تنهایی آمریکا و نفتی که فعلا تحریم‌شدنی نیست

به گزارش ایران اکونومیست؛ اردیبهشت امسال، دونالد ترامپ از توافقنامه برجام به‌صورت یک جانبه خارج شد. به دنبال خروج از برجام، آمریکا از مشتریان نفت ایران درخواست کرد که خرید نفت از ایران را تا 13 آبان ماه به صفر برسانند در غیر این صورت مشمول تحریم ثانویه آمریکا خواهند شد و از برخی اعضای اوپک خواست تا تولید خود را افزایش دهند. آمریکا روی این هدف پافشاری کرد و سعی داشت با کمک عربستان و همراهانش آن را عملی کند.
 
عربستان تحت فشار دونالد ترامپ برای افزایش تولید نفت شتاب کرد، اما زمان کوتاهی لازم بود تا مشخص شود عربستان در طولانی مدت توان جایگزینی نفت ایران را ندارد. حتی افزایش تولید عربستان و دیگر اعضای اوپک به دلیل هم‌زمان نشدن با تأثیرات تحریم‌ها باعث ایجاد فشار بر قیمت نفت هم شد.
 
افزایش قیمت نفت در حالی رخ داد که آمریکا به‌دلیل حفظ قدرت رقابت به‌دنبال انرژی ارزان برای صنایع خود است و همواره بر این نکته تأکید کرده که باید جلوی افزایش قیمت نفت را گرفت.
 
**هشت مقدس برای بازار نفت ایران
 
همین امر سبب شد تا به‌منظور کاهش فشار بر بازار نفت و همچنین باور به این نکته که نمی‌توان تمام خریداران نفت ایران را مجبور به تمکین از تصمیم یک جانبه آمریکا کرد، روز جمعه اعلام شد هشت کشور از تحریم‌های نفتی ایران معاف خواهند شد.
 
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که هشت کشور از تحریم آمریکا علیه صنعت نفت ایران معاف شده‌اند. اگرچه وی نام این هشت کشور را اعلام نکرد، اما به گفته پومپئو هیچ کشور اروپایی در میان این هشت کشور نخواهد بود.
 
با این حال، وزیر انرژی ترکیه اعلام کرده است که کشورش از برخی تحریم‌ها علیه ایران معاف شده است. پیش‌تر نیز اعلام شده بود هند و کره جنوبی بر سر ادامه واردات نفت از ایران با وجود تحریم‌های آمریکا، با واشنگتن به توافقی اجمالی رسیده‌اند.
 
شواهد امر حاکی از آن است که ژاپن و چین نیز به‌عنوان دو خریدار بزرگ نفت ایران از تحریم‌های آمریکا معاف خواهند بود.
 
**گشایشی دائمی یا معافیت موقتی
 
با وجود آنکه به نظر می‌رسد معافیت هشت کشور برای خرید نفت از ایران موقتی است، اما از آنجا که پالایشگاه‌هایی که مشتری نفت ایران هستند بر اساس این نفت طراحی شده‌اند، جایگزین‌کردن نفت ایران با نفت دیگری مشکل خواهد بود.
 
از سوی دیگر، با آغاز فصل سرما در نیم کره شمالی، تقاضای نفت بیشتر می‌شود. توجه به این موضوع باعث شد تا آمریکا برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها در فصل زمستان، با معاف کردن برخی خریداران، جلوی شوک قیمتی ناشی از خروج کامل نفت ایران از بازار را بگیرد.
 
اما این معافیت تنها به معنای معافیت فروش نفت ایران نیست. در همین مورد، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی عقیده دارد با معافیت تدریجی کشورهای متعدد از تحریم خرید نفت ایران، فضای آتی تجاری و درآمدی کشور مشخص‌تر می‌شود.
 
**آمریکا در تحریم ایران تنهاست
 
علی شمس اردکانی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، نیز عقیده دارد آمریکا نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند، زیرا همراهی سایر کشورها را با خود ندارد.
 
شمس اردکانی در گفت‌وگو با ایرناپلاس با اشاره به این موضوع ادامه داد: یادمان باشد فرق این دوره از تحریم‌ها با تحریم‌های دوره قبل این است که در آن تحریم‌ها، ساز و کارهای سازمان ملل به‌ویژه با رویکرد غلط دولت وقت، تحریم‌های آمریکا را تأیید می‌کرد، اما در این دوره به این صورت نیست.
 
وی با بیان اینکه اصولاً تحریم، کاری ضد تمدنی و ضد مقررات سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان تجارت جهانی و اتاق بین‌المللی بازرگانی است، افزود: این دوره از تحریم‌ها از نظر مقررات سازمان ملل نه‌تنها غیر‌قانونی، بلکه با مصوبه شورای امنیت سازمان ملل در خصوص برجام متناقض است و کشورهای دیگر نمی‌خواهند در تاریخ به این عنوان یاد شوند.
 
**ایران به پایگاه فروش نفت در دنیا نیاز دارد
 
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران گفت: اگرچه کشورها ممکن است به لحاظ قدرت و ثروت متحد آمریکا باشند، اما تلاش می‌کنند در این رفتارهای آمریکا شریک نشوند و هزینه‌های آن را نیز نمی‌خواهند بپردازند.
 
وی تأکید کرد: به‌طور مثال، پالایشگاه‌های هند به نفت ایران نزدیک است و تجهیزات آن نیز متناسب با نفت ایران ساخته شده است. از همین رو، می‌خواهد از تحریم‌ها برای خرید نفت ایران مستثنی شود. یا مثلاً در کره دو پالایشگاه است که برای نفت ایران ساخته شده و حتی یکی از این پالایشگاه‌ها از ابتدا برای ایران بوده، اما حدود 30 سال پیش این پالایشگاه فروخته شد و اکنون سهام این پالایشگاه در دست سعودی‌هاست .
 
شمس اردکانی با اشاره به اینکه باید بررسی شود چرا پالایشگاه ایران در بندر بوسان کره‌جنوبی فروخته شد، ادامه داد: ایران به پایگاه فروش نفت در دنیا نیاز دارد. بهتر از این چیست که یک مشتری همیشه مجبور باشد از شما کالا بخرد و مشتری در اختیار شما باشد.
 
وی در پایان تأکید کرد: با هر لرزه‌ای که در ارکان تصمیمات ترامپ ایجاد شود، یک آجر از دیوار تحریم برداشته خواهد شد.