دخترانی که این بار تغییر چهره ندادند

به گزارش ایران اکونومیست؛  مساله حضور زنان در استادیوم که می تواند یکی از طبیعی ترین اتفاقات در جامعه ای باشدکه زنان ومردان آن در بسیاری از حوزه ها دوشادوش و همراه یکدیگر کار و زندگی می کنند، مدت ها است که به بحثی انتقادی و بعضا جنجالی بدل شده و موافق و مخالفانی جدی دارد.
پس از انقلاب اسلامی در سال 57 ورود زنان به دلیل برخی از دیدگاه ها به استادیوم ها ممنوع شد. در طی این سالها زمزمه هایی مبنی بر این تبعیض وجود داشت اما به صورتی منقطع و تحت تاثیر بسیاری از مولفه ها شنیده نشد. در سال های دهه 60 به دلیل سایه جنگ و پس از آن به دلیل سایر مباحث به ویژه مشکلات اقتصادی این مساله همچنان در سایه ماند و عملا تا اواخر دهه 70 فرصت و مجالی برای مطرح شدن نیافت.
در سال 1377 و در جریان استقبال از بازیکنان تیم ملی فوتبال به مناسبت حضور در جام جهانی 98 فرانسه، عده ای از زنان که برای این حضور دعوت نشده بودند اما حضور داشتند، موفق شدند تا به استادیوم راه پیدا کنند. پس از آن و در ابتدای دهه 80 در جریان بازی ایران-ایرلند در سال 1381 تعداد محدودی از زنان ایرلندی توانستند برای بازی تیم کشورشان در استادیوم آزادی حضور یابند و این جرقه اعتراضات فعالان حقوق زنان شد که البته این اتفاق به کرات و برای طرفداران زن تیم های کره، ژاپن، چین و ... نیز تکرار گردید.
پس از آن در بهمن 1383 در بازی ایران-بحرین، مقدماتی جام جهانی یکی از اولین جرقه های حضور زنان به استادیوم به همراه رئیس جمهوری وقت محمد خاتمی اتفاق افتاد و پس از آن و در سال 1385رئیس جمهوری بعدی محمود احمدی نژاد در نامه ای به رئیس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات ورود زنان به استادیوم شد که با مخالفت صریح گروهی از روحانیون از تصمیم خود منصرف شد و این داستان برای مدتی طولانی دوباره به حاشیه رفت.
این مساله اما در دهه 90 شکل جدی تری به خود گرفت و به ویژه پس از اتفاقاتی چون افزایش درخواست و مطالبات زنان در راستای حقوق طبیعی و همچین فشار بین الملل در راستای همگام شدن ایران در این عرصه و همچنین افزایش زنانی که حاضر بودند حتی با تغییر چهره و گریم وارد استادیوم شوند وارد مرحله ای جدید شد.
در آبان 1397 و در جریان میزبانی تهران برای فینال بازیهای آسیایی که بین دو تیم پرسپولیس و کاشیماانتلرز و در حضور چهره هایی کلیدی چون اینفانتینو رییس فیفا(فدراسیون فوتبال جهان) برگزار شد، تعدادی محدودی از زنان ایرانی و به صورتی گزینشی توانستند تا به اضافه زنان ژاپنی که از قبل اجازه حضور داشتند، از نزدیک و از استادیوم آزادی شاهد بازی باشند.

**اجازه دهیم جریان راه خودش را پیدا کند
«طیبه سیاووشی عنایتی» رئیس کمیته ورزش، زنان و جوانان در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی که در زمان برگزاری این مسابقه فوتبال در استادیوم آزادی حضور داشت، در این باره  گفت: خانم هایی که دیروز وارد استادیوم شدند از ساعت 11 در محوطه باز استادیوم نشستند تا این که حدود ساعت پنج به آنها اجازه ورود دادند که روی سکوها بروند.
