستیم بسترهای لازم برای همکاری سازمان ها و نهادهای حوزه خیریه را فراهم کنیم.

وی ادامه داد: ما امین مردم هستیم اما متولی پول های انها نیستیم ولی باید تلاش کنیم از وقف در کارهای امنیت اجتماعی استفاده کنیم. در همین رابطه در تلاش هستیم سدهای امور خیریه را برداشته و درهای اوقاف را باز کنیم و خانه های مشارکت خیریه را در همه اداره ها اوقاف تشکیل دهیم.

رضا درمان، مدیرعامل جامعه یاوری فرهنگی نیز گفت: مهمترین چالش امروز خیریه ها مسئله دانایی است. دانایی در همه بخش ها از جمله تامین منابع مالی و انسانی تامین نیروهای داوطلب نیاز است و ما در خیلی از این بخش ها نتوانسته ایم که مشکلاتمان را حل کنیم.
وی تاکید کرد: ما ادبیات مخصوص خود را نداریم و در حوزه تولید محتوا دچار مشکل هستیم .

دزمان خاطرنشان کرد: باید با افزایش دانایی مان در همه زمینه ها و توانمندسازی نهادهای خیریه بتوانیم بر نهادهای انتقاعی حکم فرمایی کنیم اما این موضوع الان برعکس است.