موج ریزش قیمت ها به شرط تثبیت نرخ ارز

به گزارش ایران اکونومیست؛ از زمستان سال گذشته به دلایل گوناگون داخلی و خارجی تحرکاتی از سرکشی جریان نقدینگی در بازارها دیده شد. در این میان عده ای که منافعشان با ناپایداری و نبود قطعیت در بازار گره خورده به غبار آلودتر شدن فضای اقتصادی دامن زدند.
شیوع نگرانی در جامعه نسبت به آینده اقتصادی، افزایش قیمت ارز و تضعیف ارزش پول ملی باعث شد تا بسیاری برای حفظ سرمایه های خود، ریال را به دارایی هایی مانند مسکن، طلا، ارز و خودرو و حتی کالاهای مصرفی تبدیل کنند و در نهایت هجوم تقاضا در شرایط عرضه ثابت یا رو به کاهش، به رشد حباب گونه قیمت ها منجر شد.
هر چند که سوداگران اقتصادی همین نسخه را برای فضای بازار پس از 13 آبان پیچیده بودند، دیدیم که پس از اجرای تحریم های دولت آمریکا علیه مردم ایران، نه تنها تنشی در بازارها و فضای کسب و کار ایجاد نشد بلکه کاهش قیمت ارز در بازار و انتشار اخباری مبنی بر به راه افتادن موج افت قیمت ها، امید به آینده اقتصاد را به جامعه و پیش بینی پذیری را به بازار برگرداند.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که رشد قیمت ارز مبنای اقتصادی نداشته و مهم ترین عامل افزایش جهشی نرخ ارز به ویژه دلار اقدامات سوداگرانه در بازار بوده است و دلار به قیمت واقعی خود بر می گردد.
با توجه ذخایر ارزی دولت، ادامه درآمدهای ارزی کشور به دلیل معافیت های تحریمی و تمرکز بر روی دیپلماسی اقتصادی برای جبران برخی از کاهش درآمدها، طعمه ای وجود ندارد که به قلاب دلالان بیاویزد. بنابراین علی رغم تلاش عده ای برای اینکه بازار در حالت انتظار باقی بماند اما چند روزی است که شاهد سقوط قیمت ارز در بازار هستیم که این اوضاع می تواند باعث ایجاد موج کاهش قیمت ها در بازارهای مختلف شود.
آخرین خبرها از بازار مسکن مبنی بر این است که با ثبات همین نرخ دلار در بازار شاهد ریزش قیمت مسکن از دو ماه آینده خواهیم بود و کاهش قیمت ها در بازار موازی آن یعنی طلا و سکه هم ادامه خواهد داشت.

