به گزارش ایران اکونومیست؛ شاخص بهای تولیدکننده در علم اقتصاد یک شاخص پیش نگرانه به شمار می رود که روند تغییرات قیمت ها را از دیدگاه تولیدکننده و خریدار در بخش های مختلف اقتصادی (کشاورزی، صنعت و خدمات) نشان می دهد؛ این شاخص می تواند به عنوان یک شاخص پیش نگر برای اطلاع زودهنگام از روند تورم به کار برده شود.
مروری بر نرخ تورم تولید در بخش های مختلف اقتصادی که بانک مرکزی محاسبه می کند، می تواند آینده حرکت نرخ تورم در بخش مصرف را ترسیم کند؛ نگاهی به شاخص بهای تولیدکننده در فصل بهار نشان می دهد این شاخص در ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد به ترتیب 12.7 درصد، 14.8 درصد و 16.9 درصد نسبت به ماه مشابه سال پیش رشد یافته است.
نکته قابل تامل اینکه در هر سه ماه یاد شده نرخ تورم در گروه ساخت (صنعت) بالاتر از متوسط نرخ تورم یاد شده بوده یعنی در فروردین 15.4 درصد، در اردیبهشت 18.6 درصد و خرداد 21.2 درصد بوده است.
در فصل تابستان نیز این رویه تداوم یافته، برای نمونه با اینکه میانگین نرخ تورم تولید در یکسال منتهی به تیرماه 27.8 درصد بوده اما در گروه ساخت 37.9 درصد گزارش شده است؛ در مردادماه با وجود ثبت تورم 33.8 درصدی بخش تولید، این شاخص در بخش ساخت به 45.2 درصد و در شهریورماه به 61.1 درصد رسیده است در حالی که متوسط نرخ تورم تولید در این ماه 44.4 درصد بود.
نگاهی به آمار نخستین ماه فصل پاییز که به تازگی منتشر شده نیز نشان می دهد تورم تولیدکننده در بخش ساخت به 82.1 درصد رسیده در حالی که میانگین این شاخص در ماه یاد شده 59 درصد بوده است.
یکی دیگر از گروه های اصلی که در هفت ماهه امسال با افزایش قابل تامل نرخ تورم تولید روبرو شده ، گروه «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» است؛ این گروه در فروردین ماه با ثبت نرخ 13.2 درصد و در اردیبهشت ماه با 16.2 درصد بالاتر از میانگین نرخ تورم قرار داشت اما در خرداد با تورم 11.9 درصد، تیر با 21.2 درصد، مرداد با 26.3 درصد و شهریور با 37 درصد به پایین تر از میانگین نرخ تورم تولید رسید و در مهرماه نیز با 48.5 درصد تورم باز هم نرخی کمتر از میانگین تورم داشت.
گروه سومی که در زمینه افزایش نرخ تورم تولید پیشتاز بوده، «حمل و نقل و انبارداری» است؛ که در ماه های فروردین تا خرداد به ترتیب هفت درصد، 6.9 درصد و 15.1 درصد تورم را پشت سر گذاشت اما در تابستان نرخ آن شتاب گرفت به شکلی که به 23.3 درصد در تیر، 31.3 درصد در مرداد و 36.5 درصد در شهریورماه رسید و در مهرماه تورم 50.4 درصدی را ثبت کرد.
همانطور که فعالان و کارشناسان اقتصادی بارها گفته اند، افزایش نرخ ارز یکی از علت های اصلی افزایش تورم تولید در هفت ماهه نخست امسال است زیرا براساس آمار گمرک، بیش از 70 درصد کالاهای وارداتی به کشور را اقلام واسطه ای و سرمایه ای تشکیل می دهد که از تغییرات نرخ ارز تاثیر می پذیرد.