'بازی که تمام شد اینها طفلکی ها از سرما منجمد شده بودند ولی در عین حال خیلی خوشحال بودندکه توانسته اند وارد شوند. در این مسابقه فوتبال تدابیر انتظامی فوق العاده سختی برای خانم ها بود اما در عین حال عده زیادی از آنها خودشان مایل بودند که بیایند و بشینند و بازی را ببینند. برای این بازی مسوولین آمدند و یک تعداد محدودی خانم را انتخاب کردند و یک جای محدود و خیلی کوچک را که حدود 1000 نفر خانم گنجایش داشت و دو طرف فنس کشیده بودند که مستقیما بالا می آمدند و امکانات و تسهیلات داشت را برایشان در نظر گرفتند. ردیفی که خانم ها بودند تقریبا بالای دروازه بود. و من می دیدمشان. '
وی در رابطه با چرایی این شکل از برخورد با مساله ورود زنان گفت: دائم ما در حوزه ورزشی کار داریم و به همین دلیل من دائم با مسائل ورزشی و انواع و اقسام آن از ورزش همگانی گرفته تا مباحث ورزش حرفه ای درگیرم، بنابراین با بحث ورود زنان به ورزشگاه سروکار دارم. برای زنان 40 سال راه بسته بود و حالا دارد باز می شود البته با موانعی روبروست مثلا کسی حرفی می زند و دوباره بسته می شود. با وجود این که این ورود، حق زنان است و منع قانونی و شرعی چه در احکام اولیه و چه در احکام ثانویه ندارد ولی متاسفانه باز منع وجود دارد.
سیاووشی ادامه داد: بحث این است که در کشور ما همه مسائل خیلی به آهستگی و آرام آرام انجام می شود یا اصلا انجام نمی شود. 40 سال اصلا انجام نشد و الان دارد آرام آرام انجام می شود. در بحث والیبال یا بسکتبال اتفاقی که افتاد این بود که بر اساس گزارشی اشتباه، چیزی حدود 3،4 سال ورود خانم ها به ورزشگاه را ممنوع کرد. برای والیبال هم سال گذشته همین بود؛ یعنی ما پارسال هم برای والیبال رفتیم از ساعات 1و 2 آنجا بودیم برای 6و7 که قرار بود بازی برگزار شود و یادم هست که ماه رمضان بود و بعد از افطار بازی شروع شد. یعنی آنجا هم همین بود و تحت نظارتی خیلی سخت، حدود 100، 150 نفر ورود پیدا کردند.
' ولی امسال که رفتم دیدم که شرایط تغییر کرده و دائما دوستان در وزارت ورزش می رفتند و صحبت و مذاکره می کردند و خانم ها می آمدند. البته که خیلی ها هم پشت در ماندند و برخی 10 دقیقه آخر بازی را دیدند و اذیت شدند چون هم هوا گرم بود و هم با بچه هم بودند. بازی دیشب هم از جمله ورودهای این چنینی بود؛ یعنی آنچه که مردم آن را ورود گزینشی، ورود در تعداد محدود یا تبعیض آمیز می نامند. من تمام این عناوین را قبول دارم اما خیلی دلم می خواهد بدانم چه شکلی از ورود را این دستگاه های متولی و انتظامات می توانند برای ورود بهتر در نظر بگیرند و همان شکل آن را اجرا کنند. '
**ریشه باید اصلاح شود
این نماینده مجلس در فراکسیون فرهنگی افزود: همه می گویند شرایط بد است. بله ولی باید فرصت می دادید تا در این 40 سال گذشته خانم ها می رفتند تا شرایط به این گونه نمی شد. چرا هیچ کجای دنیا این شرایط را ندارد؟ مگر ما کشور اسلامی نیستیم. مگر این آقایان در مدارس و دانشگاه های این مملکت درس نخوانده و آموزش ندیده اند؟ مگر در جامعه اسلامی بزرگ نشده اند؟ چرا باید این حرف ها را بزنند که از حرف ها بدتر، به نظر من کارهای دیگری است که انجام می دهند و متاسفانه نظارتی روی آن وجود ندارد.
