به گزارش ایران اکونومیست؛ بیست و چهارمین گردهمایی اعضای «کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد» (UNFCCC) یا همان پیمان پاریس 11 تا 23 آذرماه در شهر کاتوویسته لهستان برگزار می شود و هیات هایی از ایران و نزدیک به دویست کشور جهان در آن حضور خواهند داشت.
در آستانه برگزاری اجلاس، برخی وزرای دولت دوازدهم همچون «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه و «بیژن نامدار زنگنه» وزیر نفت اخیرا در نامه هایی جداگانه از حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری خواستار سرعت بخشی در الحاق ایران به کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل شدند.
ظریف تاکید می کند که ملحق نشدن ایران به توافقنامه مذکور می تواند موجب باز شدن پرونده ای علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل شود.
از طرفی وزیر نفت نیز اهمیت پیوستن به توافق را در کنار موضوع خروج آمریکا از پیمان پاریس مورد بررسی قرار داد و در بخشی از نامه خود به روحانی نوشت: با وجود خروج دولت ترامپ از توافقنامه پاریس، اما تاکنون 180 کشور از 192 کشور عضو کنوانسیون تغییر اقلیم به طور رسمی به توافقنامه پاریس ملحق شده‌اند.
در ارتباط با پیمان پاریس نیاز به یادآوری است که نزدیک به تمامی کشور جهان در دسامبر سال 2015 در پاریس، پیمانی را امضا و متعهد شدند که با کاهش انتشار دی اکسید کربن در اتمسفر زمین، مانع از گرمایش زمین و تغییر اقلیم جهانی شوند و دمای زمین را به زیر دو درجه برسانند.
بر اساس برخی گزارش ها اعضای این پیمان از سال 2020بر مسائلی چون تامین بودجه و سازگاری با بحران انتشار گازهای گلخانه ای تمرکز خواهند کرد.
تهران نیز 23 اردیبهشت ماه دو سال پیش، همزمان با 170 کشور دیگر جهان توافق پاریس را مورد تایید و امضا قرار داد اما فرایند الحاق رسمی ایران به توافق مذکور مستلزم تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان است.
البته فرایند الحاق ایران که از اردیبهشت 1395 با امضای توافق آغاز شد تا به امروز با فراز و فرودهایی همراه بوده است. لایحه مذکور شهریورماه همان سال تقدیم مجلس شد و چند ماه بعد یعنی آبان ماه از تصویب نمایندگان گذشت و به شورا نگهبان ارسال شد.
دی ماه همان سال شورای نگهبان بر مصوبه ایراداتی مانند مغایرت با اصول اقتصاد مقاومتی و اسناد بالادستی وارد کرد و باردیگر به مجلس عودت داد.
الحاق ایران به پیمان پاریس در کشور موافقان و همچنین مخالفان خاص خود را دارد. مخالفان بر این باورند که غرب در طول دهه های اخیر با بهره گیری از سوخت‌های فسیلی و با آلوده کردن محیط زیست به توسعه یافتگی در زمینه های اقتصادی و صنعتی دست یافته است. اینک که کشورهای در حال توسعه گام های بلند خود را با هدف دستیابی به توسعه برداشته اند، با پیوستن به پیمان پاریس فرصت پیشرفت را از دست خواهند داد.
در مقاله ای تحت عنوان «بررسی ابعاد موافقت نامه پاریس» که اردیبهشت ماه پارسال انتشار یافت به برخی موانع و چالش ها اشاره شد، آمده است «در این موافقت نامه، ایران تعهد کرده که با فرض تداوم وضع موجود، میزان انتشار دی اکسیدکربن خود را در سال 2030 به میزان 4 درصد کاهش دهد و اعلام کرده که برای این هدف 17.5میلیارد دلار سرمایه گذاری و در خصوص کل برنامه های کاهش انتشار بالغ بر 52.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد.»
از نگاه مخالفان، ایران بر اساس موازین حقوقی پیمان ناگزیر به اجرای تعهدات خود است و در صورت ناتوانی در اجرای آن با جریمه های سنگین مواجه خواهد شد؛ جریمه هایی که بر تحریم های هسته ای آمریکا افزوده خواهد شد و علاوه بر آسیب زدن به اقتصاد کشور، وجهه ایران را نیز مخدوش خواهد ساخت.
در طرف دیگر اما موافقان و حامیان پیوستن به پیمان پاریس قرار دارند. آنها برخلاف مخالفان که به انتقال تکنولوژی و فناوری های کشورهای توسعه یافته به ایران به منظور کاستن از میزان آلاینده ها با عینک بدبینی می نگرند، عضویت رسمی ایران را در پیمان پاریس بسترساز ورود تکنولوژی های جدیدی برای تولید انرژی پاک می دانند. ضمن اینکه ادامه روند آلودگی هوا و گرمایش زمین در آینده تمام کره خاکی از جمله ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد و مقامات کشورمان نمی توانند نسبت به این موضوع بی تفاوت باشند.
باوجود اینکه ایران به صورت داوطلبانه به توافق پاریس پایبند مانده اما یکی از مهمترین دلایل مدافعان الحاق کامل و رسمی به کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد به خروج آمریکا از آن بر می گردد. بنابراین در مقابل تخریب وجهه بین المللی آمریکا به دنبال خروج از پیمان پاریس، تهران با افزایش وزن سیاسی در عرصه جهانی رو به رو خواهد شد.
ترامپ که در جریان رقابت های انتخاباتی تغییرات اقلیمی را «حقه» و «دروغ» می نامید با ورود به کاخ سفید فرمان خروج از این توافق بین المللی را صادر کرد. دی ماه پارسال نیز که آمریکا کاهش شدید دما را تجربه کرد، ترامپ تلاش جهان را در پیمان پاریس به تمسخر گرفت و در توئیتی نوشت «ممکن است امشب سردترین شب سال نوی میلادی در تاریخ آمریکا باشد، شاید بد نباشد ذره ای از آن گرمایش جهانی را که قرار بود میلیارد‌ها دلار از سرمایه کشور ما و نه کشور دیگری صرف محافظت در برابر آن شود را اکنون استفاده کنیم، خود را بپوشانید.»
