تا پایان اسفند ماه سالگذشته ظرفیت تولید روزانه گاز شیرین ایران در پارس جنوبی حدود 570 میلیون مترمکعب در روز بود که با توجه به انجام تعمیرات اساسی تعدادی از سکوها، خطوط لوله دریایی و پالایشگاههای ساحلی به طور متوسط روزانه حدود 502 میلیون مترمکعب گاز در طول 6 ماهه نخست امسال گاز از این میدان مشترک برداشت شده است.
همزمان با به پایان رسیدن تعمیرات اساسی پالایشگاه و تاسیسات فراساحلی فازهای پارس جنوبی و تولید حداکثری برداشت و فرآورش گاز برای آبان ماه امسال مطابق با ظرفیت 570 میلیون مترمکعبی در فازهای به بهره برداری رسیده پارس جنوبی فراهم شد.
با این وجود، بهرهبرداری بخشهایی از تاسیسات دریایی و پالایشگاههای ساحلی پنج فاز جدید پارس جنوبی شامل طرح توسعه 13، 14، 22، 23 و 24 این میدان مشترک گازی هم اکنون امکان تولید روزانه بالغ بر 600 میلیون مترمکعب گاز از پارس جنوبی فراهم شده که منجر به سبقت ایران از قطر در برداشت روزانه گاز شده است.
در شرایط فعلی ظرفیت برداشت روزانه گاز طبیعی قطر از میدان پارس جنوبی حدود 566 میلیون مترمکعب در روز بوده و عملا ایران با بهرهبرداری دست کم چهار سکوی جدید دریایی و پنج ردیف شیرین سازی گاز در پالایشگاه های ساحلی موفق به تولید بیش از 600 میلیون مترمکعب گاز و سبقت بیش از 40 میلیون مترمکعبی دربرداشت روزانه گاز از شیخنشینان شده است.
راهاندازی چهار سکوی جدید گازی ایران در خلیج فارس
شرکت ملی نفت ایران برای زمستان امسال به دنبال افزایش سه میلیارد فوت مکعبی (معادل 80 تا 85 میلیون مترمکعب) گاز از پارس جنوبی بوده که قرار بود این افزایش تولید گاز از محل راهاندازی تعدادی از سکوهای دریایی و ردیفهای شیرینسازی پالایشگاه های فازهای 13، 14، 22 تا 24 پارس جنوبی محقق شود.
در حال حاضر متوسط پیشرفت ساخت پنج فاز جدید پارس جنوبی در دو بخش فراساحلی و پالایشگاه ساحلی بیش از 90 درصد بوده که در برخی از این فازها ساخت پالایشگاه و در تعداد دیگری احداث تاسیسات فراساحلی شتاب گرفته است.
بر این اساس تاکنون دوسکوی دریایی فاز 14 پارس جنوبی با ظرفیت برداشت روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز ترش (28.5 میلیون مترمکعب) از دریا در مدار بهرهبرداری قرار گرفته که با توجه به آماده نبودن پالایشگاه ساحلی، گاز ترش تولید در پالایشگاههای موجود و جدید پارس جنوبی فرآورش و به شبکه سراسری تزریق می شود.
در طرح توسعه فاز 13 پارس جنوبی هم بر خلاف فاز 14 ساخت پالایشگاه ها بیش از تاسیسات فراساحلی شتاب گرفته به طوری که تاکنون دو ردیف شیرین سازی گاز در پالایشگاه این فاز به بهره برداری رسیده و شمارش معکوس راه اندازی سومین ردیف شیرین سازی گاز هم آغاز شده است.
در طرح توسعه فاز 22 تا 24 پارس جنوبی هم تاکنون اولین سکوی اصلی و اقماری نصب و مراحل راه اندازی نهایی و بهره برداری از آن آغاز شده ضمن آنکه تاکنون دو ردیف شیرینسازی گاز پالایشگاه ساحلی هم از مدت ها قبل در مدار بهره برداری قرار گرفته است.
در تمامی فازهای جدید پارس جنوبی دست کم در هر پروژه یک رشته خط لوله دریایی به منظور انتقال گازهای ترش به پالایشگاه ساحلی ساخته شده و در مدار بهره برداری قرار گرفته و مشکلی برای انتقال گاز از دریا به ساحل وجود ندارد.
گازهای ترش پارس جنوبی برگ برنده مقابله با تحریم ها
همزمان با افزایش برداشت گاز از پارس جنوبی و توسعه شبکه انتقال گاز به نظر میرسد برای زمستان امسال حتی با ادامه توقف واردات گاز ترکمنستان، محدودیت و مشکلی در تامین گاز مشترکان وجود ندارد.
از سوی دیگر با افزایش تولید گاز امکان عرضه بیشتر این حامل انرژی پاک به صنایع، نیروگاه ها و پتروشیمی ها به عنوان سوخت و خوراک وجود دارد به طوری که با جایگزین شدن گاز و انواع سوخت مایع به ویژه گازوئیل و نفت کوره ظرفیت مازادی برای صادرات انواع فرآورده نفتی ایجاد خواهد شد.
به عبارت دیگر همسو با کاهش صادرات نفت به دنبال اعمال تحریمهای غیرقانونی، ایران می تواند بخشی از کاهش درآمدهای ارزی خود را از محل صادرات فرآوردههای نفتی و حتی محصولات پتروشیمی جبران کند.
پیشتر اعلام شده بود با افزایش سهم گاز طبیعی در سبد سوخت صنایع و نیروگاههای ایران، هم اکنون ظرفیت مازادی برای صادرات روزانه 15 تا 20 میلیون لیتر گازوئیل وجود دارد که با احتساب قیمت هر تن گازوئیل در بازار خلیج فارس حدود 780 تا 790 دلار عملا قیمت یک لیتر گازوئیل صادراتی ایران حدود 60 تا 65 سنت تخمین زده میشود.
در این صورت ایران با صادرات دست کم روزانه 10 میلیون لیتر گازوئیل می تواند درآمد روزانه 6 تا 6.5 میلیون دلاری کسب کند. به عبارت دقیقتر ارزش گازوئیل صادراتی ایران سالانه حدود 2 تا 2.3 میلیارد دلار تخمین زده می شود.
افزایش قیمت نفت خام و به تبع آن افزایش صادرات گازوئیل بدون شک می تواند یکی از سناریوهای روی میز صنعت نفت ایران برای مقابله با تحریم نفت باشد و در کنار گازوئیل فرصت و ظرفیت صادرات سوخت جت، نفت سفید، گازمایع و نفت کوره هم وجود دارد.