'نیروی انتظامی این همه سخت گیری هایی را که متوجه ورود خانم ها می کند به نظر من باید روی چیزهایی که مصرف می کنند و اتفاقاتی این چنینی که هم نظارت کند. شاید نبینیم اما بوی آن که به ما می رسد و متوجه آن می شویم. و این خیلی راحت اتفاق می افتد. شما می گویید دوربین کار گذاشته اید. خب باید با همین دوربین ها نظارت کنید. در انگلستان تماشگران الکلی را این گونه کنترل کردند؛ یعنی با دوربین. به آنها اجازه ورود ندادند و کلا محرومشان کردند. ما هیچ نظارتی به این شکل نداریم، ضمن این که تداخل وظیفه وجود دارد و حراست ورزشگاه تنها تصمیم گیرنده نیست. هم حراست ورزشگاه است، هم نیروی انتظامی است هم یگان های ویژه است و ...از دور نشستن و نظر دادن خیلی راحت است . من هم دوست دارم مانند دیگران بنشینم و بگویم تا زمانی که غیرگزینشی بشود، من ورزشگاه نمی روم. '

**مباحث فقهی مشکل ما نیست
سیاوشی در ادامه تصریح کرد: وزارتخانه های ورزش و کشور با این اتفاق موافق هستند. ما با آنها در کمیسیون فرهنگی جلسه داشتیم. اینها مشکلی ندارند و به شدت موافق هستند ولی مباحثی دیگر و از بعد فقهی مطرح می شود. یک صبح تا شب ما در قم بودیم و صحبت کردیم و توضیح دادیم. بعضی از علما در مورد این موضوع صحبت نکردند چون بر این عقیده هستند که بهتر است خانمها سرگرمی های دیگری پیدا کنند و اصلا حضور اجتماعی را خیلی نمی پذیرند.
' ولی من برای بعضی دیگر توضیح دادم و گفتم از آن بالا که نشستیم اصلا این مباحثی که در مورد احکام اولیه هست و به لحاظ فقهی مطرح است دیده نمی شود مگر این که شما بدانید که چه کسی در گوش دفاعی بازی می کند یا مثلا هافبک است یا خط حمله است و این گونه افراد قابل تشخیص هستند وگرنه از آن بالا چیزی تشخیص داده نمی شود که در مورد احکام فقهی بحث شود. در مورد احکام ثانویه هم که اساسا راه را جدا کرده اند و امکانات جدا هستند و هیچ اختلاط و تداخلی صورت نمی گیرد. یعنی باب مسائل فقهی را می توان توضیح داد و بحث کرد منتهی آنجایی که صحبت از حضور اجتماعی زنان مطرح است، مشکل پیش می آید. و این که گفته می شود فضای ورزشگاه ها بد است، وقتی خانم ها حضور پیدا می کنند بعد هم وقتی به شکل خانوادگی شود، قاعدتا فضای بهتر و سالم تری خواهد شد. منتهی به شرطی که نیروهای امنیتی و انتظامی پس از ورود خانم ها به حوزه های دیگری هم ورود پیدا کنند و یک مقدار کنترل ها بیشتر باشد. '

**تحقیرها را به قیمت تغییر شرایط به جان می خریم
این نماینده مجلس در ادامه با بیان اینکه استقبالی نسبت به این حضور و ورود حتی برای نمایندگان زن وجود ندارد، گفت: دیروز من و خانم سعیدی چهار بار پشت در ماندیم. توهین و تحقیر شنیدیم. کارت نمایندگی مان را نشان دادیم اما به ما می گفتند با آقا بیایید. گفتم همین آقایان، برادران و پسران ما هستند و ما داریم با همین ها در این جامعه زندگی می کنیم و قرار نیست اینجا مشکلی پیش بیاید. از دیشب زیاد بد و بیراه شنیده ام ولی برایم مهم نیست چون من فکر می کنم راه درست این است و باید این راه را بروم. خیلی از خانم های نماینده اعتراض دارند و می گویند تا زمانی که گزینشی باشد ما نمی آییم. ولی من از بازی ایران سوریه که تک نفر بودم رفتم و دائم می روم و توهین و تحقیر و پشت در ماندن ها که تا تماس بگیرند و راه بدهند را، برای تغییر شرایط تحمل می کنم. .
