به گزارش ایران اکونومیست؛ مسلم بیات، معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد ایران در گفت و گویی که به مناسبت روز ملی کیفیت ( 18 آبان ) انجام شد به بیان نقش و اهمیت موضوع کیفیت در ابعاد مختلف می پردازد. این گفت و گو را در ادامه می خوانید.
وضعیت کیفیت در کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
کیفیت در ارتباط با تولید داخل مبنای استانداردهای ملی است که سطح کیفیت مورد انتظار را تامین می کند. در برخی از بخشها وضعیت کیفیت مناسب است به عنوان مثال کیفیت محصولات غذایی از مقبولیت بالایی برخوردار است در برخی از محصولات شیمیایی و لوازم آرایشی و بهداشتی هم این شرایط است . در برخی زمینه ها از جمله کیفیت محصولات ساختمانی به جهت پراکندگی تولید نیاز به بهبود داریم و در برخی موارد مثل کیفیت خودرو که زیرساختهای کیفیت در آن رعایت نمی شود لازم است جدیت بیشتری داشته باشیم.
کیفیت در گذر زمان چه تغییراتی داشته است؟
استانداردها به عنوان کیفیت پایه در کشور تغییر می کند بطوریکه استانداردهای قدیمی ابطال یا تجدیدنظر می شود و با توجه به پیشرفت علوم و فنون استانداردهای جدید تدوین می شود به همین لحاظ تغییراتی را در کیفیت شاهد هستیم . اما استانداردها یک مقوله مجزا و منفرد نیست بلکه مقوله ای است چند بعدی که با عوامل سیاسی ، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز در تعامل است و از آنها تاثیر می پذیرد به عنوان مثال در شرایط تحریم در کالاهایی که مواد اولیه یا حد واسط آن وابسته به کشورهای دیگر باشد افت کیفیت را شاهدیم و کالاهایی که در تولید آن متکی به کشور دیگری نبوده ایم تغییری حاصل نشده است.
از نظر شما کالای با کیفیت، چه ویژگی باید داشته باشد؟
امروزه تولید کننده خوب ، تولیدکننده ای نیست که فقط کالای با کیفیت را تولید کند، بلکه باید دغدغه های زیست محیطی را نیز مدنظر داشته باشد و کالایی تولید کند که علاوه بر کیفیت، با محیط زیست سازگاری داشته باشد تا در کوتاه مدت و بلندمدت برای جامعه معضلات جبران ناپذیر ایجاد نکند.
شما بر این اعتقاد هستید که برای تولید باکیفیت نیازمند زیرساختها هستیم . این زیرساختها چیست؟
5 عنصر در دنیای امروزی برای دستیابی به کیفیت مطلوب به عنوان زیرساخت کیفیت مطرح شده است از جمله استاندارد که مبنا و شاخص کیفیت است ، سپس اندازه گیری استانداردهای تدوین شده مطرح می باشد، سومین عامل نهادهای اعتبار دهنده ، چهارمین شرکت های بازرسی و در نهایت آزمایشگاه ها که توسط مرکز ملی تایید صلاحیت ایران تایید می شود.
اندازه گیری چه مقدار می تواند کیفیت را تضمین کند؟
اگر نتوانیم ویژگیهای یک کالا را به لحاظ کمی و کیفی اندازه گیری کنیم، نمی توانیم در ارتباط با کیفیت قضاوت درستی داشته باشیم و آنچه که تولید می شود را به لحاظ کیفی بهبود بخشیم. در بسیاری موارد در اندازه گیری یا تست، نقصهایی وجود دارد که نیازمند بهبود است تا بتوانیم زیرساختهای کیفی رو را کشور به شکل مطلوبی پیاده کنیم.
آیا با وجود این فاکتورهای می توانیم ادعا کنیم که کیفیت رعایت کرده ایم؟
برای تضمین کیفیت، بعد از آنکه زیرساختها و تمامی فاکتورها و عوامل تاثیرگذار بر کیفیت در کشو مهیا شد لازم است یک مدیرشایسته و هوشمند هدایت این بنگاه اقتصادی را عهده دار باشد تا در کنار تمامی فاکتورها بتوان به سمت کیفیت گام برداشت.
مدیریت در ایجاد کیفیت چه نقشی ایفا می کند؟
نقش مدیران در دستگاهها و شرکت نقش رهبری است این مدیران بایستی دارای ویژه گیهای زیر باشد. آینده نگر ، خلاق ، منعطف و آشنا به مدل های سیستم های مدیریت کیفیت این مدیران در راستای حصول اصول اطمینان به موفقیت پایدار پیش بینی های لازم را برای آینده انجام می شد و در زمینه تحقق پیش بینی ها اقدامات لازم را به عمل می آورند. با استقرار سیستم ها و مدلهای فراتر از استاندارد نقاط قوت و ضعف را شناسایی و با بهبود عملکرد و تخصص اولویت ها در مسیر تعالی قرار گیرند و موفقیت پایدار ایجاد کنند.
چرا برخی از بنگاهها در ابتدا محصولات خوب و با کیفیتی را تولید می کنند و با گذر زمان از کیفیت آن کاسته می شود؟
بنگاههای اقتصادی باید موفقیت را پایدار بسازند، اگر در مسیر حفظ و تعالی کیفیت گام بردارند، شرایط ایده آل را حفظ و با پیش بینی و آینده نگری آن را ارتقا دهند، نقاط قوت را تقویت و نقاط ضعف را بهبود بخشند ، از مدلها و الگوهای نوین پند بگیرند و یک فاصله ای را بین رقبا ایجاد کنند، هرگز کیفیت محصولاتشان افول نخواهد کرد.
چرا استقرار نظام کیفیت را یک ضرورت می دانید؟
به لحاظ نقشی که مدیریت و مدل های سیستم کیفیت در پیش بینی آینده و کاهش مخاطرات احتمالی دارند. در دنیای امروز یک روز به نام روز کیفیت نامگذاری شده است تا همه افراد جامعه به اهمیت و نقش کیفیت در زندگی خودشان پی ببرند، فرقی نمی کند که کالا می خریم یا تولید می کنیم مهم این است که رضایت ، ایمنی، سلامتی ما مرهون تلاش افرادی است که در زمینه کیفیت اهتمام دارند.
هر وزارتخانه یا دستگاه اجرایی لازم است که طرحی را در هماهنگی با سایر طرحهای خود برای کیفیت محصول خود تدوین کند.
بنگاههای صنعتی نگاه هزینه ای به کیفیت دارند، آیا کیفیت یک مقوله هزینه بر است؟
شاید به ظاهر اما در اصل، کیفیت نه تنها هزینه بر نیست بلکه صرفه اقتصادی نیز دارد، چرا که در نهایت ضایعات کاهش و بهره وری ارتقا پیدا می کند ، خلاقیت و نوآوری شکل می گیرد، از منابع به شکل بهینه استفاده می شود.
نگاه شما به کیفیت چیست؟
لازم است در کشور به قوانین احترام بگذاریم آن هم نه به شکل اجباری بلکه به شکل خودجوش.
فرهنگ کیفیت باید در کشور توسعه پیدا کند و همه افراد یک جامعه به شکل انفرادی و در قالب یک عضو از یک تیم در ارتقای فرهنگ کیفیت نقش داشته باشند. به امید فردایی بهتر.
