به گزارش ایران اکونومیست به نقل از سازمان امور مالیاتی؛ مالیات بر ارزش افزوده شکلی از مالیات خدمات و کالاها است که مصرف کننده آن را به همراه بهای قیمت نهایی میپردازد. قابلیت انعطاف این نوع از مالیات سبب می شود سیاست گذاران اقتصادی بتوانند برای هدایت نظام تولید و مصرف از آن بهره برداری کنند.
با این اوصاف مالیات بر ارزش افزوده ابزاری کارآمد برای اعمال سیاست های حمایتی و تشویقی هم در دوران رکود و هم در دوران رونق اقتصادی است.
در حقیقت دولت ها با معاف کردن بخش هایی از اقتصاد کشور از مالیات بر ارزش افزوده سرمایه های اقتصادی را به بخش مورد نظر هدایت می کنند و زمینه رونق بخش تولید را فراهم می آورند.
از سوی دیگر با وضع مالیات بر ارزش افزوده بر نظام توزیع و معاف کردن بخش هایی از آن مالیات به عنوان اهرمی در جهت تنظیم بازار به خدمت گرفته می شود به این معنا که کالاهای اساسی در اغلب موارد مشمول معافیت می شوند و مصرف کنندگان برای مصرف سایر کالاها ملزم به پرداخت مالیات خواهند بود.
همچنین در چنین شرایطی افرادی که کالای بیشتری مصرف می کنند، مالیات بیشتری نیز باید بپردازند که این امر نمایانگر این واقعیت است که مالیات بر ارزش افزوده به دلیل پیوند مستقیم آن با مصرف، امکان فرار مالیاتی را به حداقل می رساند و از آن مهم تر، موازنه را به نفع اقشار کمتر برخوردار جامعه برقرار می سازد چرا که افراد براساس میزان برخورداری از امکانات و منابع، مالیات پرداخت می کنند.
از سوی دیگر به دلیل تأثیری که مالیات بر ارزش افزوده بر قیمت نهایی کالاها و خدمات می گذارد دولت ها می توانند از آن برای کنترل الگوی مصرف و مدیریت هدفمند نظام تولید و توزیع کالاها و خدمات بهره ببرند.
همچنین معافیت تجارت خارجی از مالیات بر ارزش افزوده سبب تشویق صادرکنندگان و به دنبال آن رونق تولید داخلی می شود. درآمد حاصل از صادرات کالا نیز مجددا وارد چرخه اقتصادی شده و سبب رشد نقدینگی در بخش تولید می شود.
مزایای اجرای مالیات بر ارزش افزوده را می توان این گونه بیان کرد: شفاف سازی معاملات و مبادلات اقتصادی به طوری که با اجرای این قانون امکان ردیابی معاملات در زنجیره واردات ، خرید ، تولید و توزیع و صادرات میسر خواهد بود که خود منجر به کشف بخش قابل ملاحظه ای از اقتصاد زیر زمینی یا پنهان می شود که این امر موجب رونق اقتصادی و افزایش رفاه در جامعه می گردد.
همچنین مالیات بر ارزش افزوده موجب گسترش پایه های مالیاتی بر اساس مصرف و نیز باعث افزایش درآمدهای مالیاتی قابل اتکا برای دولت ها و در نتیجه تامین بخش قابل ملاحظه ای از بودجه دولت می گردد که خود در رونق و شکوفایی اقتصادی نقش به سزایی دارد.
از طرفی مالیات برارزش افزوده موجبات تشویق سرمایه گذاری، تولید و صادرات را فراهم می آورد از آن جا که واردات کالاها علاوه بر ارزش و حقوق گمرکی مشمول این مالیات نیز خواهد بود ، از تولید کننده داخلی نیز حمایت می شود که این امر بر شاخص اشتغال و تولید داخلی تاثیر مثبتی گذاشته و در نهایت می توان گفت مالیات بر ارزش افزوده زمینه شکوفایی هر چه بیشتر اقتصاد را فراهم می آورد.
همان طور که مشاهده شد قانون مالیات بر ارزش افزوده دارای آثار و فواید بسیاری در نظام مالیاتی کشور می باشد که با اجرای کامل و دقیق این قانون شاهد تحولات اساسی در فرآیند مالیات ستانی خواهیم بود.