وی افزود: من هم می توانم بنشینم و بگویم زمانی که همگانی شد می روم اما من این کار را نمی کنم. من هیچ جایی چنین سختی ای را تحمل نمی کنم یعنی این که شما بخواهید نیروی انتظامی و امنیتی را راضی به انجام کاری کنید، واقعا کار سختی است ولی من معتقدم که این روش درست است و اگر خانم ها می توانند من را به اشتباه بودن این کنش راضی کنند، قراری بگذاریم و بنشینیم در جایی صحبت کنیم. البته عده ای هستند که اصرار دارند در همین شکل محدود برویم تا راه برای دیگران باز شوند.
«من این را روشی را می بینم که باید با آن جلو رفت تا تبعاتش دیده و بر اساسش برنامه ریزی شود. چرا که این روش در مورد والیبال و بسکتبال موفق و موفقیت آمیز بود و اینها آمدند و این روش را در مورد فوتبال هم به کار گرفتند. این بار اگر نمی رفتیم برایمان بار بین المللی داشت یعنی برای فوتبالمان و نه بحث زنان. اینفانتینو هم در صحبت های دیروزش این حضور زنان را اشاره کرده بود چون برای آنها این مدل از تفکیک شدن جنسیتی قابل درک نیست، ولی بحث سر این است که این شکل ورود ما باعث می شود تا برای بازی های دیگر هم بتوانیم برویم».

**ورود زنان به استادیوم کم اهمیت تر از سایر مشکلات نیست
رئیس کمیته ورزش، زنان و جوانان در نهایت این گونه جمع بندی کرد: به من می گویند ما کلی خانم بدبخت و یا مشکلات چنین و چنان داریم و من می گویم این هم یکی از آن موارد است. ما هر روز هفته در یک حوزه ای و در مورد مسائل گوناگون صحبت می کنیم، منتهی این بحث ورزشگاها خیلی نمود عینی پیدا می کند. مثلا من در پست های اینستاگرامم در مورد زنان سرپرست خانوار، روستاهای اطراف تهران و .. که می نویسم هیچ ابراز نظری و هیچ صحبتی نیست، البته عده ای هستند که همیشه بدوبیراه می گویند، آنان که بماند ولی به محض این که در حوزه تئاتر، نمایش، موسیقی، سینما و ورزشگاه صحبت می شود، همه شروع به اظهارنظر می کنند و به شدت هجمه ای عجیبی نسبت به هر نماینده مجلس، به ویژه نمایندگان زن که در این حوزه ها صحبت می کند، شروع می شود؛ آن هم به دلیل اینکه مسائل دیگری هستند که در اولویت قرار دارند و چرا به اینها نمی پردازید.
وی خاطرنشان کرد: اینها هم سرگرمی و تفریح و بحث فرهنگی و یک بخشی از زندگی انسان است و شما چطوری می خواهید انکارش کنید و در اینها هیچ چیزی نیست که بخواهد به نظام اعتقادی طرف صدمه بزند.
«دیروز در ورزشگاه اصلاح طلب و اصولگرا و دکترای استاد دانشگاه و کارگر همه در کنار همه نشسته بودند و لذت می بردند و واقعا این فضا مفرح است و انرژی می شود برای یک هفته کار و شاید هم اصلا زندگی آتی اینها. وقتی این همه مشکلات در زندگی این مردم هست، می خواهیم این را هم از آنها دریغ کنیم. برای من تعجب آور است و من استدلال ها را در این زمینه متوجه نمی شوم؛ البته اینها استدلال نیست و بیشتر می خواهند سفسطه کنند».