**موج ریزش قیمت ها با استمرار کاهش نرخ دلار
«مهدی تقوی» کارشناس اقتصادی  با بیان اینکه انتظار ریزش قیمت ارز پس از اعمال تحریم ها وجود داشت، گفت: نرخ ارز به ویژه دلار که یکی از شاخص های مهم اقتصاد در کشورمان محسوب می شود به صورت اغراق آمیز و بدون توجه به اصول علم اقتصاد افزایش یافت.
وی با بیان اینکه روش‌های مختلفی برای محاسبه نرخ ارز به کار گرفته می ‌شود که یکی از متداول ‌ترین آنها روش برابری قدرت خرید است، گفت: دو متغیر اصلی تورم داخلی و میانگین وزنی تورم کشورهای طرف تجاری ایران ملاک محاسبه در این فرمول است و با مبنا قرار دادن تفاضل تورم داخل و خارج در این روش تعدد نرخ دلار بازار با توجه به تفاوت تورم تعدیل می ‌شود.
به گفته این کارشناس اقتصادی دو مولفه تورم و حجم نقدینگی از عوامل اصلی تاثیرگذار در تعیین نرخ ارز در همه کشورها است. بازار ارز در مدت زمان کوتاهی دچار چندین شوک شد و قیمت ها در این بازار دو تا سه برابر شد. به طور یقین این افزایش قیمت ارز بدون اصول و عوامل تعیین کننده نرخ در علم اقتصاد اتفاق افتاده اما در نهایت همین نرخ غیر واقعی دلار بازار و تولید را به شدت ملتهب کرده است.
تقوی بیان داشت: افت قیمت دلار در چند روز گذشته نشان از این دارد دولت توانسته بر شرایط سوداگرانه بازار غلبه کند اما هنوز هم اقتصاد، اقتصادِ پیش بینی پذیر نیست.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه کاهش قیمت دلار می تواند به نفع واردات و کاهش قیمت ها تمام شود، گفت: هر چند که افزایش قیمت ارز به نفع صادرات است و می تواند انگیزه ای برای افزایش صادرات باشد اما باید بپذیریم که در حال حاضر در بسیاری از بخش ها، کشور واردات محوری هستیم و افزایش نرخ ارز منجر به به افزایش بهای تمام شده تولید می شود.
«با کاهش قدرت خرید مردم هم تقاضا کاهش پیدا می کند در نهایت با کاهش تقاضا، میزان تولید کم می شود و این موضوع منجر به ریزش اشتغال خواهد شد.»
تقوی افزود: در این شرایط مهم ترین وظیفه دولت نظارت بر بازار برای کاهش قیمت های متاثر از نرخ ارز است. همواره برای کاهش قیمت در بازار مقاومت هایی وجود دارد که دولت باید در این زمینه ابزار نظارتی خود را افزایش دهد. در چند ماه اخیر افزایش نرخ دلار تمام بازارها را تحت تاثیر خود قرار داد حتی بازارهایی که به طور مستقیم ارتباطی با ارز نداشتند، حالا در شرایط استمرار کاهش قیمت ارز یا حفظ آن دراین سطح باید شاهد ریزش قیمت ها باشیم که می تواند تا حدی قدرت خرید مردم را ترمیم کند.

**نهادهای نظارتی وارد میدان شوند
در شرایط نوسان نرخ ارز، مهم ترین موضوع کنترل قیمت ها و حفظ آرامش در بازار است. به طور قطع در شرایط التهاب، تولیدکنندگان، واردکنندگان و در نهایت بازار با مشکل قیمت گذاری مواجه می شود که به ایجاد تنش در جامعه دامن می زند. حال اینکه گفته های نمایندگان اصناف، تولیدکنندگان و کاسبان بازار حاکی از این است که تنها زمانی شاهد ریزش قیمت ها در بازار خواهیم بود که در یک بازه زمانی مشخص، نوسانی در نرخ ارز رخ ندهد و اگر سیر نزولی قیمت هم ادامه دار نبود، حداقل همین سطح قیمت حفظ شود.
با افت قیمت ارز و تثبیت آن، قدرت خرید مردم تا حدی ترمیم می شود که مهم ترین اثر ترمیم قدرت خرید مردم متناسب با تغییر قیمت ارز برگشت اعتماد جامعه به دولت است؛ رخداد و روندی که می تواند اقدامی موثر در راستای حفظ ثروت های ملی و سرمایه اجتماعی کشور باشد.
همچنان که اشاره شد بازار و اقتصاد از کاهش قیمت ها استقبال می کند چرا که افزایش ناگهانی قیمت ها در حالی که دستمزد و حقوق متناسب با آن بالا نرفته، باعث کاهش تقاضا و قدرت خرید می شود و برگشت قیمت ها می تواند در افزایش تقاضا موثر باشد اما همواره مقاومت هایی در برابر کاهش قیمت در بازار وجود دارد. در این شرایط حضور پررنگ تر از گذشته دستگاه های نظارتی از جمله سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده و تعزیرات در برقراری تعادل قیمت ها در بازار اهمیتی چشمگیر می یابد.