به گزارش ایران اکونومیست؛ بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی بیش از چهار میلیون و 82 هزار تن انواع محصولات کشاورزی و غذایی به ارزشی بالغ بر سه میلیارد و 734 میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر شده است اما در طرف مقابل میزان واردات همین بخش بیش از 11 میلیون و 49 هزار تن به ارزشی بالاتر از شش میلیارد و 17 میلیون دلار بوده است. آنچه با توجه به این آمار به دست می‌آید تراز وزنی منفی شش میلیون و 967 هزار تنی بخش کشاورزی و غذایی و تراز تجاری منفی دو میلیارد و 282 میلیون دلاری است.
این وضعیت نشان می‌دهد که نوسانات ارزی که به گفته بسیاری از کارشناسان می‌تواند فرصت مناسبی برای افزایش صادرات محصولات و کالاهای غیرنفتی و ارز آوری برای کشور باشد، آن‌طور که باید در این بخش بروز و ظهور پیدا نکرده است.
البته نگاهی به عمده محصولات صادراتی از نظر وزنی و ارزشی نشان می‌دهد که دلیل این روند منفی چیست، هندوانه، گوجه فرهنگی، سیب زمینی و پیاز به عنوان بیشترین و عمده‌ترین محصولات صادراتی هستند که اتفاقا از نظر ارزشی چندان ارزآوری برای کشور نداشته‌اند.
چرا که به عنوان مثال هر کیلوگرم هندوانه صادراتی کمتر از 20 سنت ارزش دارد که البته اگر میزان مصرف آب در این محصولات را نیز در نظر بگیریم ارزش صادراتی آن ها منفی خواهد بود. به این معنی که ایران سالانه میلیون ها تن محصول کشاورزی کم ارزش و آب‌بر را به کشورهای دیگر صادر می کند و ارزش واقعی آب صرف شده برای آن ها بسیار بیشتر از قیمت صادراتی آن هاست. این همان صادرات آب مجازی بوده که در شرایط کنونی محدودیت‌ها و بحران آب ایران، اصلا به صلاح نیست.
حال اگر پسته به عنوان یک محصول صادراتی دارای مزیت نسبی بیشتر در میان عمده محصولات صادراتی کشاورزی حضور داشت و محصولات ارز آور دیگر هم در کنار آن قرار می‌گرفتند، شاهد روند رو به رشد تراز منفی تجاری بخش کشاورزی نبودیم. چرا که پسته صادراتی به‌طور متوسط کیلویی حدود 9 دلار به مشتریان خارجی فروخته می‌شود نه کمتر از 20 سنت!
از سوی دیگر واردات محصولات کشاورزی روند رو به رشد خود را ادامه داده و عمده‌ترین کالاهای وارداتی محصولاتی مانند ذرت دامی، لوبیای سویا، جو و کنجاله سویا به عنوان خوراک دام و طیور و برنج خارجی به عنوان یکی از استراتژیک‌ترین کالاهای اساسی مورد نیاز سفره مردم است که اتفاقا از نظر وزنی و ارزشی بسیار بیشتر از محصولات نه‌چندان ارزشمند صادراتی این بخش تجارت می‌شود و همین است که تراز وزنی و ارزشی بخش کشاورزی و غذایی منفی‌تر می‌شود.
وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید و تجارت بخش کشاورزی نه‌تنها باید حواسش به سفره مردم و تامین مایحتاج آن ها باشد بلکه بهتر است که تولید این محصولات را به گونه ای مدیریت کند تاچیزی که به کشورهای دیگر صادر می‌شود ارزشمندتر باشد و آب کمتری برای آن ها صرف شده باشد.
